Kwestia zatorów płatniczych była zgłaszana przez przedsiębiorców w aplikacji Głos Przedsiębiorcy na portalu biznes.gov.pl Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.
Jednym z najważniejszych problemów polskich przedsiębiorców - który szczególnie dotyka firm małych i średnich - są wydłużające się terminy płatności i rosnące zatory płatnicze. Już ponad połowa przedsiębiorców deklaruje, że opóźnienia w płatnościach są barierą dla prowadzonej przez nich działalności, podkreślono w materiale.
"Poradzenie sobie z problemem zatorów płatniczych zdecydowanie poprawi konkurencyjność firm na polskim rynku. W dużych przedsiębiorstwach średni odsetek przeterminowanych należności jest znacznie niższy niż w małych i średnich - zatory płatnicze są więc dla takich firm uniemożliwieniem zdrowego działania na rynku zamówień publicznych. Małe i średnie firmy są wypychane z rynku zamówień publicznych przez wchodzące na ich miejsce większe - często zagraniczne - podmioty, które mają siłę i możliwości finansowe. W konsekwencji zamawiający kupują znacznie drożej usługi i produkty - mogłyby one być znacznie tańsze, gdyby tylko konkurencja na rynku nie była zaburzona. FPP od lat zauważa ten problem i proponowało ustawodawcy szereg rozwiązań dla uzdrowienia sytuacji polskich przedsiębiorstw. W nowej ustawie - wzorem rozwiązań francuskich - wprowadzono kary finansowe dla podmiotów, które nadmiernie opóźniają się w spełnieniu swoich świadczeń pieniężnych wobec kontrahentów. W ten sposób powstanie realny mechanizm
wymuszający dokonywanie płatności w terminie w obawie przed sankcją. Zestaw mechanizmów zastosowanych w ustawie powinien zadziałać uzdrawiająco na rynek" - powiedział przewodniczący FPP, prezes CALPE Marek Kowalski, cytowany w komunikacie.
Najważniejszymi propozycjami w ustawie w celu ograniczenia zatorów płatniczych zdaniem FPP są:
- Skrócenie terminów zapłaty - sektor publiczny ma dokonywać płatności nie później niż w terminie 30-dniowym, bez możliwości wydłużenia, z wyjątkiem podmiotów leczniczych, dla których pozostawiony ma być termin 60 dni.
- Wprowadzenie sztywnego, ustawowego terminu 60 dni zapłaty - bez możliwości wydłużania - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem MŚP.
- Wprowadzenie uproszczonej procedury zabezpieczającej w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych.
- Wprowadzenie ulgi na "złe długi" w podatkach PIT i CIT, na wzór mechanizmu funkcjonującego w podatku VAT.
- Uznanie działania polegającego na "nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi" za czyn nieuczciwej konkurencji.
- Podwyższenie wysokości stopy odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych o 2 pkt proc. - przy obecnej stopie referencyjnej NBP stawka będzie wynosić 11,5% zamiast 9,5% (z wyjątkiem publicznych podmiotów leczniczych).
- Wzmocnienie pozycji wierzycieli w relacji do dłużników - w tym przede wszystkim przerzucenie ciężaru dowodu na dłużnika, że ustalony w umowie termin zapłaty nie jest rażąco nieuczciwy.
- Przyznanie wierzycielowi uprawnienia do odstąpienia albo wypowiedzenia umowy, jeżeli termin zapłaty w umowie jest rażąco wydłużony, bo przekracza aż 120 dni.
- Zobligowanie największych dłużników do ujawniania swoich praktyk w zakresie stosowanych terminów zapłaty.
- Uprawnienie prezesa UOKiK do ścigania przedsiębiorców, którzy nadmiernie opóźniają się z zapłatą za dostarczone towary lub usługi, wprowadzenie kar finansowych - szef KAS będzie przekazywał prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów informacje, w tym zawierające dane stanowiące tajemnicę skarbową, bankową lub zawodową, o ustaleniu prawdopodobieństwa wystąpienia opóźnień w spełnianiu przez największych podatników. Informacja ma obejmować także dane wynikające z JPK_VAT oraz dane wynikające z informacji i zestawień STIR, dotyczące faktur zapłaconych po terminie 60 dni od dnia ich otrzymania.
- Wprowadzenie dodatkowych rekompensat za opóźnienie płatności:
a. Dotychczasowe 40 euro - dla kwot niższych niż 5 000 zł
b. 70 euro - dla kwot w przedziale 5 000 - 50 000 zł
c. 100 euro - dla kwot wyższych niż 50 000 zł, wyliczono w materiale.
"Nie ulega wątpliwości, że zaproponowane w ustawie rozwiązania są dobre dla uczciwych przedsiębiorców. Patologie rynku wynikające z zatorów płatniczych były jednym z czynników, które doprowadziły do bardzo dużej liczby upadłości firm. Tylko w 2018 roku łącznie ogłoszono 1 081 upadłości i restrukturyzacji przedsiębiorstw, a szacuje się, że w 2019 roku łączna liczba upadłości i restrukturyzacji wzrośnie o 11% i wyniesie około 1 200 podmiotów. Wierzymy, że wprowadzenie ustawowych terminów zapłaty oraz wzmocnienie pozycji wierzycieli przyczyni się do zmniejszenia ilości bankrutujących przedsiębiorstw" - podsumował ekspert FPP i CALPE Grzegorz Lang.
