"Poszczególne składniki majątku są w zróżnicowanym stopniu w posiadaniu gospodarstw domowych. Zdecydowana większość gospodarstw domowych jest właścicielem głównego miejsca zamieszkania (79,2%) oraz pojazdów samochodowych (65,8%). Znacznie rzadziej respondenci deklarowali jako składniki swojego mienia przedmioty wartościowe (29,4%), inne nieruchomości (24,3%) czy też majątek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (20,4%). Aktywa finansowe posiada 90,8% gospodarstw domowych, przy czym depozyty bankowe są najbardziej popularną formą gromadzenia środków finansowych (84,9% gospodarstw domowych), chociaż przeciętna wartość zakumulowanych w tej formie aktywów jest stosunkowo niewielka (12 tys. zł)" - czytamy w raporcie.
Gospodarstwa domowe w Polsce należą do umiarkowanie majętnych na tle krajów strefy euro, podkreślił bank centralny.
"Majątek netto przeciętnego gospodarstwa domowego w Polsce (60,6 tys. euro) stanowił ok. 58% mediany majątku netto gospodarstwa domowego w strefie euro (104,1 tys. euro). Najwyższym zasobem majątku netto, przypadającym na gospodarstwo domowe w strefie euro, odznaczają się Luksemburg (437,5 tys. euro), Belgia (217,9 tys. euro) i Malta (209,9 tys. euro). Natomiast polskie gospodarstwa domowe dysponują stosunkowo znacznym majątkiem na tle krajów Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie waha się on od 14,2 tys. euro dla Łotwy do 80,4 tys. euro w Słowenii" - czytamy dalej.
W Polsce, podobnie jak w strefie euro, o wartości majątku netto decydują przede wszystkim aktywa rzeczowe, w tym w przeważającej mierze wartość głównego miejsca zamieszkania, zaś aktywa finansowe mają dużo mniejsze znaczenie w procesie akumulacji majątku. Relatywne znaczenie aktywów finansowych w majątku gospodarstw domowych w Polsce jest dodatkowo wyraźnie mniejsze (8,5% majątku brutto) niż w strefie euro (17,8%), wskazano także.
NBP zwrócił też uwagę, że w Polsce majątek netto jest nierównomiernie rozłożony w populacji gospodarstw domowych, a jego silną koncentrację obserwujemy w zbiorowości gospodarstw najbardziej majętnych. W posiadaniu 10% najbardziej zasobnych gospodarstw domowych znajduje się 41% całkowitego majątku netto, podczas gdy majątek (netto) 20% najmniej zasobnych gospodarstw stanowi jedynie niewielką część (1%) całego majątku gospodarstw domowych.
Jednocześnie bank centralny wskazał, że "majątek netto gospodarstw domowych w Polsce jest rozłożony bardziej równomiernie niż przeciętnie w strefie euro".
"W szczególności, nierówności majątkowe dla Polski, mierzone współczynnikiem Giniego, wynoszą 56,8% wobec 68,5% przeciętnie w strefie euro 27. Polska należy do krajów o wyraźnie mniejszych rozpiętościach majątkowych, podobnie jak Hiszpania (59,9%), Belgia (58,9%), czy też Słowacja (49,2%). Największe nierówności majątkowe, mierzone współczynnikiem Giniego, występują na Łotwie (78,5%), w Niemczech (76,2%), Irlandii (75,2%) oraz w Austrii (73,1%)" - napisano w raporcie.
"Również według innych miar, używanych zazwyczaj w ocenie nierówności dochodowych lub majątkowych, Polska jest krajem o umiarkowanej koncentracji majątku, na tle krajów strefy euro. Na przykład, pomijając w ocenie nierówności skrajne grupy majątkowe i stosując współczynnik zróżnicowania kwantylowego p80/p20, otrzymujemy dla Polski wartość 7,8, podczas gdy średnia dla krajów strefy euro to 41. Z kolei udział 10% najbardziej majętnych gospodarstw domowych w całkowitym majątku gospodarstw wynosi dla Polski ok. 42%, zaś dla strefy euro jest to ok. 52%" - czytamy dalej.
Dług gospodarstw domowych, na który składają się różne formy zadłużenia, obejmuje 40,5% gospodarstw domowych i stanowi w przypadku przeciętnego gospodarstwa domowego relatywnie niewielkie obciążenie jego majątku (10 tys. zł). W Polsce przeciętne gospodarstwo domowe jest zadłużone w wysokości 2,4 tys. euro (nieco ponad 3% w relacji do majątku brutto), podczas gdy w strefie euro przeciętne zadłużenie wynosi 21,5 tys. euro, co stanowi ok. 15% aktywów łącznie, podano także w materiale.
Całkowity majątek netto gospodarstw domowych wzrósł w latach 2014-2016 o 4,1% (w cenach stałych). Złożył się na to niewielki przyrost wolumenu aktywów rzeczowych (o 0,8%), znaczne zwiększenie stanu posiadania aktywów finansowych (o ok. 94%) i wyraźny wzrost skali zadłużenia (o ok. 23%). W efekcie, udział aktywów rzeczowych w majątku brutto zmniejszył się o ok. 4 punkty procentowe i odpowiednio zwiększył się udział aktywów finansowych, podsumował NBP.
