Zastaw rejestrowy to rzeczowe prawo ograniczone. Podstawowy cel zastawu rejestrowego to zabezpieczenie wierzytelności związanych z rzeczami ruchomymi i prawami majątkowymi.
Specyfika zastawu rejestrowego
Jeżeli należności będą egzekwowane przez kilku wierzycieli, to fakt ustanowienia zastawu daje możliwość egzekucji z pierwszeństwem. Zastawem rejestrowym można objąć wszystkie ruchome rzeczy dłużnika, a także zbywalne prawa majątkowe.* Specyfiką zastawu rejestrowego* jest to, że zastawca może korzystać z rzeczy, która jest obciążona. To wszystko sprawia, że zastaw może bardzo dobrze zabezpieczać przedsiębiorców. Wszystko przez to, że firma, która zaciąga zobowiązanie, z jednej strony poręcza je konkretnymi elementami należącymi do przedsiębiorstwa, a z drugiej może działać, korzystając z rzeczy, które podlegają zastawowi.
Zastawem rejestrowym nie mogą być objęte:
- prawa, które można zaliczyć do hipoteki;
- wierzytelności z ustanowioną hipoteką;
- statki morskie, a także statki w budowie, które mogą być przedmiotem hipoteki morskiej.
Kolejnym ważnym elementem zastawu rejestrowego jest to, że roszczenie może być zaspokojone nie tylko wtedy, gdy sąd prowadzi postępowanie egzekucyjne. Zastaw pozwala więc dochodzić roszczeń w sposób skuteczniejszy i łatwiejszy. Można też zastaw rejestrowy sprzedać w formie publicznego przetargu prowadzonego przez notariusza albo komornika.
Jak ustanowić zastaw?
Żeby ustanowić zastaw, trzeba zawrzeć umowę zastawniczą i złożyć odpowiedni wniosek do sądu. O tym, że zastaw rejestrowy powstaje w momencie wpisu do rejestru zastawów. Umowa zastawnicza musi być koniecznie przygotowana w formie pisemnej. Oprócz daty zawarcia umowy, danych zastawcy i zastawnika, trzeba opisać przedmiot zastawu. Jeśli wierzytelność jest zabezpieczona zastawem, to trzeba oznaczyć jej wysokość i stosunek prawny. Może to być też najwyższa suma zabezpieczenia, jeżeli zabezpieczeniu podlega przyszła wierzytelność albo jej wartość nie jest ustalona w momencie, gdy zawierana jest umowa zastawnicza. Dzięki temu można zabezpieczyć kwotę odsetek, czy innych opłat, które będą musiały być zapłacone w przyszłości.
Zastaw rejestrowy nie wymaga tego, żeby wydany był przedmiot zabezpieczenia. W zamian wpisuje się go do rejestru zastawów. Rejestr zastawów prowadzony jest przez 11 sądów rejonowych.
Kto administruje zastawem?
Zastawem administruje jeden z wierzycieli, który jest wskazany w umowie. Prawo pozwala wskazać administratora zastawu np. w sytuacji, gdy wierzytelność przysługuje kilku wierzycielom. Administrator może zbyć zastaw wierzytelności. W takiej sytuacji jednak skutki takiej transakcji wystąpią dopiero w momencie, gdy zostanie ona wpisana do rejestru. Przez to dłużnik może zajrzeć do rejestru i dowiedzieć się, kto administruje taką wierzytelnością. Wykluczono więc możliwość, żeby dłużnik spłacił zobowiązanie złemu podmiotowi.