"Liczba transakcji na polskim rynku od kilku lat utrzymuje się na poziomie ok. 40 rocznie. Rynek jest wciąż płytki i jedna duża transakcja może znacząco wpłynąć na całkowitą wartość w danym roku. W 2017 r. dwie transakcje - w tym przejęcie Żabki - stanowiły połowę wartości całego rynku, a w 2016 r. sprzedaż Allegro za ok. 3 mld euro i stanowiła połowę wartości rynku. To jest problem polskiego rynku PE - on jest płytki" - powiedział Poświata w rozmowie z ISBnews.
W 2018 r. nie odnotowano w Polsce żadnej dużej transakcji powyżej 1 mld euro.
"Inny obraz widzimy na rynku światowym, gdzie przez ostatnie trzy lata całkowita wartość transakcji rośnie, przy czym liczba transakcji spadła" - dodał partner w Bain & Co.
Łączna wartość przejęć z udziałem funduszy PE na świecie wzrosła w ub.r. o 10% r/r do 582 mld USD, przy jednoczesnym spadku liczby transakcji o 13% do 2 936.
W Europie Środkowo-Wschodniej łączna wartość transakcji wzrosła w 2018 r. dwukrotnie do 14 mld euro, głównie dzięki trzem dużym przejęciom. Telenor sprzedał swoje aktywa telekomunikacyjne w Europie Południowej za prawie 3 mld euro na rzecz PPF Group. Z kolei Sanofi wydzielił dział Zentiva i sprzedał ją na rzecz Adventu za niemal 2 mld euro. Za podobną kwotę KKR sprzedał większościowy udział w operatorze TV kablowej United Group funduszowi BC Partners.
"Widać więc, że te trzy transakcje zdominowały rynek PE w regionie. W ubiegłym roku akurat duże transakcje były poza Polską, w przeciwieństwie do poprzednich lat, kiedy największe przejęcia miały miejsce na krajowym rynku" - skomentował partner w Bain & Co.
Ogólnoświatowy trend, który widoczny jest także w Polsce i regionie, to dynamiczny wzrost wycen, spowodowany m.in. coraz większą ilością środków dostępnych na rynku private equity (tzw. dry powder), przy stabilnej lub malejącej liczbie potencjalnych celów przejęć. W efekcie wyceny na rynku prywatnym rosną - w 2018 r. w USA średnia wycena wyniosła 10,5x roczna EBITDA, w Europie - 10,7x, a w Polsce - ok. 12x, poinformował Poświata.
W ubiegłym roku do największych transakcji z udziałem funduszy PE w Polsce należały: zakup producenta nakłuwaczy medycznych HTL-Strefa przez Investindustrial, przejęcie Velvet Care przez Abris Capital Partners, spółki Intive z sektora IT przez Mid Europa Partners oraz Aludesign - firmy z branży metalowej - przez Tar Heel Capital.
"Jeśli chodzi o najpopularniejsze branże wśród funduszy private equity, to sytuacja nie zmienia się od kilku lat. Są to takie sektory, jak dobra konsumpcyjne, handel detaliczny oraz usługi medyczne. Sektor ochrony zdrowia od dawna jest bardzo atrakcyjną branżą dla funduszy PE. W ostatnich latach w centrum zainteresowania funduszy PE pojawiły się spółki technologiczne i związane z IT. Kiedyś spółki te były zbyt małe, aby przyciągnąć uwagę funduszy PE, była to raczej domena funduszy venture capital. Teraz te spółki są już znacznie większe i bardziej atrakcyjne dla funduszy PE, czego przykładem jest zakup spółki Intive przez Mid Europa. W poprzednich latach wśród najpopularniejszych branż była również telekomunikacja, szczególnie sieci kablowe w Europie Środkowej" - wyliczył partner z Bain & Co.
Według niego, sektor technologiczny przyciąga coraz większe zainteresowanie funduszy PE ze względu na jego dynamiczny wzrost. Branża technologiczna rośnie z dwóch powodów. Po pierwsze, brak siły roboczej wymusza na wielu firmach podejmowanie działań związanych z automatyzacją. Po drugie, innowacyjne technologie stały się znacznie tańsze i inwestycje w R&D nie są już tak kosztowne, szczególnie dla średnich i dużych firm.
"Gdy fundusze PE kupują dziś spółkę produkcyjną czy handlową, to element technologii jest już krytyczny w budowaniu wartości. W każdym planie kreowania wartości jest już element technologii i rozwoju cyfrowego" - podkreślił.
Jeżeli chodzi o wyjścia z inwestycji, w 2018 r. ich łączna wartość utrzymała się na podobnym poziomie co rok wcześniej i wyniosła 378 mld USD, natomiast wartość wyjść przez giełdę spadła o 34% na świecie. W 2018 r. globalnie nastąpił wzrost liczby transakcji sprzedaży spółek do inwestorów strategicznych, nieznaczny spadek - do innych funduszy i dramatyczny spadek - na giełdzie.
"Jest to trend globalny. Dopóki wyceny na rynku prywatnym pozostaną wysokie, a na giełdach - niższe, trudno się spodziewać odwrócenia tego trendu w bardzo krótkim terminie. Może nadal rosnąć liczba transakcji public-to-private, czyli fundusze będą coraz więcej spółek kupowały na giełdzie. Widzimy też, że korporacje przeprowadzają coraz więcej transakcji typu carve-out i fundusze będą mogły w większym zakresie przejmować tak powstałe spółki" - podsumował Poświata.
W odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na specjalistyczne usługi doradcze, firma Bain & Co. przeniosła się od 1 kwietnia br. do nowego i większego biura w Warszawie i zapowiedziała, że zwiększy zatrudnienie o niemal połowę do 80 osób w najbliższych latach.
Bain & Co. jest jedną z największych firm doradztwa strategicznego na świecie. Powstała w 1973 roku i posiada 57 biur w 36 krajach. Specjalizuje się w usługach doradczych dla zarządów firm działających w sektorze finansowym, przemysłowym, ochronie zdrowia oraz handlu. Jest też wiodącym doradcą funduszy private equity.
Tomasz Oljasz
