"Sprawdziliśmy, jak przedstawiają się wskaźniki waloryzacyjne Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w kontekście najnowszych danych rynkowych. Po spadku odnotowanym na początku 2020 roku, ceny paliw wzrosły, ale wciąż są niższe niż w styczniu ubiegłego roku. Ceny asfaltu poszły w górę, osiągając jednak poziom niższy w porównaniu z początkiem zeszłego roku. W 2020 roku w górę poszły również ceny stali, szczególnie dynamiczny wzrost odnotowując w listopadzie" - czytamy w komunikacie.
"Rynek zareagował na wzrosty cen paliw oraz stali. Od połowy roku obserwujemy wzrost wskaźników waloryzacyjnych dla obydwu koszyków (bitum i beton), odpowiednio o 2,8 i 2,7 pkt proc. Wskazuje to na prawidłową reakcję mechanizmu waloryzacji na wzrost cen asfaltów, paliw oraz stali, które wpływają m.in. na koszt transportu materiałów, pracy sprzętu budowlanego oraz obiektów" - dodano.
Warto pamiętać, że nowy system waloryzacji bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez GUS i to właśnie na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący cenę, przypomina GDDKiA.
"Od stycznia do października 2020 r., w oparciu o dostępne dane opublikowane przez GUS, wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 102,8405, natomiast dla nawierzchni betonowej 102,6864. W grudniu 2019 roku wynosił odpowiednio 102,4093 i 102,2868. Biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS należy uznać, że wyliczone w oparciu o nowy mechanizm waloryzacyjny wskaźniki, oddają realny obraz zmian cen na rynku. Podsumowując analizę danych rynkowych i wskaźników GUS za niemal cały 2020 rok, można stwierdzić, że nowy mechanizm waloryzacji prawidłowo oddaje zmiany cen na rynku robót drogowych, odpowiednio reagując zarówno na ich wzrosty, jak i spadki" - podkreślono.
Obecnie limit waloryzacyjny wynosi (+/-) 5, co oznacza, że maksymalna dopłata bądź korekta nie wyniesie więcej niż 5% od wartości Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej w umowie z wykonawcą. W przypadku kontraktów realizowanych w trybie Projektuj i buduj, waloryzacja w praktyce jest stosowana miesięcznie począwszy od miesiąca, za który zostało wystawione pierwsze Przejściowe Świadectwo Płatności za wykonane roboty budowlane.
"Naszym fundamentalnym celem jest sprawna realizacja inwestycji. Właśnie dlatego stawiamy na decyzyjność i otwartość oraz zdolność do rozwiązywania problemów. Rozmawiamy z każdym wykonawcą już na etapie przetargu, kiedy pojawiają się ewentualne wątpliwości i zadawane są pytania. Wszystko po to, aby wykonawcy dobrze skalkulowali swoje oferty, właściwie oszacowali zadanie, którego realizacji świadomie się podejmują. To sprawiedliwe podejście, ale musi być też konsekwentne. Dlatego nie możemy automatycznie i bezpodstawnie dopłacać do kontraktów. To nie byłoby fair wobec oferentów, którzy złożyli nieco wyższe oferty w przetargu. Przegrali, a zamawiający później w trakcie realizacji tego kontraktu miałby dopłacić wykonawcy, który złożył niższą ofertę? To byłoby niewłaściwe i nieprofesjonalne. Strona publiczna, a pośrednio inni wykonawcy, nie mogą ponosić kosztów, np. za źle oszacowane ryzyko, błędnie skalkulowane ceny materiałów czy potrzeby sprzętowe i kadrowe niezbędne do terminowej realizacji kontraktu" -
czytamy w materiale.
Odpowiadając na głosy branży i faktyczne tempo wzrostu cen robót budowlanych, GDDKiA przygotowała nowe zasady waloryzacji. Po kilkumiesięcznej współpracy administracji publicznej z branżą budowlaną wprowadziła te zasady w życie. Tylko dzięki zastosowaniu nowej waloryzacji, czyli jasno określonym zasadom, możliwa jest dynamiczna reakcja na zmiany cen rynkowych elementów wpływających na ostateczny bilans kontraktu, podkreślono dalej.
"Przewidywalne i dające się skalkulować ryzyko równa się stabilizacja. Jednym z głównych założeń nowych zasad waloryzacyjnych jest to, że jedną połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmują wykonawcy, a drugą połowę zamawiający (GDDKiA). Przyjęto, że 50% wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych" - czytamy także.
Nowe zasady dotyczą umów zawartych po 21 stycznia 2019 r. Stosowane są przy comiesięcznych rozliczeniach z wykonawcami i podwykonawcami. Dzielą ryzyka po połowie pomiędzy wykonawcę i zamawiającego, czyli waloryzacji podlega 50% wartości płatności za kontrakt. Dyrekcja zastrzegła jednak, że wprowadzone do kontraktu zmiany nie podlegają waloryzacji, gdyż wyceniane są według cen bieżących. Ustalono, że limit waloryzacji wynosi +/- 5% Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej.
W skład koszyka waloryzacyjnego, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami). Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w ,,koszyku" (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).
