Warszawa, 11.03.2016 (ISBnews) - W szarej strefie gospodarczej zostanie wytworzone ok. 19,7% PKB w 2016 r. wobec 19,2% w ub.r., według szacunków Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR).
"Według szacunków IBnGR, po trwającym od kilku lat spadku udziału szarej strefy w polskiej gospodarce w roku 2016 udział ten wzrośnie (w 2015 roku wynosił 19,2%). Pierwszym powodem, dla którego tak się stanie, jest prawdopodobne spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego w drugiej połowie roku" - czytamy w komunikacie.
Według prognozy Instytutu, tempo wzrostu PKB zmniejszy się z poziomu prawie 4% w czwartym kwartale ubiegłego roku do 3,3% w czwartym kwartale 2016 roku.
"Pogorszenie koniunktury makroekonomicznej i związany z tym spadek popytu w wielu sektorach gospodarki powoduje zaostrzenie konkurencji rynkowej, co z kolei skłania zazwyczaj część firm do budowania przewagi konkurencyjnej w sposób nieuczciwy i obniżania kosztów poprzez przeniesienie części działalności do szarej strefy. Także z powodu chęci obniżenia kosztów działalności część przedsiębiorców decyduje się w okresie dekoniunktury na przeniesienie niektórych pracowników zatrudnionych dotąd legalnie do szarej strefy bądź obniżenie pracownikom oficjalnych zarobków i wypłacenie części wynagrodzenia 'pod stołem'" - podał Instytut.
Według IBnGR, drugim głównym czynnikiem przemawiającym za prognozowanym wzrostem udziału szarej strefy są działania rządu, które prowadzą do zwiększenia poziomu fiskalizacji polskiej gospodarki.
"Wprowadzane przez rząd nowe podatki prowadzić będą w sposób bezpośredni (podatek handlowy) lub pośredni (podatek bankowy)
do wzrostu kosztów działalności przedsiębiorstw, co skutkować będzie poszukiwaniem możliwości ograniczania tych kosztów w innych obszarach. W sektorze handlowym, gdzie szara strefa i tak jest stosunkowo duża, prowadzić to będzie z pewnością do jej dalszego rozwoju" - czytamy także.
W ocenie IBnGR, ważną rolę w walce z szarą strefą odgrywa wspieranie rozwoju płatności elektronicznych. Doskonałym przykładem są Włochy, gdzie ograniczenie płatności gotówkowych przyniosło efekt w postaci dodatkowych wpływów podatkowych w wysokości ponad 9 mld euro rocznie.
Instytut wyliczył już po raz trzeci, kiedy polska gospodarka symbolicznie wychodzi z szarej strefy.
"W 2016 roku Dzień Wyjścia z Szarej Strefy Gospodarczej przypada 12 marca, czyli do tego dnia od początku roku roczna wartość dodana tworzona jest w szarej strefie. Po tym dniu produkcja odbywa się umownie już wyłącznie w oficjalnym obiegu gospodarczym. Do obliczenia, kiedy ów dzień przypada w 2016 roku, służy relacja prognozy wartości dodanej szarej strefy do wartości produktu krajowego przyjętej w ustawie budżetowej. Instytut planuje kontynuować tę inicjatywę w kolejnych latach" - podano także.
Za punkt wyjścia do obliczeń przyjęto szacunki dotyczące szarej strefy prowadzone przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), jednak zostały one rozszerzone o kilka elementów, które nie są w dostatecznym stopniu uwzględnianie przez GUS, a w ocenie IBnGR powiększają szarą strefę w Polsce.
"Po pierwsze, dochody z innych działalności tworzących wartość dodaną (PKB) nieobjętych w pełni szacunkami GUS, takich jak na przykład sprzedaż za pośrednictwem internetu (w sklepach internetowych oraz na platformach aukcyjnych), nielegalna sprzedaż paliw, handel przygraniczny, nielegalny hazard czy też drobna działalność, na przykład w postaci udzielania korepetycji, usług znachorów i wróżbitów, wynajmu lokali czy opieki nad dziećmi i osobami starszymi. Po drugie, dochody z nierejestrowanej pracy cudzoziemców w Polsce" - czytamy dalej.
"Należy podkreślić, że ze względu na naturę szarej strefy (działalność z definicji jest ukryta) i jej trudną mierzalność, powyższe wyliczenia mają charakter szacunkowy i przybliżony" - podsumował Instytut.
