Autorzy raportu przygotowali cztery scenariusze popytu na pracę, które zakładają: odejście od węgla w gospodarce w (i) 2030, (ii) 2040 lub (iii) 2050 r. oraz (iv) harmonogram zamknięcia kopalń uzgodniony we wrześniu 2020 r. między rządem i związkami zawodowymi. Scenariusze przedstawione w raporcie są zgodne z prognozami cen uprawnień CO2 z Polityki Energetycznej Polski 2040 z września 2020 r. oraz szczegółowymi danymi o zatrudnieniu z największych spółek górniczych w Polsce, podano w komunikacie.
"Rząd powinien zrewidować plany dekarbonizacji i przyspieszyć tempo odchodzenia od węgla. Naturalne przejścia na emeryturę w górnictwie nie wystarczą do wdrożenia ambitnych planów dekarbonizacji. Spowolnienie procesu dekarbonizacji również nie rozwiązuje problemów górnictwa. Spowoduje, że w 2040 r., po kilkunastu latach redukcji zatrudnienia będzie trzeba będzie przyjąć nowych pracowników do schyłkowej branży. Dzięki scenariuszom opracowanym przez IBS wiemy, że od 14 do 36 tys. górników będzie wymagało wsparcia na rynku pracy do 2030 r., w zależności od tempa dekarbonizacji" - czytamy dalej.
Autorzy raportu opracowali zestaw czterech instrumentów osłonowych, które zmniejszają niedopasowanie liczby pracowników w górnictwie do popytu na ich pracę:
- całkowite ograniczenie zatrudniania nowych pracowników w górnictwie,
- relokacje do innych kopalń,
- wsparcie w przekwalifikowaniu,
- zapewnienie monitoringu kompetencji i kluczowych stanowisk, służący przejściom między stanowiskami wewnątrz zakładów.
Ich zdaniem, odpowiedzią na problem powinno być przyspieszenie tempa dekarbonizacji oraz stosowanie powyższych instrumentów osłonowych, które powinny być wdrażane już teraz, żeby dostosować zatrudnienie do popytu na surowiec.
Pod koniec września 2020 r. przedstawiciele rządu i związków zawodowych podpisali porozumienie dotyczące tempa transformacji górnictwa węgla kamiennego. Zgodnie z przyjętymi zapisami, likwidacja kopalń będzie trwała do 2049 r. Zgodnie z deklaracją, złożoną 15 stycznia br. przez przedstawicieli rządu i związkowców, negocjacje nad związkowym projektem umowy społecznej mają się rozpocząć 25 stycznia, a ostateczny dokument ma zostać wypracowany do połowy lutego br.
