TSUE opublikował dzisiaj wyrok w sprawach połączonych Komisja przeciw Polsce, Węgrom i Republice Czeskiej (C-715/17, C-718/17 i C-719/17).
W ocenie Trybunału, państwa członkowskie Unii nie mogą w tym przypadku powoływać się ani na swoje obowiązki dotyczące utrzymania porządku publicznego i ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego, ani na nieprawidłowe funkcjonowanie mechanizmu relokacji.
Trybunał uznał, że państwa te nie podając regularnie, nie rzadziej niż co trzy miesiące, odpowiedniej liczby osób ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej, które można szybko relokować na ich terytorium, uchybiły swoim zobowiązaniom wynikającym z prawa Unii.
Trybunał przypomniał, że uchybienie dotyczy decyzji przyjętej przez Radę w 2015 roku w sprawie obowiązkowej relokacji z Grecji i Włoch 120 tys. osób ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej do innych państw członkowskich Unii.
Uznał, że Polska i Czechy uchybiły także swoim zobowiązaniom wynikającym z wcześniejszej decyzji, przyjętej przez Radę w celu dobrowolnej relokacji z Grecji i Włoch 40 tys. osób ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej do innych państw członkowskich Unii. Węgry nie były związane środkami relokacyjnymi ustanowionymi w tej decyzji.
Rada przyjęła decyzje w sprawie relokacji we wrześniu 2015 r. w związku z nadzwyczajną sytuacją związaną z napływem obywateli państw trzecich do Grecji i Włoch.
Na podstawie tych decyzji Polska wskazała w grudniu 2015 r., że na jej terytorium można szybko relokować 100 osób. Nie przystąpiła jednak - jak argumentuje Trybunał - do tych relokacji i nie złożyła żadnej późniejszej deklaracji w tej sprawie.
Węgry natomiast nigdy nie podały liczby osób, które można szybko relokować na ich terytorium na podstawie wiążącej je decyzji w sprawie relokacji i nie przystąpiły do żadnej relokacji. Republika Czeska w lutym i w maju 2016 r. wskazała na podstawie decyzji w sprawie relokacji, że na jej terytorium można szybko relokować 50 osób. Relokowała jednak tylko 12 osób i nie złożyła żadnej późniejszej deklaracji.
Trybunał oddalił argument podnoszony przez państwa członkowskie, zgodnie z którym skargi Komisji są niedopuszczalne z tego powodu, że w związku z upływem okresu stosowania decyzji sprawie relokacji, co nastąpiło, nie jest możliwe usunięcie przez nie uchybień.
Nie zgodził się też na podnoszony argument, dotyczący względów bezpieczeństwa wewnętrznego.
Wskazał, że właściwym organom państw członkowskich relokacji powinien przysługiwać szeroki zakres uznania przy ustalaniu, czy istnieją uzasadnione powody do przyjęcia, że obywatel państwa trzeciego podlegający relokacji stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego na ich terytorium.
TSUE zauważył, że pojęcie "zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego" w rozumieniu decyzji w sprawie relokacji należy rozumieć w ten sposób, że obejmują one zarówno rzeczywiste, jak i potencjalne zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego.
Doprecyzował jednak, że by powołać się te powody, organy państwowe powinny opierać się - po zbadaniu każdego przypadku z osobna - na spójnych, obiektywnych i dokładnych informacjach uzasadniających podejrzenie, że dany wnioskodawca stanowi rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie.
W konsekwencji Trybunał orzekł, że w kontekście procedury relokacji państwo członkowskie nie może arbitralnie i wyłącznie do celów prewencji ogólnej powoływać się na art. 72 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w celu uzasadnienia zawieszenia, a nawet zaprzestania, wykonywania ciążących na nim zobowiązań, wynikających z decyzji o relokacji.
