Polacy i oszczędzanie – trudna relacja
Oszczędzanie nigdy nie jest złym pomysłem, a oszczędzanie w czasach tak niepewnych jest po prostu koniecznością. Wojny, pandemie, transformacja ekologiczna, inflacja, kryzysy – powodów, by z każdej wypłaty zostawiać coś na "czarną godzinę", jest naprawdę sporo.
Czy jednak potrafimy to robić? Liczby są w tym przypadku wyjątkowo okrutne. Raport "Barometr oszczędności"[1] przygotowany przez Krajowy Rejestr Długów pokazuje, że aż 21,8 proc. Polaków nie posiada żadnych oszczędności. Co gorsza, kolejne 24,3 proc. dysponuje oszczędnościami nieprzekraczającymi 5 tys. złotych.
Do tego dochodzi powszechne zadłużenie. Według CBOS [2] w III. kwartale 2023 roku aż 40 proc. polskich gospodarstw domowych posiadało długi. 3 proc. miało trudności ze spłatą zobowiązań.
Z tych danych wysnuć można bardzo niepokojący wniosek – nie potrafimy oszczędzać, nie wspominając już o oszczędzaniu długoterminowym, np. na własną emeryturę. Nic zatem dziwnego, że polski ustawodawca wziął sprawy we własne ręce.
Założenia Pracowniczych Planów Kapitałowych
W 2018 roku powstała ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych, która weszła w życie 1 lipca 2019 roku. Czym są PPK? To dobrowolny system długoterminowego oszczędzania mający na celu zwiększenie bezpieczeństwa finansowego pracowników po przejściu na emeryturę.
Pomysł był bardzo prosty. Pracownik co miesiąc wpłaca 2 proc. swojego wynagrodzenia brutto na indywidualne konto PPK, natomiast pracodawca dopłaca do tej kwoty 1,5 proc. wynagrodzenia brutto pracownika. Państwo jednorazowo dorzuca na start 250 zł (oraz 240 zł rocznie przy spełnieniu określonych warunków, np. regularnych wpłat).
Co dalej dzieje się z tymi pieniędzmi? Środki zgromadzone w PPK są zarządzane przez instytucje finansowe (fundusze inwestycyjne) wybierane przez pracodawcę z listy zatwierdzonych przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR).
Kapitał pracowników jest następnie inwestowany w różne aktywa, zgodnie z zasadami ustalonymi przez fundusz inwestycyjny. Czy takie rozwiązanie się sprawdziło?
PPK w liczbach
Słowem – tak. Zgodnie z danymi Polskiego Funduszu Rozwoju przed wprowadzeniem PPK na emeryturę w Polsce oszczędzało regularnie około miliona osób. Dzisiaj jest to już 5 milionów, z czego 3,5 miliona odkłada pieniądze w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych.
Raport PPK [3] wydany z okazji 5-lecia funkcjonowania programu pokazuje, że obejmuje on niemal 45% proc. pracowników w Polsce. W największych firmach zatrudniających ponad 250 pracowników to już prawie 63%.
Do dzisiaj program został wdrożony przez 324 tys. pracodawców, a uczestniczący w nim pracownicy zgromadzili na swoich rachunkach łącznie 27,2 miliarda złotych. Całkowita stopa zwrotu dla pracownika wynosi od 126 do 166 proc.
Bardzo ciekawą symulację przedstawił wspomniany PFR, czyli instytucja odpowiedzialna za uruchomienie Pracowniczych Planów Kapitałowych. Co z niej wynika? Otóż pracownik zarabiający 6000 zł brutto, który bierze udział w programie od samego początku, może pochwalić się po 5 latach stanem konta wynoszącym 16 730 zł, z czego sam wpłacił jedynie 6 480 zł. W tym przypadku całkowita stopa zwrotu wyniosła 158 proc.
Zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, z jak dużymi zawirowaniami gospodarczymi i rynkowymi musiały mierzyć się fundusze inwestycyjne przez 5 lat działania programu. Najpierw świat stanął oko w oko z pandemią COVID-19, następnie Rosja najechała zbrojnie na Ukrainę, burząc światowy pokój, a w ostatnich miesiącach na nowo wybuchł konflikt izraelsko-palestyński.
Stały rozwój
1 stycznia 2022 roku uruchomiony został serwis internetowy MojePPK, który dostarcza uczestnikom Pracowniczych Planów Kapitałowych informacji na temat łącznej wartości środków zgromadzonych w PPK na wszystkich ich rachunkach, niezależnie od instytucji finansowej czy pracodawcy.
Serwis jest dostępny pod adresem: rachunek.mojeppk.pl. Do tej pory zanotowano w nim ponad 24,6 miliona wejść, 3,3 miliona logowań oraz 700 tysięcy rejestracji.
Jeśli masz pytania dotyczące uczestnictwa w programie, zasad, obsługi kadrowej lub potrzebujesz konsultacji/szkolenia, możesz liczyć na pomoc – od 2019 roku eksperci PPK przeprowadzili 9 685 szkoleń, w których uczestniczyło łącznie 304 tysiące uczestników.
[1] https://krd.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/2023/w-nowy-rok-co-5-polak-wchodzi-bez-oszczednosci
[2] https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2023/K_046_23.PDF
[3] https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/PPK5lat_Raport_PFR_Portal.pdf
Płatna współpraca z Polskim Funduszem Rozwoju