W wykazie surowców krytycznych ujęto także lit, który ma znaczenie przy przechodzeniu na elektromobilność (jako składnik baterii). Łącznie znalazło się w nim 30 surowców. Jest aktualizowany co trzy lata.
"Bezpieczne i zrównoważone dostawy surowców są jednym z podstawowych warunków odpornej gospodarki. W przypadku samych tylko baterii na potrzeby samochodów elektrycznych i magazynowania energii Europa będzie potrzebowała na przykład do 2030 r. nawet 18 razy więcej litu, a do 2050 r. - nawet 60 razy więcej" - powiedział wiceprzewodniczący do spraw stosunków międzyinstytucjonalnych i prognozowania Maroš Šefčovič, cytowany w komunikacie.
Z kolei popyt na metale ziem rzadkich stosowanych w magnesach, np. do pojazdów elektrycznych, cyfrowe technologii wiatrowych lub generatorów wiatrowych, może wzrosnąć dziesięciokrotnie do 2050 r.
Jak wynika z przedstawionych dzisiaj danych, podaż wielu krytycznych surowców dla europejskiej gospodarki jest silnie skoncentrowana. Na przykład Chiny dostarczają 98% unijnych dostaw pierwiastków ziem rzadkich (REE), Turcja dostarcza 98% boru, a dostawy z Republiki Południowej Afryki (RPA) zaspokajają 71% zapotrzebowania UE na platynę i w jeszcze większym stopniu metali z grupy platynowców (irydu, rodu i rutenu). W przypadku dostaw hafnu i strontu Unia Europejska polega na dostawach od pojedynczych przedsiębiorstw z UE.
W ocenie Komisji, Unia Europejska nie może zatem pozwolić na zastąpienie obecnego uzależnienia od paliw kopalnych zależnością od surowców krytycznych. Dlatego też zapowiada utworzenie w najbliższych tygodniach Europejskiego Sojuszu na rzecz Surowców.
Sojusz ten, łączący wszystkie zainteresowane strony ma koncentrować się na zwiększeniu odporności UE w łańcuchu wartości metali ziem rzadkich i magnesów, ponieważ ma to zasadnicze znaczenie dla wielu ekosystemów przemysłowych UE, np. energii odnawialnej, obrony i przemysłu kosmicznego.
"Aby Europa mogła realizować ekologiczną i cyfrową transformację [...], potrzebuje szeregu surowców. Nie możemy sobie pozwolić na pełną zależność od państw trzecich, a w przypadku niektórych metali ziem rzadkich - zależność od pojedynczych krajów" - powiedział komisarz ds. rynku wewnętrznego powiedział Thierry Breton, cytowany w komunikacie.
Apelował o dywersyfikację dostaw z państw trzecich i rozwijanie własnych zdolności państw członkowskich w zakresie wydobycia, przetwarzania, recyklingu, rafinacji i segregacji metali ziem rzadkich.
Komisja zapowiedziała także, że określi wraz z państwami Unii i poszczególnymi regionami projekty wydobywcze i przetwórcze, które można uruchomić w UE jeszcze do 2025 r. Specjalny nacisk ma zostać położony na regiony górnictwa węglowego i inne regiony w okresie transformacji, ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy specjalistycznej i umiejętności w zakresie technologii górniczych, wydobywczych i przetwórczych.
Komisja ma też wspierać wykorzystanie unijnego programu obserwacji Ziemi "Copernicus", aby poprawić poszukiwanie zasobów, eksploatację i zarządzanie środowiskowe po zamknięciu kopalń. Jednocześnie program "Horyzont Europa" będzie wspierać badania naukowe i innowacje, w szczególności w kwestii nowych technologii górniczych, zastępowania i recyklingu.
Zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, pozostałe działania będą dotyczyć obiegu zamkniętego i zrównoważonego charakteru łańcucha wartości surowców. Do końca 2021 r. Komisja opracuje kryteria zrównoważonego finansowania sektorów górnictwa i wydobywczego. Określi również możliwości pozyskiwania wtórnych surowców krytycznych z zapasów i odpadów UE oraz wskaże obiecujące projekty dotyczące odzyskiwania surowców do 2022 r.
Komisja ma też zawiązać międzynarodowe partnerstwa strategiczne, aby zabezpieczyć dostawy surowców krytycznych niedostępnych w Europie. Pilotażowe partnerstwa z Kanadą, zainteresowanymi państwami Afryki i krajami sąsiadującymi z UE rozpoczną się już w 2021 r. W ramach tych partnerstw oraz na innych forach międzynarodowej współpracy Komisja będzie promować zrównoważone i odpowiedzialne praktyki wydobywcze oraz przejrzystość.
