Nowelizacja ułatwia proces legalizacji starych - co najmniej 20-letnich - samowoli budowlanych. Dzięki temu będzie można je włączyć w system kontroli okresowych zapewniających ich bezpieczne użytkowanie. Warunkiem dokonania legalizacji będzie przedstawienie ekspertyzy technicznej, potwierdzającej możliwość bezpiecznego użytkowania i geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.
Sejm nie zgodził się natomiast na uzależnienie wszczynania uproszczonego postępowania legalizacyjnego od zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego albo decyzją o warunkach zabudowy.
Nowelizacja prawo budowlane ma przyśpieszyć i uprościć proces inwestycyjny w budownictwie. Zgodnie z nowymi przepisami, projekt techniczny będzie mógł być wykonany po uzyskaniu pozwolenia na budowę, ale przed rozpoczęciem prac budowlanych.
Nowelizacja ogranicza liczbę dokumentów, niezbędnych przy składaniu wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia; inwestor ma dołączać tylko część obecnego projektu budowlanego, zmniejszy się również liczba wymaganych egzemplarzy projektu. Projekt budowlany ma składać się z projektu zagospodarowania działki lub terenu (usytuowanie, układ komunikacyjny, informacja o obszarze oddziaływania obiektu), projektu architektoniczno-budowlanego (układ przestrzenny, projektowane rozwiązania techniczne i materiałowe) i projektu technicznego (opis konstrukcji, instalacji, charakterystyka energetyczna). Projekt techniczny ma być składany w urzędzie nadzoru budowlanego razem z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na użytkowanie lub zgłoszeniem zakończenia robót.
Nowe przepisy zwalniają z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia biletomaty, wpłatomaty, automaty sprzedające, paczkomaty, automaty przechowujące przesyłki lub automaty służące do wykonywania innego rodzaju usług o wysokości do 3 m włącznie. Zwolnienia dotyczyć też mają m.in. instalacji gazowych wykonywanych wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku, stacji regazyfikacji LNG o pojemności zbiornika magazynowania gazu do 10 m3, niecek dezynfekcyjnych w tym niecek dezynfekcyjnych z zadaszeniem, wszystkich oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,5 m3, a nie tak jak dotychczas tylko domowych czy przydomowych tarasów naziemnych. Regulacja dotyczy także np. urządzeń melioracji wodnej, budowę stawów i zbiorników wodnych o powierzchni, która nie przekracza 1 000 m2 i głębokości nieprzekraczającej 3 m położonych w całości na gruntach rolnych.
Nowelizacja zakłada ograniczenie do pięciu lat terminu dla stwierdzenia nieważności decyzji pozwolenia na budowę i decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. W przypadku zmiany sposobu użytkowania budynku wpływającej na bezpieczeństwo przeciwpożarowe, np. przy zmianie mieszkania na przedszkole czy piwnicy w bloku na escape room, konieczne będzie sporządzenie ekspertyzy przeciwpożarowej.
Wprowadza dla przedsiębiorstw terminy na wydanie warunków przyłączenia do sieci, których przekroczenie spowoduje naliczenie kar. Zakazuje pobierania przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne opłat za wydanie warunków technicznych przyłączenia do sieci.
