"Celem regulacji, wprowadzanych bądź modyfikowanych niniejszą ustawą przepisów prawa, jest szeroko rozumiane uproszczenie prawa podatkowego w zakresie podatków dochodowych oraz dalsze uszczelnienie systemu podatkowego" - czytamy w ocenie skutków regulacji.
Przepisy proponowanego aktu normatywnego wpływać będą zarówno na dochody, jak i wydatki jednostek sektora finansów publicznych, tj. budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Resort szacuje, że w ciągu 10 lat obowiązywania ustaw do budżetu państwa wpłynie łącznie 7 476,7 mln zł, a do budżetów JST wpłynie 2 968,9 mln zł.
W blok regulacji upraszczających przepisy z zakresu podatków dochodowych do nowych rozwiązań przewidzianych w projekcie należą:
- preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej (Intellectual Property Box - IP BOX, Innovation Box)
Do głównych celów projektowanej zachęty podatkowej należy między innymi zwiększenie atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności badawczo-rozwojowej przez polskie i zagraniczne przedsiębiorstwa, zmiana modelu ekonomicznego na gospodarkę opartą na wiedzy, a także zwiększenie świadomości w zakresie praw własności intelektualnej jako potencjalnych źródeł przychodów. Przewiduje się, iż przedmiotowa ulga będzie prowadzić do wzrostu zainteresowania pracami badawczorozwojowymi prowadzonymi w Polsce oraz stanowić swoiste ,,zamknięcie" łańcucha wartości związanego z procesem tworzenia i komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań będących efektem prac badawczorozwojowych. Rozwiązanie to jest również ważną inicjatywą, która czyni system podatkowy konkurencyjnym i atrakcyjnym dla firm rozwijających wysokie technologie, wspiera rozwój i inwestycje oraz kreuje wysoko jakościowe miejsca pracy w innowacyjnych sektorach.
- wprowadzenie obniżonej stawki podatku CIT w wysokości 9%. Celem projektu jest realizacja zapowiedzi wyrażonej przez Rząd, w zakresie wprowadzenia nowej 9% stawki w podatku dochodowym od osób prawnych. Takie podejście stanowi realizację rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, która podkreśla wartość rozwoju przedsiębiorczości i wspierania przedsiębiorców, w szczególności z kategorii MŚP.
- wprowadzenie zachęty do pozostawiania w spółkach kapitału na rozwój poprzez zwiększenie podatkowej atrakcyjności finansowania własnego (notional interest deduction - NID). Celem tego rozwiązania jest wyeliminowanie zróżnicowania poprzez wprowadzenie możliwości podwyższania kosztów uzyskania przychodów o odpowiednik kosztów finansowania dłużnego (mimo iż koszty te faktycznie nie zostały poniesione), tak jak w przypadku finansowania inwestycji kapitałem obcym (odsetki stanowią koszt uzyskania przychodów).
- wprowadzenie szczególnych rozwiązań odnoszących się do nabywania przez podmioty gospodarcze pakietów wierzytelności.
Z uwagi na brak możliwości rozpoznania strat związanych z wierzytelnościami w połączeniu z brakiem możliwości rozpoznania pełnej bazy kosztowej nabycia wierzytelności co może skutkować opodatkowaniem działalności polegającej na ich windykacji na efektywnym poziomie kilkudziesięciu procent, proponuje się wprowadzenie: - przepisów pozwalających na rozpoznanie pełnej bazy kosztowej nabycia wierzytelności, przy utrzymaniu braku możliwości rozpoznania strat, - zasady opodatkowania pakietu wierzytelności jako lepiej odzwierciedlającego ekonomiczny charakter tego typu transakcji niż w przypadku analizy pojedynczych wierzytelności wchodzących w jego skład.
- wprowadzenie ulgi dla banków spółdzielczych dokonujących wpłat na System Ochrony Instytucjonalnej (IPS).
W związku z przysługującym bankom spółdzielczym uprawnieniem dotyczącym przynależności do Systemu Ochrony Instytucjonalnej (IPS) i wnioskowanym przez to środowisko zaliczeniem do kosztów podatkowych wpłat dokonywanych przez te banki na IPS w projekcie przewiduje się wprowadzenie kompleksowego rozwiązania kwestii przynależności banków spółdzielczych do IPS.
- wprowadzenie alternatywnego sposobu opodatkowania emisji euroobligacji.
Docelowo projekt przewiduje zwolnienie od podatku odsetek i dyskonta, uzyskanych przez nierezydentów (zarówno podatników PIT i CIT) z obligacji emitowanych i dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, o terminie wykupu nie krótszym niż 1 rok. Do tego czasu przewiduje się rozwiązanie przejściowe polegające na możliwości wyboru przez emitentów obligacji alternatywnego sposobu opodatkowania dochodów z ww. tytułów. Propozycja opiera się na możliwości wyboru przez podatnika, będącego emitentem obligacji, klasycznej (dotychczasowej) formy opodatkowania tych dochodów (tj. podatkiem pobieranym u źródła od obligatariusza) albo proponowanej w projekcie - formy opodatkowania, której założeniem jest przejęcie obowiązku podatkowego w tym zakresie przez podatnika będącego emitentem.
- uregulowanie w podatku dochodowym skutków obrotu walutami wirtualnymi.
Proponuje się w podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczenie przychodów osiąganych z obrotu walutami wirtualnymi do przychodów z kapitałów pieniężnych, nawet wtedy, gdy osiągane będą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Do przychodów z obrotu walutami wirtualnymi nie będą zaliczane przychody podmiotów prowadzących działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług np. w zakresie wymiany walut wirtualnych i środków płatniczych i wymiany walut wirtualnych na inne waluty wirtualne. Opodatkowaniu będzie podlegał dochód, co oznacza, że uwzględniane będą wydatki związane z obrotem walutą wirtualną. W podatku dochodowym od osób prawnych przychody te stanowić będą zyski kapitałowe. Rozwiązania w obu ustawach będą analogiczne w zakresie zasad ustalania przychodów, kosztów oraz dochodów (strat), podano w osr.
Ponadto projekt przewiduję modyfikację funkcjonujących regulacji polegającą m.in na:
1) uchyleniu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisu warunkującego uprawnienie do preferencyjnego opodatkowania rozliczenia dochodów małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci od terminowego złożenia zeznania podatkowego,
2) wprowadzeniu zmian odnoszących się do spadkobierców zbywających nieruchomości lub określone prawa majątkowe nabyte w drodze spadku,
3) złagodzeniu warunków korzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej poprzez m.in. wydłużenie z 2 do 3 lat okresu, w jakim można skorzystać z tej ulgi,
4) wprowadzeniu zmian dotyczących samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej działalności,
5) uchyleniu obowiązków informacyjnych i ewidencyjnych w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z tytułu najmu, podnajmu itp.,
6) określeniu wysokości kosztów uzyskania przychodów wykazywanych w związku z konwersją długu na kapitał,
7) uchyleniu obowiązku ogłaszania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym informacji o zarejestrowaniu i wykreśleniu podatkowej grupy kapitałowej.
8) poszerzenie zakresu zwolnienia dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych (specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych),
9) modyfikacji przepisu dotyczącego właściwości naczelnika urzędu skarbowego w przypadku obowiązku wpłaty podatku przez płatnika przy przekazywaniu zysku na kapitał zakładowy,
10) wprowadzeniu zwolnienia dla jednostek dozoru technicznego,
11) podwyższeniu kwot limitów zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów składek na rzecz organizacji zrzeszających pracodawców i przedsiębiorców o charakterze nieobowiązkowym,
12) poszerzeniu zakresu zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych dotyczącego sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
13) umożliwieniu, pod określonymi warunkami, posługiwania się kopiami certyfikatów rezydencji,
14) określeniu zasad opodatkowania dochodów z tytułu pożyczania papierów wartościowych (transakcje repo), czytamy dalej.
W projekcie przewidziano przepisy uszczelniające system podatków dochodowych:
- Implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego w zakresie opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia do innego państwa aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu uregulowanego w art. 5 dyrektywy (tzw. exit tax).
Opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych ma na celu zagwarantowanie, że w przypadku przeniesienia przez podatnika krajowego lub zagranicznego aktywów lub rezydencji podatkowej poza polską jurysdykcję podatkową, Rzeczypospolita Polska będzie mogła opodatkować wartość ekonomiczną ewentualnych zysków kapitałowych osiągniętych na jej terytorium, chociaż zyski te nie zostały jeszcze zrealizowane w chwili dokonania zmiany jurysdykcji podatkowej. Projektowane rozwiązania przyczynią się zatem do uszczelnienia polskiego systemu podatkowego.
- Zmiany w zakresie klauzuli ogólnej (GAAR). Główne zmiany w tym zakresie dotyczą:
- częściowej implementacji dyrektywy ATAD w zakresie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 6 dyrektywy ATAD),
- wprowadzenia zmian wpływających na poprawę ekonomiki postępowań przeciwko unikaniu opodatkowania,
- doprecyzowania roli Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, jako organu podatkowego, w zakresie wykonywania zadań dotyczących przeciwdziałania unikaniu opodatkowania,
- stosowania środków ograniczających umowne korzyści, zawartych w ratyfikowanych konwencjach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
- Wprowadzenie obowiązku przekazywania organom podatkowym informacji o schematach podatkowych (MDR) Projektowane rozwiązanie przewiduje wdrożenie do polskiego systemu prawnego założeń dyrektywy MDR, którymi są m.in. raportowanie przez pośrednika (intermediary) z możliwością powołania się na tajemnicę zawodową oraz raportowanie do państwa rezydencji pośrednika lub podatnika (w zależności, który podmiot zobowiązany jest do zaraportowania) są zgodne z przepisami projektowanej ustawy. Kolejnym etapem implementacji dyrektywy MDR będzie nowelizacja ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, która nastąpi w ramach odrębnego projektu.
- Zmiany w zakresie podatku u źródła / WHT Główne założenia w zakresie zmian w podatku u źródła obejmują zmianę sposobu poboru podatku u źródła dla największych wypłat (tj. zamianę stosowanego obecnie podejścia przyznającego preferencyjne traktowanie bez uprzedniej weryfikacji [relief at source] na mechanizm przyznawania preferencji podatkowych po uprzedniej weryfikacji uprawnień odbiorców należności [refund on request]). Zmiana procedury obejmie wypłaty podlegające podatkowi u źródła powyżej 2 mln PLN rocznie na odbiorcę. Przewiduje się możliwość uzyskania decyzji o stosowaniu zwolnienia z dyrektyw UE przez płatnika na okres 3 lat (rozwiązanie niemieckie).
Celem projektowanego rozwiązania jest głębsza weryfikacja zasadności preferencji - beneficial owner, substancji biznesowej, korzystanie z instrumentów wymiany informacji - która przyczyni się do zwiększenia skuteczności ściągalności podatku u źródła.
Podstawowym celem projektowanych zmian:
- w zakresie zmian dotyczących poboru podatku u źródła, jest sprawdzenie warunków (kryteriów) korzystania przez nierezydentów z preferencyjnego opodatkowania odsetek, dywidend, należności licencyjnych lub innych dochodów (przychodów) podlegających w Polsce preferencyjnemu opodatkowaniu podatkiem u źródła na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnień wynikających z przepisów implementujących rozwiązania dyrektyw unijnych, oraz zapobieganie nieprawidłowościom w rozliczaniu podatku u źródła, np. w sytuacji wypłaty odsetek dla podatnika, który nie spełnia kryterium beneficial owner;
- w zakresie doprecyzowania pojęcia rzeczywistego właściciela, celem jest dookreślenie pojęcia, gwarantując w ten sposób pewność prawa i gwarancje dla podatnika prawidłowego stosowania przepisów;
- w zakresie zmian związanych z klauzulą unikania opodatkowania, celem jest wyeliminowanie nadużyć podatkowych związanych z wykorzystaniem sztucznych struktur.
Według resortu proponowane zmiany w prawie będą miały wpływ na rynek pracy. "Wzrost atrakcyjności prowadzenia działalności gospodarczej pozytywnie wpłynie na rynek pracy" - czytamy także w osr.
Resort finansów zaproponował, aby konsultacje nad nowelizacjami trwały 14 dni.
Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2019 r. z wyjątkiem art. 13 ust. 3, art. 21 i art. 22, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
