ZUS ZLA. Kiedy trzeba dostarczyć zwolnienie lekarskie pracodawcy?

Tylko w niektórych przypadkach można liczyć na zasiłek chorobowy w wysokości pełnej pensji. Zazwyczaj stanowi on bowiem tylko 80 procent wynagrodzenia. A jeśli chory nie dostarczy pracodawcy zwolnienia lekarskiego odpowiednio szybko, to świadczenie zmaleje jeszcze o 25 procent.

Za czas choroby, co do zasady, pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia w takiej wysokości, jakie dostałby normalnie pracując. Wyjątkiem od tej reguły są jednak sytuacje, w których niezdolność do pracy:

• jest spowodowana ciążą,
  • powstała na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
  • jest efektem przeprowadzenia niezbędnych badań lekarskich, przewidzianych dla dawców komórek, tkanek i narządów (lub poddania się zabiegowi ich pobrania),
  • powstała z powodu wypadku w drodze do lub z pracy.

Jeśli choroba wymaga pobytu w szpitalu, chory otrzyma zasiłek w wysokości 70 procent podstawy wymiaru, chyba że hospitalizowany pracownik ukończył 50 lat. W takim przypadku świadczenie wynosi 80 procent pensji.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje natomiast wtedy, gdy niezdolność do pracy wystąpiła w czasie:

• urlopu bezpłatnego,
  • urlopu wychowawczego,
  • tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności (chyba, że ubezpieczenie wynika właśnie z tytułu pracy więźnia lub aresztanta - więcej na temat zatrudniania skazanych i aresztowanych przeczytasz tutaj) .

Okres pobierania świadczenia nie może przekraczać 182 dni, a jeśli przyczyną jest gruźlica - 270 dni. W przypadku dalszej niezdolności do pracy, chory może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne, również wypłacane przez ZUS.

Od początku 2014 roku wszyscy lekarze mają obowiązek wystawiać zwolnienia na ujednoliconym druku ZUS ZLA. Formularz składa się z trzech części. Oryginał (w kolorze różowym) lekarz przesyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a jedną z kopii - przechowuje przez minimum 3 lata.

Drugą kopię otrzymuje chory, który ma obowiązek dostarczyć ją pracodawcy najpóźniej w ciągu siedmiu dni (jeśli jest zatrudniony u kilku pracodawców - otrzymuje po jednym zaświadczeniu dla każdego z nich). Okres ten liczy się jednak od dnia następującego po wystawieniu zaświadczenia.

Przykład 1 src="https://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1380441889&de=1506697800&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=NET&colors%5B0%5D=%230082ff&w=605&h=284&cm=0&lp=1"/>

Niedopełnienie tego obowiązku skutkuje obniżeniem zasiłku o jedną czwartą za każdy dzień zwłoki, niezależnie od tego, czy wynosił on 100, 80 czy 70 procent. Ubezpieczony może uniknąć potrącenia, jeśli udowodni, że niedostarczenie zaświadczenia było skutkiem niezależnych od niego przyczyn.

Przykład 2 src="https://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1380441889&de=1506697800&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=NET&colors%5B0%5D=%230082ff&w=605&h=284&cm=0&lp=1"/>

Praca na tak zwanym L4 (to dawna nazwa druku ZLA) jest zabroniona. Jeśli ZUS stwierdzi, że chory pracuje, na przykład u innego pracodawcy, odbierze prawo do zasiłku chorobowego.

Zwolnienie lekarskie zazwyczaj obowiązuje już w dniu jego wystawienia lub następującym po nim. W szczególnych przypadkach może być wystawione z datą późniejszą. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy bezpośrednio po badaniu przypadają dni wolne od pracy lub wizyta ma miejsce w trakcie wcześniej orzeczonej niezdolności do pracy (choćby w celu przedłużenia zwolnienia).

Działa to również w drugą stronę. Lekarz może wpisać na druku ZUS ZLA datę wsteczną, maksymalnie trzy dni przed wizytą (z wyjątkiem psychiatrów, których trzydniowy limit nie obowiązuje), jeśli wyniki badań jednoznacznie wskazują, że chory nie był w tym czasie zdolny do pracy.

Oprócz standardowych elementów, takich jak dane identyfikacyjne i adresowe osoby ubezpieczonej czy okres niezdolności do pracy, druk zwolnienia lekarskiego zawiera również informacje na temat choroby oraz zaleceń (na przykład czy chory może chodzić, czy powinien leżeć). Pracodawca nie musi jednak wiedzieć, na co dokładnie choruje jego pracownik. Dlatego przed wypełnieniem pola _ numer statystyczny choroby _, lekarz powinien rozłączyć egzemplarze zwolnienia tak, aby dokładna diagnoza znalazła się tylko na oryginale (przesyłanym do ZUS) oraz tej kopii, która zostaje zarchiwizowana.

Zdarza się jednak (gdy firma zatrudnia więcej niż 20 pracowników), że to nie ZUS, a pracodawca wypłaca choremu zasiłek. Musi więc wtedy wiedzieć, ile (100 czy 80 procent) i jak długo płacić. W tym celu lekarz wpisuje jeden z kodów literowych:

• A, jeśli po przerwie nieprzekraczającej 60 dni pracownik zapadł na tą samą chorobę, co ostatnio
  • B , w przypadku ciąży,
  • C, gdy niezdolność do pracy spowodowana jest nadużyciem alkoholu,
  • D dla gruźlicy,
  • E, w przypadku choroby, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub objawy pojawiają się po więcej niż dwóch tygodniach.

Jeśli nie zajdzie żadna z powyższych okoliczności (na przykład w przypadku _ zwykłej _ choroby), pole to pozostaje puste. Na pisemny wniosek ubezpieczonego lekarz może również nie wpisywać kodu B i D.

Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, papierowe zwolnienia lekarskie będą powoli odchodziły do lamusa. Mają je zastąpić _ e-zwolnienia _. Od początku 2015 roku rozpocznie się procedura wdrażania systemu elektronicznego, który ma usprawnić działanie nie tylko lekarzy, ale również pracowników. Nie trzeba już więc będzie dostarczać zaświadczenia pracodawcy, bo zostanie ono przesłane bezpośrednio po badaniu. System ma zostać wprowadzony w ciągu trzech lat. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, w 2018 roku w Polsce już w ogóle nie będzie papierowych zwolnień lekarskich.