"Samoloty czasami poruszają się zygzakiem między różnymi blokami przestrzeni powietrznej, zwiększając opóźnienia i zwiększając zużycie paliwa. Wydajny system zarządzania ruchem lotniczym oznacza bardziej bezpośrednie trasy i mniejsze zużycie energii, co prowadzi do mniejszych emisji i niższych kosztów dla naszych linii lotniczych" - powiedziała komisarz ds. transportu Adina Vălean, cytowana w komunikacie.
Podkreśliła, że "propozycja zmian w zakresie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej nie tylko pomoże ograniczyć emisje lotnicze nawet o 10% dzięki lepszemu zarządzaniu trasami lotów, ale także pobudzi innowacje cyfrowe poprzez otwarcie rynku usług transmisji danych w tym sektorze".
Komisja przypomniała, że brak odpowiednich kontroli ruchu lotniczego spowodował powstanie dodatkowych kosztów, opóźnień lotów i dodatkowych emisji CO2. Tylko w roku 2019 r. opóźnienia lotów kosztowały UE 6 mld euro i doprowadziły do emisji dodatkowych 11,6 mln ton (Mt) CO2.
"Zobowiązanie pilotów do latania w zatłoczonej przestrzeni powietrznej zamiast wybierania bezpośredniego toru lotu pociąga za sobą niepotrzebne emisje CO2, podobnie dzieje się w przypadku, gdy linie lotnicze wybierają dłuższe trasy, aby uniknąć stref pobierania opłat z wyższymi stawkami" - zauważyła Komisja.
Podkreśliła, że Zielony Ład, ale także nowe osiągnięcia technologiczne, jak np. szersze wykorzystanie dronów, sprawiły, że cyfryzacja i dekarbonizacja transportu stały się centralnym elementem polityki lotniczej UE. Jednak ograniczenie emisji pozostaje głównym wyzwaniem dla lotnictwa.
Dlatego jednolita europejska przestrzeń powietrzna powinna być optymalnie wykorzystywana z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.
Aby zapewnić bezpieczne i opłacalne usługi zarządzania ruchem lotniczym, Komisja proponuje takie działania, jak:
- wzmocnienie europejskiej sieci i zarządzania nią w celu uniknięcia zatorów i nieoptymalnych tras lotów (w tym przegląd tras lotów);
- promowanie europejskiego rynku usług danych potrzebnych do lepszego zarządzania ruchem lotniczym;
- usprawnienie regulacji dotyczących służb ruchu lotniczego państw członkowskich;
- pobudzanie lepszej koordynacji w zakresie definiowania, opracowywania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań.
Obecny wniosek zostanie przedłożony Radzie i Parlamentowi. W przypadku przyjęcia wniosku, akty wykonawcze i delegowane będą przygotowywane przez ekspertów.
Jednolita europejska przestrzeń powietrzna (SES) powstała w 2004 r., aby poprawić zarządzanie ruchem lotniczym pod względem bezpieczeństwa, przepustowości, efektywności i czynników środowiskowych.
W 2013 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący zmiany w zakresie funkcjonowania tej przestrzeni powietrznej (SES 2+), ale niedługo potem negocjacje w Radzie znalazły się w impasie. Głównym powodem wstrzymania rozmów był spór między Wielką Brytanią a Hiszpanią o status lotniska na Gibraltarze. Aby znaleźć rozwiązanie w 2019 r. powołano Grupę Mędrców - kilkunastu ekspertów w dziedzinie lotnictwa, aby ocenić sytuację i przyszłe potrzeby w zakresie zarządzania ruchem lotniczym w UE.
Jednocześnie w 2019 r. KE zaproponowała Europejski Zielony Ład, który określa jednolitą europejską przestrzeń powietrzną jako jeden z elementów ułatwiających osiągnięcie znaczącej redukcji emisji lotniczych. Aby zapewnić zrównoważony rozwój sektora, reforma jednolitej przestrzeni powietrznej ma przyczynić się do bardziej elastycznego świadczenia usług nawigacji lotniczej, ocenia Komisja.
W porównaniu z trasami optymalnymi, obecne trasy wszystkich lotów kontrolowanych w regionie europejskim w 2019 roku pociągają za sobą dodatkowe 6% emisji CO2 (11,6 Mt CO2). Do tego dochodzą także nadzwyczajne środki podjęte w 2018 i 2019 r. wymagające przekierowania wielu lotów. Oznacza to - zdaniem Komisji - że można liczyć na ograniczenie emisji w transporcie lotniczym rzędu 10%.
