Warszawa, 30.11. 2015 (ISBnews) - W drugim obiegu zostanie wytworzone ok. 19,2% PKB w 2015 roku, tj. mniej niż rok wcześniej (19,5%). Spadek wpisuje się w obserwowaną od kilku lat tendencję: jeszcze w 2012 roku szara strefa odpowiadała za 21,1% PKB. Od lat nie zmienia się jedno: największy udział w szarej strefie ma sektor handlu. Wspieranie rozwoju obrotu bezgotówkowego istotnym narzędziem ograniczania szarej strefy, wynika z raportu przygotowanego przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową "Szara strefa w Polsce i sposoby jej ograniczania".
Autorzy raportu podkreślili, że najważniejsze obszary, w których szara strefa negatywnie odbija się na gospodarce, to zaburzanie mechanizmów konkurencji rynkowej - firmy płacące podatki są w gorszej sytuacji od firm, które ich nie płacą - oraz ograniczanie dochodów budżetu państwa. Szara strefa uderza także w pracowników pracujących nielegalnie, gdyż osoby takie z reguły pozbawione są praw pracowniczych, w tym prawa do urlopu i nie są objęte ubezpieczeniem zdrowotnym ani społecznym.
"W naszej ocenie, działania systemowe - nastawione na deregulacje i ograniczanie obrotu gotówkowego - skuteczniej walczą z tym zjawiskiem niż represje administracyjne bądź fiskalne. Płatności w ramach szarej strefy, dla zatarcia śladów działalności, realizowane są bowiem niemal wyłącznie za pośrednictwem gotówki" - powiedział wiceprezes IBnGR dr Bohdan Wyżnikiewicz, cytowany w komunikacie.
W kilkunastu krajach Unii funkcjonują limity płatności gotówkowych (np. we Francji, w Portugalii oraz we Włoszech jest to kwota 1 tys. euro), i to nie tylko w zakresie płatności między przedsiębiorstwami, ale także między firmami a konsumentami, a nawet między samymi konsumentami.
W Polsce od ponad 20 lat funkcjonuje limit, wynoszący 15 tys. euro Wcześniej, choć możliwości wygodnych i bezpiecznych transakcji bezgotówkowych były nieporównanie mniejsze, pułap ten był znacznie niższy i sięgał 3 tys. euro. W ocenie ekspertów, konieczne jest obniżenie tego limitu. Za obniżeniem limitu do kwoty 12 tys. zł opowiada się również od 2013 r. Koalicja na Rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, powstała z inicjatywy Związku Banków Polskich.
Międzynarodowe badania dotyczące szarej strefy, które były prowadzone na zlecenie Visa, pokazują, że na świecie z powodzeniem stosowane są różne metody promowania płatności elektronicznych. Dla przykładu, Kolumbia i Argentyna wprowadziły ulgi podatkowe dla detalistów przyjmujących płatności kartą. W kilku krajach, np. w Wielkiej Brytanii i Singapurze, instytucje państwowe same zaczęły dokonywać płatności elektronicznych i przyjmować je, np. w zakresie wynagrodzeń pracowników, płatności podatkowych czy też kar i grzywien.
W Korei Południowej, która przeprowadziła wiele działań zachęcających do płatności elektronicznych, udział płatności kartami w konsumpcji indywidualnej zwiększył się z niecałych 5% na początku lat 90-ych do ponad 50% w 2009 r. W tym kraju odpis od podatku VAT uzyskuje nie tylko detalista, ale także obywatel, którego wydatki opłacane kartami przekraczają 25% jego dochodu.
