"Mając na względzie dotychczasowe zaangażowanie w akcje krajowe, art. 55 projektu ustawy wprowadza rozwiązanie, zgodnie z którym łączna wartość lokat aktywów subfunduszu w SFIO powstałego z przekształcenia OFE w akcjach spółek notowanych na rynku regulowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz obligacjach zamiennych na akcje tych spółek, a także notowanych na tym rynku prawach poboru i prawach do akcji oraz akcjach, prawach poboru i prawach do akcji, będących przedmiotem oferty publicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie może być mniejsza niż:
- 90% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2020 r.;
- 87,5% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2021 r.;
- 85% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2022 r.;
- 82,5% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2023 r.;
- 80% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2024 r.;
- 77,5% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2025 r.;
- 75% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2026 r.;
- 72,5% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2027 r.;
- 70% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2028 r.;
- 67,5% wartości tych aktywów do dnia 31 grudnia 2029 r." - czytamy w uzasadnieniu do projektu.
"Fundusze inwestycyjne zarządzające środkami pochodzącymi z OFE (przeniesionymi na IKE) będą miały minimalne progi zaangażowania w polskie akcje w celu uniknięcia ryzyka nadmiernej podaży akcji na GPW ze szkodą dla rynku kapitałowego i wartości środków z IKE oraz IKE" - podkreślono.
Projektowana ustawa zakłada więc przekształcenie otwartych funduszy emerytalnych w fundusze inwestycyjne prowadzące indywidualne konta emerytalne, zasilone aktywami pochodzącymi z OFE (które to aktywa stanowią obecnie ok. 162 mld zł). Każdy ubezpieczony (tj. ok 15,7 mln członków OFE) będzie miał prawo wyboru - domyślną opcją będzie przeniesienie środków z OFE na IKE, z możliwością jego dalszego zasilania, już zupełnie dobrowolnego (na IKE nie będzie trafiała żadna część składki emerytalnej; obecnie średnie saldo na rachunku członka OFE to 10 233 zł). Jednocześnie w przypadku osób, które zdecydują o przejściu w całości do I filaru, środki przez nich zgromadzone w OFE zostaną zapisane na indywidualnym koncie prowadzonym w ZUS, a odpowiadające im aktywa trafią do Funduszu Rezerwy Demograficznej, przypomniano zasady przekształceń.
"Niezbędne jest również uregulowanie sytuacji oszczędzających na IKE, którzy osiągną wiek niższy o 5 lat od wieku emerytalnego. W odniesieniu do środków gromadzonych przez te osoby będą miały zastosowanie przede wszystkim inne niż w przypadku pozostałych osób ubezpieczonych, zasady lokowania, zarówno jeżeli chodzi o kategorie dostępnych lokat, jak i limit lokat" - zaznaczono w dokumencie.
W związku z tym SFIO, w które zostaną przekształcone OFE, nie tylko będą wyodrębniać środki przeniesione do nich z OFE przez cały okres ich gromadzenia przez poszczególnych oszczędzających, ale również będą wyodrębniać subfundusze w odniesieniu do osób, które osiągną 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn i przenosić na nie jednostki uczestnictwa poszczególnych osób oszczędzających.
"Subfundusze przedemerytalne będą stosować odmienną politykę inwestycyjną niż we wcześniejszych okresach gromadzenia środków. W szczególności co najmniej 70% aktywów tych subfunduszy będzie mogło być lokowane wyłącznie w bezpiecznych kategoriach lokat, tj.:
1) obligacjach, bonach i innych papierach wartościowych, emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski;
2) obligacjach, bonach i innych papierach wartościowych, emitowanych przez rządy lub banki centralne państw, o których mowa w art. 26h ust. 1;
3) obligacjach i innych dłużnych papierach wartościowych, opiewających na świadczenia pieniężne, gwarantowanych lub poręczanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski;
4) obligacjach i innych dłużnych papierach wartościowych, opiewających na świadczenia pieniężne, gwarantowanych lub poręczanych przez rządy lub banki centralne państw, o których mowa w art. 26h ust. 1;
5) depozytach bankowych w walucie polskiej w bankach lub instytucjach kredytowych, mających siedzibę i prowadzących działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym w państwach, o których mowa w art. 26h ust. 1;
6) depozytach denominowanych w walutach państw, o których mowa w art. 26h ust. 1, w bankach lub instytucjach kredytowych, mających siedzibę i prowadzących działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym w państwach, o których mowa w art. 26h ust. 1, z tym, że nabywanie waluty może nastąpić wyłącznie w celu rozliczenia bieżących zobowiązań funduszu wynikających z nabywania lub zbywania lokat w ramach prowadzonej polityki inwestycyjnej funduszu;
7) listach zastawnych;
8) dłużnych papierach wartościowych emitowanych przez instytucję kredytową, mającą siedzibę na terytorium państw, o których mowa w art. 26h ust. 1, która podlega szczególnemu nadzorowi publicznemu mającemu na celu ochronę posiadaczy tych papierów wartościowych, pod warunkiem że kwoty uzyskane z emisji tych papierów wartościowych są inwestowane przez emitenta w aktywa, które do dnia wykupu zapewniają spełnienie wszystkich świadczeń pieniężnych wynikających z tych papierów wartościowych oraz w przypadku niewypłacalności emitenta zapewniają pierwszeństwo w odzyskaniu wszystkich świadczeń pieniężnych wynikających z tych papierów wartościowych;
9) obligacjach emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2014, 2244 oraz z 2019 r. poz. 730);
10) obligacjach innych niż wymienione w pkt 9, bankowych papierach wartościowych lub listach zastawnych, emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego" - napisano dalej.
Z uwagi na fakt, że do IKE powstałego z przekształcenia OFE będzie można dobrowolnie dopłacać, projekt zakłada wprowadzenie definicji "umowy o dokonywaniu dodatkowych wpłat na IKE", wskazując, że będzie to umowa pisemna zawarta przez oszczędzającego na IKE powstałym z przekształcenia OFE ze SFIO, którego jest członkiem, w celu gromadzenia oszczędności.
"Dla zabezpieczenia maksymalnego pułapu kosztów zarządzania SFIO przez TFI, projektowany art. 11a ustawy o IKE precyzuje, że z aktywów subfunduszu podstawowego (tj. tzw. subfunduszu emerytalnego) może być pokrywane wynagrodzenie TFI w wysokości nie wyższej niż 0,45% wartości aktywów subfunduszu w skali roku, a z aktywów subfunduszu przedemerytalnego może być pokrywane wynagrodzenie TFI w wysokości nie wyższej niż 0,2% jego aktywów w skali roku" - czytamy też w uzasadnieniu.
Wypłata środków z IKE będzie możliwa po osiągnięciu wieku emerytalnego i będzie wolna od jakiegokolwiek podatku, podkreślili autorzy projektu.
"Z uwagi natomiast na fakt, że emerytury z ZUS są opodatkowane podatkiem dochodowym PIT wg stawki 18 lub 32%, dla zachowania równowagi celowe jest objęcie środków przenoszonych z OFE na IKE jednorazową zryczałtowaną opłatą w wysokości 15% wartości środków na rachunku OFE, rozłożoną na dwie raty. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że podmiotami obowiązanymi do przekazania na rzecz FUS środków tytułem powyższej opłaty będą specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte, które utworzą w tym celu specjalne rezerwy" - czytamy w uzasadnieniu.
Zgodnie z projektem, ustawa ma wejść w życie z dniem 1 listopada 2019 r., z wyjątkiem art. 16 pkt 13 w zakresie dodawanego art. 26i, który wchodzi w życie po upływie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Przepis ten stanowi, że: " W przypadku, gdy oszczędzający na IKE, o którym mowa w niniejszym rozdziale, posiada również inne IKE prowadzone przez ten sam specjalistyczny funduszu inwestycyjny otwarty może wystąpić do tej instytucji o przeniesienie środków zgromadzonych na IKE na jego IKE, o którym mowa w niniejszym rozdziale".
