"Głównym źródłem zwiększenia funduszy własnych pozostaną zapewne zatrzymane zyski, ale ze względu na obniżoną w ostatnich latach zyskowność, mogą nie być one wystarczające. Czynnikiem ograniczającym możliwość pozyskania kapitału z zewnątrz może być utrzymywanie się zyskowności poniżej szacowanego implikowanego kosztu kapitału a w przypadku emisji instrumentów zaliczanych do kapitału dodatkowego Tier I (AT1) i Tier II - ograniczenia prawne" - czytamy w raporcie.
NBP podał, że pozycja kapitałowa banków krajowych pozostaje dobra, a wyposażenie kapitałowe większości banków umożliwiało spełnienie obowiązujących wymogów kapitałowych wynikających z filarów I i II oraz spełnienie obowiązujących buforów kapitałowych.
"Nadwyżki kapitałowe, choć mniejsze niż w 2017 r., pozwalały bankom kontynuować wzrost akcji kredytowej i stanowiły dobre zabezpieczenie na wypadek nieoczekiwanego wzrostu strat. Nadwyżki kapitału podstawowego Tier I spadły od grudnia 2017 r. za sprawą wzrostu wskaźnika bufora zabezpieczającego (do 1,875%) i nałożenia na banki bufora ryzyka systemowego (3% krajowej ekspozycji na ryzyko)" - czytamy dalej.
Źródłem wzrostu kapitału były wypracowane zyski i emisje instrumentów dłużnych zaliczanych do kapitału Tier II. Kilka banków komercyjnych dokonało emisji akcji i długu podporządkowanego zaliczanego do kapitału Tier II, podano także.
Bank centralny wskazał, że wejście w życie standardu rachunkowości MSSF 9 nie wpłynęło istotnie na poziom kapitału regulacyjnego.
"Pierwsze zastosowanie nowego standardu ograniczyło (o około 5,6 mld zł) kwotę niepodzielonego zysku z poprzednich okresów, jaka mogła zostać zaliczona do kapitału podstawowego Tier I. Z drugiej strony, większość banków zdecydowała o skorzystaniu z przepisów przejściowych łagodzących wpływ zastosowania nowego standardu74 i powiększyła kapitał regulacyjny o kwotę nowej korekty (4,6 mld zł), która będzie zmniejszać się w ustalonej proporcji i zniknie w 2023 r." - głosi także raport.
Na koniec czerwca 2018 r. wymogu połączonego bufora nie spełniało 27 banków, w tym 5 komercyjnych. Norm kapitałowych wynikających z filarów I i II nie spełniały jedynie 3 banki o łącznym udziale w aktywach sektora poniżej 0,02%.
"Można szacować, że po wzroście poziomu bufora zabezpieczającego w 2019 r. (przy innych warunkach niezmienionych) niedobór kapitału podstawowego Tier I wystąpiłby w 61 bankach, w tym 6 komercyjnych, i wynosiłby 3,8 mld zł" - czytamy także.
"Wyższa zyskowność największych banków może skłaniać właścicieli mniejszych podmiotów do zwiększania skali działalności przez przejęcia i fuzje w celu wykorzystania korzyści skali lub do sprzedaży polskich spółek. Dodatkowym bodźcem do takich działań mogą być obciążenia fiskalne, które wpływają na zmniejszenie zwrotów z kapitału. Czynnik ten może być istotny zwłaszcza w bankach o słabszym wyposażeniu kapitałowym" - napisano także w raporcie.
NBP wskazał również, że z punktu widzenia stabilności systemu finansowego zasadne byłoby włączenie nadzoru nad systemem finansowym w struktury banku centralnego.
"W ostatnim czasie istotnie wzrosła rola sektora rządowego w systemie finansowym, przejawiająca się dominującym udziałem właścicielskim w szeregu dużych podmiotów finansowych w sektorze bankowym i ubezpieczeniowym, przy jednoczesnej reprezentacji w sieci bezpieczeństwa finansowego. W tej sytuacji ważne jest rozdzielenie funkcji nadzorczych i właścicielskich. Włączenie nadzoru nad systemem finansowym w struktury banku centralnego zrealizowałoby ten postulat i jednocześnie przyczyniłoby się do lepszego funkcjonowania i koordynacji nadzoru mikro- i makroostrożnościowego" - czytamy.
