"Mając na uwadze konieczność zapewnienia prawidłowego funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz stabilności i bezpieczeństwa poboru mocy przez odbiorców energii elektrycznej (zwłaszcza w kontekście zmian zachodzących w sektorze energetycznym i planowanego wzrostu udziału niesterowalnych źródeł energii odnawialnej, w tym morskiej energetyki wiatrowej [...] oraz zmiany zachodzące w obszarze wytwarzania energii elektrycznej związane m.in. z wzrostem potencjału wytwórczego w rejonie północnej i centralnej RP), niezbędna jest pilna rozbudowa sieci przesyłowej oraz modernizacja istniejącej infrastruktury" - czytamy w uzasadnieniu.
Projekt ma zweryfikować listę inwestycji objętych obowiązującą obecnie specustawą przesyłową, poprzez zmianę części już w niej wymienionych oraz dodanie nowych, a także uwzględnieniu specyfiki inwestycji morskich. Obecne przepisy nie zawierają regulacji, umożliwiających np. budowę połączenia systemów przesyłowych między państwami.
W projekcie mają znaleźć się rozwiązania umożliwiające uczestnikom systemu przesyłowego elektroenergetycznego i gazowego uczestnictwo w procesie planistycznym prowadzonym przez jednostki samorządu terytorialnego.
Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami operatorzy systemu przesyłowego elektroenergetycznego bądź gazowego będą mogli opiniować studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzję o warunkach zabudowy oraz decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Ponadto w projekcie ustawy wskazano, że wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia warunków z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego (m.in. zamierzenie inwestycyjne nie znajduje się w obszarze oddziaływania niedopuszczalnego poziomu pola elektromagnetycznego i hałasu, ani w strefie kontrolowanej wyznaczonej po obu stronach gazociągu lub strefie bezpieczeństwa wyznaczonej po obu stronach rurociągu).
Nowa regulacja ma także zawierać przepis zwalniający operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego (Polskie Sieci Elektroenergetyczne), operatora systemu przesyłowego gazowego (Gaz-System) oraz PERN z obowiązku sporządzania i przesyłania prezesowi Krajowego Zasobu Nieruchomości wykazu nieruchomości Skarbu Państwa, którymi gospodarują.
W założeniu znowelizowana ustawa nie ma mieć charakteru epizodycznego.
Oczekiwanym efektem wprowadzenia zmian jest usprawnienie i uproszczenie procesu inwestycyjnego, a co za tym idzie szybszy rozwój Krajowego Systemy Elektroenergetycznego oraz systemów służących przesyłaniu paliw gazowych i ciekłych, bezpieczeństwo ich funkcjonowania, sprawna integracja nowych źródeł wytwórczych i w związku z tym zminimalizowanie ryzyka ograniczeń albo przerw w dostawie paliw ciekłych, gazowych lub energii elektrycznej.
Obecna ustawa z 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych pozwala na przygotowanie i realizację inwestycji polegających na budowie linii najwyższych napięć, stacji elektroenergetycznych oraz innych obiektów niezbędnych do eksploatacji wyżej wymienionych linii - strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych - w szczególnym trybie.Możliwość skorzystania ze ścieżki wynikającej z obecnej specustawy przesyłowej zdecydowanie skraca czas uzyskania decyzji niezbędnych do realizacji inwestycji (z ok. 56 do ok. 19 miesięcy). Wprowadzenie planowanych zmian doprowadzić ma do dalszego skrócenia tego procesu.
Specustawa pozwala także na zmniejszenie liczby decyzji pozyskiwanych w odrębnych postępowaniach administracyjnych oraz organów zaangażowanych w proces inwestycyjny. Decyzja o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej zawiera w swoim zakresie rozstrzygnięcia dotyczące m. in.:
- lokalizacji inwestycji i warunków zabudowy terenu;
- ograniczenia sposób korzystania z nieruchomości;
- wywłaszczenia;
- podziału nieruchomości;
- wyłączenia gruntów z produkcji rolnej i leśnej;
- usunięcia drzew lub krzewów;
- lokalizacji urządzeń w obszarze pasa drogowego.
"Doświadczenia zabrane w okresie 5 lat stosowania specustawy wykazały, że jest ona narzędziem usprawniającym i przyśpieszającym proces przygotowywania i realizacji inwestycji. Analiza przepisów specustawy przesyłowej wykazała również, że konieczna jest weryfikacja niektórych z nich, celem ich doprecyzowania lub zmiany pod kątem nowych wyzwań" - napisano w uzasadnieniu.
