Ile kosztuje rozwód? Jak wygląda postępowanie rozwodowe?

Dokumentem rozpoczynającym postępowanie sądowe w sprawie rozwodowej jest pozew o rozwód. Jedna ze stron musi złożyć stosowny wniosek w dwóch egzemplarzach do właściwego Sądu okręgowego. Na tym etapie konieczne jest również uiszczenie opłaty za pozew rozwodowy w wysokości 600 zł. Opłatę tę można uregulować maksymalnie w ciągu 6 dni od złożenia pozwu. W przeciwnym wypadku zostanie on oddalony.

Aby wniosek rozwodowy został przyjęty, musi on spełniać określone wymogi ustalone przepisami. We wniosku powinny znaleźć się informacje takie, jak:

• Oznaczenie sądu,
• Oznaczenie stron postępowania,
• Oznaczenie rodzaju pisma,
• Dokładne oznaczenie żądania,
• Uzasadnienie żądania strony,
• Podpis strony lub pełnomocnika.

Do pozwu dodatkowo należy dołączyć odpis skrócony aktu małżeństwa, a jeśli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci, odpisy skrócone aktów urodzenia potomków.

W przypadku sprawy rozwodowej trzeba liczyć się z kilkoma stałymi kosztami. Jeżeli jedną ze stron w postępowaniu reprezentować będzie prawnik, konieczne będzie uiszczenie opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł do właściwego urzędu miasta.

Na dodatkowe koszty trzeba być również przygotowanym, kiedy sprawa będzie skomplikowana, a w jej trakcie nieuniknione okaże się wprowadzenie wniosków uzupełniających. Może być to m.in. orzeczenie o eksmisji, którego koszt wynosi ok. 200 zł czy opłata za przyznanie alimentów na byłego małżonka, która stanowi procent wysokości zasądzonej kwoty.

Strony mogą także ponieść koszty związane z przeprowadzeniem dowodów, np. opinii biegłego sądowego. Wydatki na wydanie opinii to ok. 500-1000 zł. Ponadto, jeśli były małżonek chce powrócić do poprzedniego nazwiska, musi uiścić w urzędzie stanu cywilnego opłatę w wysokości 11 zł.

W trakcie postępowania o rozwód Sąd może dodatkowo zdecydować o skierowaniu współmałżonków na mediacje. Koszt mediacji to ok. 150 zł za pierwsze spotkanie oraz 100 zł za każde kolejne. Łączne maksymalne opłaty nie powinny natomiast przekroczyć 450 zł. Jeżeli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci, Sąd ma również prawo zlecić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora rodzinnego. W tym przypadku opłata będzie wynosić ok. 80 zł.

Rozwód bez orzekania o winie wiąże się ze znacznie niższymi wydatkami. Wówczas Sąd zwraca połowę opłat poniesionych na pozew, zasądzając jednocześnie, że druga strona jest zobowiązana do zwrócenia powodowi 150 zł. Jeżeli natomiast w wyroku sądowym orzeknięto o winie jednego z małżonków, wtedy strona winna za rozkład pożycia małżeńskiego, na żądanie strony niewinnej, musi zwrócić wszystkie koszty procesu.

Warto także wspomnieć o tym, że jeśli drugiemu małżonkowi zostaną zasądzone alimenty, wtedy przegrana strona ponosi opłatę sądową od alimentów oraz wydatki na honorarium niewinnego byłego współmałżonka.

Kolejnym istotnym czynnikiem, od którego zależny będzie ostateczny całkowity koszt rozwodu, jest kwestia skorzystania z pomocy adwokata. Strony postępowania mogą skorzystać ze wsparcia prawnika wyłącznie w zakresie sporządzenia pozwu o rozwód, jak i może on także reprezentować powodów w postępowaniu sądowym.

Zgodnie z przepisami nie ma odgórnie ustalonej maksymalnej stawki wynagrodzenia adwokata. Zależna będzie ona od indywidualnego cennika oraz od stopnia skomplikowania sprawy. Prawo nakłada jednak minimalną stawkę za orzeczenie rozwodu bez winy, która wynosi 720 zł netto. W przypadku postępowania z orzeczeniem o winie koszt ten wzrasta do 1080 zł netto.

Tak, jak zostało to wspomniane, ostateczne honorarium adwokata ustalane jest zawsze indywidualnie. Przy prostych sprawach może ono oscylować w kwocie około 1500-2000 zł. Trzeba być jednak przygotowanym na to, że koszty adwokata przy bardziej skomplikowanych sprawach mogą wynieść nawet 6000 zł i więcej.

Podział majątku dokonywany jest dopiero po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. W tym celu należy wnieść osobny pozew do wydziału cywilnego Sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia majątku. Jeżeli małżonkowie są zgodni co do podziału wspólnie zgromadzonego majątku, opłata za pozew będzie wynosić 300 zł.

W momencie, kiedy nie są oni w stanie dojść do wspólnego porozumienia, cena pozwu o podział majątku wzrasta do 1000 zł. Podziału majątku można także dokonać u notariusza. Wtedy koszt wyznacza taksa notarialna, która zależna jest od wartości majątku podlegającego podziałowi. Do opłat notarialnych zaś trzeba doliczyć podatek VAT oraz koszt wydania odpisów i wypisów.

Sprawa sądowa może jednak stać się nieco bardziej skomplikowana, jeśli w skład majątku wspólnego wchodzi np. nieruchomość i konieczne jest dokonanie wyceny owego składnika celem sprzedaży mieszkania po rozwodzie. W takiej sytuacji Sąd powoła biegłego sądowego, którego wynagrodzenie mieści się w zakresie ok. 2000-3000 zł. Koszty te natomiast dzielone będą po połowie.

Najkorzystniejszym sposobem rozwiązania sprawy jest bez wątpienia podział majątku za porozumieniem stron. W takim przypadku koszty poniesione przez małżonków ograniczają się wyłącznie do sporządzenia umowy, chyba że w skład majątku wchodzi nieruchomość. Wówczas konieczne będzie przygotowanie aktu notarialnego przez notariusza.

Małżonkowie, którzy chcą równocześnie dokonać tzw. rozwodu kościelnego, muszą liczyć się z kolejnymi kosztami. W pierwszej kolejności potrzebne będzie złożenie skargi powodowej, czyli pozwu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Dokument ten musi być przygotowany zgodnie z normami prawa kanonicznego, w czym za dodatkową zapłatą może pomóc adwokat kościelny.

Samo złożenie wniosku zależnie od diecezji może wymagać uiszczenia opłaty wstępnej w wysokości od 100 zł do 300 zł. Po złożeniu wniosku następnie rozpoczyna się proces w sądzie biskupim, którego koszty wynoszą ok. 1500-2000 zł. Warunkiem niektórych spraw o unieważnienie ślubu kościelnego może być również przeprowadzenie konsultacji psychologicznej. Cena za wydanie opinii psychologa to ok. 300-500 zł.

Kiedy weźmiemy pod uwagę wszystkie wydatki związane ze sprawą rozwodową, ostateczna kwota może wynieść nawet kilka tysięcy złotych. Osoby, które nie są w stanie ponieść takich kosztów, mogą jednak złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Zastosowanie ma to zarówno do postępowania sądowego, jak i rozwodu kościelnego. Wówczas na podstawie przedstawionych dowodów Sąd podejmuje decyzje, czy owy wniosek jest zasadny. Ponadto osoby, które nie mają możliwości wynająć adwokata, mogą starać się o pełnomocnika z urzędu.

Najszybszym i najtańszym sposobem na postępowanie rozwodowe jest jednak zawarcie rozwodu za porozumieniem stron, czyli tzw. szybkiego rozwodu. W trakcie postępowania rozwodowego małżonkowie prezentują takie same stanowiska, które zostały przez nich wypracowane przed wniesieniem powództwa.

W tym celu małżonkowie mogą wziąć udział w mediacjach, gdzie podczas spotkań z mediatorem będą mogli rozwiązać wszelkie sporne kwestie. Jeżeli następnie pozew zostanie złożony wraz z ugodą mediacyjną i na jej podstawie dojdzie do rozstrzygnięcia rozwodu, wtedy Sąd zwróci połowę kosztów poniesionych na pozew.

Postępowanie mediacyjne możliwe jest również w trakcie rozprawy sądowej. W takim przypadku jeżeli zakończy się ona pomyślnie, Sąd zwraca 75% opłaty sądowej.