Dokument został przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju w związku z art. 26 ustawy z 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, która nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawiania Sejmowi informacji o realizacji ustawy wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu.
"W 2019 r. skumulowana wartość zainwestowanego kapitału [w specjalnych strefach ekonomicznych] wyniosła blisko 132 mld zł, co oznacza wzrost o ponad 12,8 mld zł, czyli o 10,74% w stosunku do roku poprzedniego" - czytamy w informacji.
W 2019 r., podobnie jak w latach ubiegłych, największy udział w skumulowanej wartości inwestycji miały strefy: wałbrzyska - 21,04%, katowicka - 16,99% i łódzka - 11,52%, natomiast najmniejszy - strefa słupska (1,66%) i starachowicka (1,68%).
Z kolei najwyższą dynamikę inwestycji w 2019 r. odnotowano w strefie warmińsko-mazurskiej, w której nakłady inwestycyjne zwiększyły się w stosunku do 2018 r. o 48,54%. Relatywnie wysokim wzrostem inwestycji charakteryzowały się również strefy: mielecka (wzrost o 16,23%) oraz katowicka (o 16,17%).
Spadek skumulowanej wartości inwestycji nastąpił jedynie w strefie tarnobrzeskiej i w głównej mierze był konsekwencją stwierdzenia wygaśnięcia zezwolenia należącego do firmy, której wartość nakładów na koniec 2018 r. przekraczała 1,2 mld zł.
Na koniec grudnia 2019 r. przedsiębiorcy w SSE zatrudniali łącznie ponad 388 tys. pracowników. W stosunku do 2018 r. zatrudnienie zwiększyło się o 8,9 tys., tj. o 2,4%. Największa dynamika zatrudnienia wystąpiła w strefie słupskiej (wzrost o 12,7%).
W tym zakresie wyróżniały się także strefy tarnobrzeska (10,9%), krakowska, suwalska i łódzka, ze wzrostami wynoszącymi odpowiednio: 6,2%, 5,7% i 4,0%. W strefach: mieleckiej, pomorskiej i starachowickiej zatrudnienia na koniec 2019 r. było mniejsze niż w 2018 r.
Liczba nowych miejsc pracy (tj. utworzonych przez przedsiębiorców w wyniku realizacji nowych inwestycji po dniu uzyskania zezwolenia) na koniec 2019 r. zwiększyła się w porównaniu z rokiem 2018 o 5,1 %, co daje wzrost o prawie 12 tys. etatów.
Najwyższą dynamiką w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy charakteryzowała się strefa tarnobrzeska. Liczba nowych miejsc pracy wzrosła w tej strefie o 18,8% Znacząca dynamika tworzenia nowych miejsc pracy wystąpiła też w strefach: krakowskiej, warmińsko-mazurskiej i starachowickiej, podano w dokumencie.
Spadek liczby nowych miejsc pracy odnotowały trzy strefy: legnicka, suwalska i pomorska.
W 2019 r. łączny obszar stref wzrósł o 66,95 ha, tj. do poziomu 22 949,5 ha. Średni stopień jego zagospodarowania wyniósł prawie 65%. Na koniec 2019 r. przedsiębiorcy posiadali 2 392 ważne zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie stref.
Zainwestowany w strefach kapitał w ponad 62% pochodził z pięciu krajów, tj.: Polski, Niemiec, Holandii, Luksemburga i USA. Struktura branżowa inwestycji nie uległa istotnym zmianom w porównaniu do roku 2018. Największy udział w skumulowanej wartości inwestycji miały firmy z branży motoryzacyjnej (prawie 25,6%). Kolejne miejsca zajęli producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (prawie 9,7%) oraz wyrobów metalowych (ok. 7,5%).
Największa koncentracja branżowa charakteryzowała strefy: legnicką i katowicką. W 2019 r. na branżę wiodącą w tych strefach (motoryzacja) przypadło odpowiednio: 51,5% i 51,2% zainwestowanego kapitału. W strefach: wałbrzyskiej, słupskiej i suwalskiej udział branży dominującej przekroczył 40% wartości inwestycji. W strefie wałbrzyskiej dominującą branżą była motoryzacja, a w słupskiej i suwalskiej - przetwórstwo drewna.
Według stanu na 31 grudnia 2019 r., specjalne strefy ekonomiczne obejmowały tereny zlokalizowane w 186 miastach i 311 gminach, o łącznej powierzchni 22 949,5 ha. W roku ubiegłym zmianie uległ jedynie obszar krakowskiej SEE. Powierzchnia tej strefy wzrosła o 65,95 ha.
Na koniec 2019 r. łączny obszar specjalnych stref ekonomicznych był zagospodarowany w 64,75%. Największym stopniem zagospodarowania terenów charakteryzowały się strefy mielecka (80,46%) i tarnobrzeska (78,10%), zaś najmniejszym - legnicka (33,46%).
Specjalna strefa ekonomiczna to wyodrębniona administracyjnie część terytorium Polski, gdzie przedsiębiorcy realizujący nowe inwestycje mogą korzystać z pomocy regionalnej w formie zwolnienia dochodu uzyskanego z działalności, określonej w zezwoleniu od podatku dochodowego.
W Polsce istnieje 14 specjalnych stref ekonomicznych, tj.: kamiennogórska, katowicka, kostrzyńsko-słubicka, krakowska, legnicka, łódzka, mielecka, pomorska, słupska, starachowicka, suwalska, tarnobrzeska, wałbrzyska oraz warmińsko-mazurska.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami strefy będą funkcjonowały do końca 2026 r. Zasady korzystania z pomocy publicznej przez przedsiębiorców posiadających zezwolenia wydane do końca 2000 r. zostały wynegocjowane z Komisją Europejską i określa je nowelizacja ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych ustawy z 2 października 2003 r.
