"Reguła wydatkowa pozostaje kamieniem węgielnym ram budżetowych. Jednak jej funkcjonowanie zostało osłabione przez obejście zasady w niektórych ostatnich programach wydatków" - czytamy w "Country Report Poland 2020". Komisja Europejska zaznaczyła w nim, że Polska pozostaje jedynym państwem członkowskim bez niezależnej rady fiskalnej.
W raporcie Komisja zwróciła uwagę, że ostatnio "ramy budżetowe zostały osłabione, ponieważ niektóre wzrosty wydatków wychodzą poza obowiązujące przepisy".
"Struktura polskich ram budżetowych pozostała niezmieniona. Reguły fiskalne określając dopuszczalny poziom deficytu, długu i wydatków na różnych szczeblach administracji, wydają się być jego najsilniejszym elementem" - zaznaczyła.
W ocenie Komisji, "stabilizująca reguła wydatkowa, która obejmuje prawie cały sektor instytucji rządowych i samorządowych, odgrywa istotną rolę w zapobieganiu nadmiernym wydatkom". W raporcie zwrócono uwagę, że reguła określa nominalny poziom wydatków podmiotów i funduszy określonych w ustawie budżetowej, ale "kilka nowych pozycji wydatków (np. dodatkowa emerytura, rozwój lokalnych połączeń autobusowych, wsparcie dla osób dorosłych z niepełnosprawnością) jest zarządzanych poprzez nowo utworzone fundusze, które nie podlegają regule".
KE uważa, że "chociaż praktyka silnie osłabia regułę wydatkową, to pozostaje ona kluczowym narzędziem ograniczającym niezrównoważony wzrost wydatków".
Przypomniała także, że w Polsce trwają reformy systemu budżetowego w zakresie jego słabych punktów. Są nimi - według Komisji - m.in. złożone i nieaktualne klasyfikacje budżetowe; nieoptymalne zapisywanie informacji; brak planowania średniookresowego i brak bezpośredniego wpływu kontroli wydatków na proces budżetowy. Utrudniają one wydajne i skuteczne zarządzanie funduszami oraz wyraźne ponoszenie odpowiedzialności.
"Reforma wydaje się ważna w świetle ograniczonej przestrzeni dla dodatkowych znacznych wzrostów dochodów, długoterminowej presji wydatków i nieefektywności w zarządzaniu wydatkami" czytamy także w raporcie. Ze względu na złożoność reformy, jej wdrożenie ma potrwać kilka lat. Ostateczna data jej zakończenia nie została ogłoszona.
