Jak czytamy w komunikacie NIK, prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś zwrócił się 17 stycznia z wnioskiem do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. Chodzi o objęcie nadzorem spraw zainicjowanych wniesieniem przez NIK do prokuratury zawiadomień ws. możliwego popełnienia przestępstwa w sześciu spółkach Skarbu Państwa i czterech fundacjach.
NIK zawiadamia prokuraturę ws. m.in. Orlenu i TVP. Marian Banaś wnioskuje do ministra sprawiedliwości
NIK wskazuje, że "prokuratura nadzorowana przez byłego Prokuratora Generalnego oraz Prokuratora Krajowego dotychczas w sposób sprzeczny z zebranym materiałem dowodowym odmawiała wszczęcia postępowania karnego lub takie postępowania karne umarzała".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zawiadomienia dotyczą PKN Orlen, a także spółek zależnych od koncernu: PGNiG, Energa, Sigma Bis oraz zależnych od PZU spółek Alior Bank, oraz Link4. Z kolei fundacje, które uniemożliwiły NIK przeprowadzenie kontroli to Fundacja Orlen, Fundacja Energa, Fundacja BGK im. J.K. Steczkowskiego oraz Fundacja PGNiG im. I. Łukasiewicza.
Chodzi o udaremnienie przeprowadzenia kontroli dotyczącej zasad przekazywania darowizn, a także wydatków na sponsoring, zakup usług medialnych, prawnych i doradczych. Było to działanie bezprawne - niezgodne z konstytucją i ustawą o NIK, która gwarantuje Izbie możliwość kontrolowania wszystkich firm, instytucji czy organizacji, które wykorzystują środki i majątek państwa - czytamy w komunikacie.
Działania w państwowych spółkach pod lupą śledczych
Najwyższa Izba Kontroli ustaliła, że dziewięć skontrolowanych przez nią spółek z udziałem Skarbu Państwa w latach 2017-2021 przeznaczyło na darowizny blisko 841 mln zł, z czego 81 proc. trafiło do utworzonych przez nie fundacji. 152.5 mln zł przekazano Polskiej Fundacji Narodowej.
Izba podała, że 30 proc. z 841 mln zł zostało przekazane w formie darowizn tylko w jednym roku - 2020, gdy odbywały się wybory prezydenckie. Dodano, że NIK nie stwierdziła istotnych nieprawidłowości dotyczących udzielania darowizn w ośmiu z dziewięciu skontrolowanych spółek (poza KGHM)
W tym samym czasie na sponsoring spółki przeznaczyły ok. 795 mln zł, przy czym wydatki na ten cel wzrosły w 2021 r. ponad dwukrotnie w porównaniu z 2017 r., choć nie było to uzasadnione poprawą ich wyników ekonomicznych - stwierdziła NIK.
Izba zwróciła uwagę, że o ile sponsoring podlegał szczegółowym wewnętrznym regulacjom (i monitorowaniu, na co przeznaczono konkretne sumy), to pieniądze trafiające do fundacji "pozostawały poza jakimkolwiek nadzorem".
