We wchodzącej w życie od stycznia 2014 r. nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, zostały zlikwidowane przepisy dotyczące prawa do skorzystania ze zwolnienia przy sprzedaży towarów używanych. Art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy uległ bowiem znacznym modyfikacjom.
Do końca 2013 roku...
Obecnie obowiązujące przepisy określają zarówno definicję pojęcia towarów używanych, jak i kwestię skorzystania ze zwolnienia z podatku VAT przy ich sprzedaży. Podatnicy jednak muszą spełnić pewne warunki, aby móc zastosować dany przywilej w praktyce. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2, który w tej formie obowiązuje tylko do końca 2013 roku - zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Aby uniknąć nieporozumień związanych z określeniem, które towary należy uznać za używane, ustawodawca zamieścił w ustawie dokładną ich definicję. Według art. 43 ust. 2 przez towary używane należy rozumieć ruchomości, których okres użytkowania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania nimi jako właściciel. Z przepisów ogólnych ww. ustawy wynika natomiast, że towarem jest przede wszystkim rzecz oraz jej części, a także wszelkie postacie energii. W związku z tym w zakres powyższej definicji wchodzą nie tylko towary handlowe, ale także środki trwałe oraz wyposażenie przedsiębiorstwa.
Przykład.
Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT postanowił w grudniu 2013 roku sprzedać maszynę produkcyjną wprowadzoną do ewidencji środków trwałych, która była wykorzystywana przez dwa lata na potrzeby czynności opodatkowanych. Przy jej nabyciu nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, ponieważ transakcja została przeprowadzona w systemie VAT marża. Zostały zatem zrealizowane dwa podstawowe warunki, aby móc skorzystać ze zwolnienia opisanego powyżej: maszyna spełnia definicję towaru używanego oraz podatnik nie miał prawa do odliczenia VAT przy jej zakupie. W związku z tym przedsiębiorca do końca 2013 roku może wystawić fakturę ze stawką zwolnioną.
...od początku 2014 roku
Począwszy od stycznia 2014 roku przestaje obowiązywać definicja towarów używanych. Uchylono bowiem art. 43 ust. 2, co w efekcie doprowadziło do zmian w kwestii zwolnienia z podatku VAT. W myśl znowelizowanego art. 43 ust. 1 pkt 2 zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu ich nabycia, importu lub wytworzenia nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
W związku z powyższym przy sprzedaży towarów, środków trwałych lub wyposażenia bez znaczenia będzie okres ich użytkowania przez podatnika w przedsiębiorstwie. Ważny pozostaje brak prawa do skorzystania z odliczenia podatku przy nabyciu ruchomości. Nowym i zarazem bardzo ograniczającym zapisem jest warunek ich wykorzystywania wyłącznie w działalności zwolnionej z opodatkowania.
Przedsiębiorca z przytoczonego przykładu dokonujący sprzedaży tej samej maszyny produkcyjnej w 2014 roku, będzie zobowiązany do opodatkowania transakcji według standardowej stawki VAT, bez względu na czas użytkowania w przedsiębiorstwie. Inaczej byłoby, jeżeli podatnik wykorzystywałby sprzęt wykonując czynności objęte zwolnieniem z VAT. Wówczas przy sprzedaży maszyny posiadałby prawo do wystawienia faktury ze stawką zwolnioną.
Wpływ zmian na przedsiębiorców
Z pewnością można uznać, że nadchodzące zmiany w omawianej kwestii podatku od towarów i usług nie będą korzystne dla czynnych podatników VAT. Nowe przepisy wprowadzą znaczne ograniczenia, które uniemożliwią w większości przypadków zastosowanie zwolnienia przy sprzedaży środków trwałych bądź wyposażenia. Dlatego też należy przemyśleć, czy warto zwlekać z tą decyzją do 2014 roku, czy też skorzystać z możliwości uniknięcia opodatkowania jeszcze w 2013 roku.
Od nowego roku przedsiębiorcy, aby nie stracić na transakcjach sprzedaży środków trwałych lub innych elementów wyposażenia, będą zmuszeni podnieść ceny, co w efekcie może obniżyć konkurencyjność ich oferty na rynku.
Więcej o zmianach w VAT