"Od początku roku do końca września polski rynek handlowy wzbogacił się o ponad 290 000 m2. W rezultacie całkowita podaż nowoczesnej powierzchni handlowej osiągnęła poziom 14,5 mln m2. Oznacza, że w przeciągu ostatnich 10 lat rynek handlowy w Polsce urósł o prawie 40%" - powiedziała Starsza Analityk Rynku JLL Joanna Tomczyk, cytowana w komunikacie.
Nasycenie powierzchnią handlową w największych aglomeracjach oznacza, że możliwości budowy kolejnych centrów są ograniczone. O ile 69% nowo oddanej powierzchni w centrach handlowych w pierwszych trzech kwartałach tego roku przypadło na największe miasta, to aktualnie zaledwie 30% z realizowanych obecnie 192 000 m2 w centrach handlowych powstanie w głównych aglomeracjach. Niższa aktywność deweloperska nie dotyczy jednak wszystkich segmentów rynku, wskazano również.
"Rosnąca dojrzałość sektora kieruje uwagę części deweloperów w stronę mniejszych miast, gdzie jest możliwa realizacja centrów typu convenience. Tylko w III kwartale odnotowano aż osiem otwarć takich projektów, które łącznie dostarczyły 25 000 m2 powierzchni. Z kolei właściciele istniejących centrów handlowych skupiają się na ich repozycjonowaniu i podnoszeniu jakości, m.in. poprzez poszerzanie oferty gastronomicznej i rozrywkowej, modernizację elewacji i części wspólnych czy działania ożywiające ich otoczenie. Koncerty, wystawy sztuki oraz rozmaite wydarzenia plenerowe na stałe zagościły w kalendarzach największych obiektów w Polsce, dodatkowo przyciągając gości również w niehandlowe niedziele miesiąca" - dodała dyrektor Działu Wynajmu Powierzchni Handlowych JLL Anna Wysocka.
Ważnym elementem strategii rozwoju centrów handlowych staje się omnichannel, czyli łączenie kanałów online i offline. Jest to związane z ekspansją segmentu e-commerce. Z analiz Statista wynika, że udział tego segmentu w sprzedaży detalicznej w Polsce będzie systematycznie rósł, osiągając 5,5% do 2022 roku (czyli wciąż znacznie poniżej krajów Europy Zachodniej), jednak będzie to postępować równolegle ze wzrostem sprzedaży detalicznej ogółem.
Trzeci kwartał był dla Polski owocny pod względem nowych otwarć międzynarodowych marek. Dwa debiuty miały miejsce w warszawskim Domu Mody Klif, gdzie swoje sklepy otworzyły LG Brand Store, południowokoreański producent elektroniki, oraz holenderski 10Days Amsterdam z modą damską. Dwie kolejne modowe marki włoskie, Corneliani i Fabiana Filippi, wzmocniły ofertę Placu Trzech Krzyży, otwierając się w budynku Ethos. Również dwie sieci zdecydowały się na otwarcie swoich pierwszych sklepów w miastach regionalnych: należąca do grupy H&M marka Monki zadebiutowała w krakowskiej Bonarce, a hiszpańska La'Mona w Pasażu Łódzkim w Łodzi, przypomniano.
Czynsze "prime" pozostały względnie stabilne i wynosiły średnio od 18 do 26 euro / m2 / miesiąc w miastach o liczbie mieszkańców z przedziału 75 000-100 000 osiągając najwyższy poziom 130 euro w Warszawie. Z uwagi na silne zróżnicowanie warszawskiego rynku i fakt, że czynsze "prime" odnoszą się tu zaledwie do trzech najlepszych centrów handlowych, utworzono nową kategorię czynszu "subprime", który odnosi się do dobrze działających obiektów w mieście z pominięciem najlepszych trzech. Jego poziom jest zbliżony do najwyższych czynszów w miastach regionalnych i osiąga od 50 do 60 euro / m2 / miesiąc, podano także.
Średni wskaźnik powierzchni niewynajętej w centrach handlowych w ośmiu największych aglomeracjach w kraju wyniósł 3,8% na koniec I poł. 2019 r., czyli o 0,4 pkt proc. więcej niż rok temu. Oczywiście sytuacja różni się w zależności od lokalizacji i jakości danego obiektu.
"W połowie października wartość transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości handlowych w Polsce wyniosła ok. 880 mln euro. Przeszło 50% tego wolumenu sfinalizowano w III kwartale, świadczy to zarówno o stabilnych fundamentach polskiego rynku nieruchomości handlowych, jak również może być zapowiedzią zwiększonego zainteresowania ze strony inwestorów w kolejnych miesiącach. Dodatkowo, pod koniec sierpnia Cromwell Property Group ogłosił chęć skorzystania z prawa pierwokupu nabycia udziałów pozostałych inwestorów funduszu Cromwell Polish Retail Fund (CPRF). Zamkniecie transakcji o wartości około 600 mln euro zapowiedziano na IV kwartał tego roku" - podkreślił dyrektor w Dziale Rynków Kapitałowych Nieruchomości Handlowych w Europie Środkowo-Wschodniej JLL Adam Kiernicki.
Do największych transakcji zrealizowanych od początku roku należy sprzedaż Atrium Felicity w Lublinie i Atrium Koszalin za 298 mln euro do funduszu ECE oraz sprzedaż i leasing zwrotny (tzw. sale & leaseback) przez Metro Properties portfela 11 sklepów Cash & Carry w regionie CEE, w tym 5 sklepów w Polsce, za łączną kwotę przekraczającą 250 mln euro.
