"Komisja przeprowadziła dogłębną analizę odpowiedzi udzielonej przez władze polskie na wezwanie do usunięcia uchybienia przesłane przez Komisję 2 lipca 2018 r. w odniesieniu do ustawy o Sądzie Najwyższym. Odpowiedź władz Polski nie rozwiała wątpliwości prawnych Komisji" - czytamy w komunikacie.
Komisja pozostaje na stanowisku, że polska ustawa o Sądzie Najwyższym jest niezgodna z prawem UE, ponieważ narusza zasadę niezależności sądownictwa, w tym zasadę nieusuwalności sędziów, podano także.
"Tym samym Polska zdaniem Komisji nie wypełnia swoich zobowiązań wynikających z art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej" - czytamy dalej.
"Dlatego też Komisja przystąpiła do kolejnego etapu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Władze polskie mają teraz miesiąc na zastosowanie się do przesłanej uzasadnionej opinii poprzez wprowadzenie odpowiednich środków. W przeciwnym wypadku Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej" - podkreślono w komunikacie.
Komisja przypomina, że nowa polska ustawa o Sądzie Najwyższym przewiduje obniżenie wieku emerytalnego sędziów Sądu Najwyższego z 70 do 65 lat. Oznacza to, że 27 spośród 72 czynnych obecnie sędziów Sądu Najwyższego może zostać zmuszonych do przejścia w stan spoczynku. Dotyczy to również osoby sprawującej urząd Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, powołanej zgodnie z Konstytucją RP na sześcioletnią kadencję. W tym wypadku jej kadencja zostałaby przedwcześnie zakończona.
"Zgodnie z ustawą sędziowie sprawujący obecnie funkcję mogą zwrócić się do Prezydenta RP o przedłużenie ich mandatu. Prezydent może uczynić to dwukrotnie, każdorazowo na okres trzech lat. Brak jest kryteriów, którymi ma się kierować Prezydent, podejmując decyzję o przedłużeniu czynnej służby; nie przewidziano też kontroli sądowej ewentualnej decyzji odmownej. Komisja uważa - wbrew stanowisku władz Polski - że wprowadzenie konsultacji z Krajową Radą Sądownictwa (KRS) nie stanowi skutecznego zabezpieczenia. Opinia KRS nie jest wiążąca i opiera się na niejasnych kryteriach. Ponadto w wyniku reformy z dnia 8 grudnia 2017 r. KRS składa się obecnie z sędziów - członków mianowanych przez Sejm RP z pogwałceniem europejskich standardów niezależności sądów" - czytamy także.
Zdaniem KE, praworządność jest jedną ze wspólnych wartości, na których opiera się Unia Europejska. Jest ona zapisana w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z Traktatami, Komisja Europejska odpowiada wraz z Parlamentem Europejskim i Radą za gwarantowanie przestrzegania praworządności jako podstawowej wartości Unii i zapewnienie poszanowania prawa, wartości i zasad UE.
Wydarzenia w Polsce skłoniły Komisję Europejską do podjęcia w styczniu 2016 r. dialogu z polskim rządem zgodnie z ramami na rzecz umocnienia praworządności. Proces ten opiera się na stałym dialogu Komisji z danym państwem członkowskim. O jego wynikach Komisja na bieżąco informuje Parlament Europejski i Radę, podkreślono także.
dniu 29 lipca 2017 r. Komisja wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczące ustawy o ustroju sądów powszechnych, również ze względu na jej przepisy emerytalne oraz ich wpływ na niezależność sądownictwa. 20 grudnia 2017 r. Komisja skierowała tę sprawę do Trybunału Sprawiedliwości. Sprawa toczy się obecnie przez Trybunałem.
20 grudnia 2017 r., z uwagi na brak postępów w realizacji ram na rzecz praworządności, Komisja po raz pierwszy uruchomiła procedurę z art. 7 ust. 1 i przedłożyła uzasadniony wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie określenia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia praworządności przez Polskę. Art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej przewiduje, że Rada, stanowiąc większością czterech piątych swych członków, może stwierdzić istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie wspólnych wartości, o których mowa w art. 2 Traktatu.
Podczas posiedzenia Rady ds. Ogólnych poświęconego kwestii praworządności w Polsce w dniu 26 czerwca 2018 r., odbywającego się w ramach procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1 Traktatu, władze polskie nie poinformowały o żadnych przewidywanych działaniach w odniesieniu do nierozstrzygniętych obaw Komisji. Biorąc pod uwagę ten fakt oraz brak postępów w tej kwestii w ramach dialogu na temat praworządności z Polską, 27 czerwca 2018 r. kolegium komisarzy podjęło decyzję o upoważnieniu pierwszego wiceprzewodniczącego Fransa Timmermansa do tego, aby w porozumieniu z przewodniczącym Jeanem-Claude'em Junckerem rozpoczął postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. 2 lipca 2018 r. Komisja podjęła decyzję o wystosowaniu wezwania do usunięcia uchybienia, w którym jasno określiła swoje zastrzeżenia prawne. Władze polskie odpowiedziały na to wezwanie 2 sierpnia 2018 r.
"Naruszenie to nie oznacza zaprzestania dialogu z Polską na temat praworządności. Dialog ten jest dla Komisji nadal preferowanym sposobem rozwiązania systemowego zagrożenia dla praworządności w Polsce" - podsumowano w materiale.
