Wspólna baza różnych produktów strukturyzowanych wcale nie musi oznaczać identycznych wyników.
Utrzymujące się ostatnio wahania na światowych giełdach sprawiły, że inwestorzy zaczęli poszukiwać alternatyw dla tradycyjnych funduszy inwestycyjnych.
Taki stan rzeczy z pewnością stał się przyczynkiem do coraz większej popularności i wręcz wysypu produktów strukturyzowanych oferowanych w różnej formie przez wiele instytucji finansowych (banki, ubezpieczycieli, TFI czy pośredników finansowych).
Określane są jako produkty, które pozwalają na bezpośredni dostęp do możliwości i usług inwestycyjnych zarezerwowanych dotychczas tylko dla instytucji finansowych. Dają możliwość zarabiania na rynku kapitałowym z jednoczesnym ograniczeniem do minimum ewentualnej straty zainwestowanych pieniędzy.
Ryzyko straty nie istnieje w ogóle (produkt strukturyzowany ze 100% gwarancją kapitału) bądź jest maksymalnie zredukowane. Specyfika tego instrumentu polega na tym, że inwestor uczestniczy w zyskach zależnych od instrumentu bazowego (underlying), czyli instrumentu finansowego, na którym oparty jest produkt strukturyzowany. Mogą to być indeksy giełdowe (np. WIG 20 czy S&P 500), akcje wybranych spółek, ceny towarów rolnych, surowców, metali szlachetnych, walut obcych czy nawet - funduszy inwestycyjnych.
Na uwagę zasługuje fakt, iż na rynku funkcjonuje obecnie wiele struktur skonstruowanych w oparciu o identyczne instrumenty bazowe. Ktoś mógłby sądzić, iż pozwala to na dokonanie porównań między nimi, jednak sprawa nie jest taka prosta.
Należy bowiem pamiętać, że wspólna baza wcale nie musi oznaczać identycznych wyników. Tym, co w istotny sposób może różnić takie produkty między sobą, jest bowiem metoda obliczania zysku. Formuła wypłaty, od której zależy ostateczny wynik inwestycji może być bowiem kalkulowana na wiele różnych sposobów posiadających dla niewtajemniczonych egzotycznie brzmiące nazwy (np. autocall, lookback, opcja barierowa in/out, czy swing).
Możliwe konsekwencje różnic pokażemy na przykładzie produktu "Inwestycja z Gwarancją" (oferowanym przez Axa Życie TU S.A.), którego subskrypcja potrwa do 6 czerwca br. oraz "ILU - VII edycja New Frontier" (ING Bank Śląski)
, który można było nabyć w grudniu ubiegłego roku. Obydwa produkty, oparte zostały na indeksie BNP Paribas New Frontier 8% Excess Return, różni je jednak między innymi formuła wypłaty.
Oferowana przez Axa Życie TU S.A. "Inwestycja z Gwarancją" to przykład produktu opartego na czystej opcji europejskiej, w której klient partycypuje w prostej zmianie wartości indeksu. Opcja europejska to taka, która może zostać zrealizowana tylko w jednym określonym terminie (data wygaśnięcia opcji) będąca datą końcową produktu.
Z kolei "ILU - VII edycja New Frontier" to przykład opcji typu lookback, gwarantującej wypłatę zysku liczonego od różnicy między wartością początkowa a wartością maksymalną jaką indeks osiągnął w trakcie trwania produktu.
Tutaj wartość końcowa obliczana jest jako maksymalna stopa zwrotu z trzech corocznych obserwacji, pomnożona dodatkowo przez wskaźnik partycypacji. Jeżeli w którymkolwiek dniu obserwacji stopa zwrotu osiągnie, bądź przekroczy tzw. zabezpieczoną stopę zwrotu w wysokości 15%, 30% lub 45%, wtedy najwyższa z nich staje się zyskiem inwestora na koniec inwestycji.
Jeżeli na ostatni dzień obserwacji wskaźnik wykaże stopę zwrotu wyższą od dotychczas osiągniętych zabezpieczonych stóp zwrotu, wówczas inwestor partycypuje w ostatniej najwyższej, rzeczywistej stopie zwrotu.
Gdyby okazało się, że indeks BNP Paribas New Frontier 8% Excess Return najpierw wzrósł o 30% by następnie spaść do poziomu wyjścia wówczas będąca obecnie w sprzedaży "Inwestycja z Gwarancją" nie przyniesie żadnego dodatkowego zysku, zaś w wypadku "VII edycji New Frontier" wyniesie on +30% x wskaźnik partycypacji.
Gdyby natomiast indeks BNP Paribas New Frontier 8% Excess Return najpierw spadł a później mozolnie odrabiał starty zyskując jednak do końca czasu trwania produktu mniej niż 15%, większą korzyść odniosą posiadacze produktu "Inwestycja z Gwarancją". W ich przypadku zysk wyniesie Np. 14% x wskaźnik partycypacji, podczas gdy posiadacze "VII edycji New Frontier", mimo wzrostu wartości indeksu otrzymają jedynie wpłacony kapitał.
Powyższe produkty zostały stworzone w odpowiedzi na dwa całkowicie różne scenariusze rynkowe. Pierwszy z nich powstał w nastawieniu na rynek rosnący. Drugi zawiera zaś w sobie opcję zmienności rynku i zabezpieczenia się przed jego negatywnymi efektami. Warto jednak zaznaczyć, że pomimo tego, iż opcja typu lookback jest dla nabywcy korzystniejszą, jest równocześnie najdroższą dla tworzącego strukturę, co może się przełożyć np. na poziom wskaźnika partycypacji.