Absencja pracownicza - co to takiego? Co mówi kodeks pracy?

Absencja pracownicza - czym jest? Czym różni się nieusprawiedliwiona obecność w pracy od usprawiedliwionej? Czy można stracić pracę za nieusprawiedliwioną nieobecność? Jak to wpływa na pensję? Co może pracownik, a co pracodawca? Odpowiedź na to wszystko znajdziesz w tym poradniku money.pl.

Absencja w pracy to po prostu nieobecność. Jednak są różne formy nieobecności w pracy. Absencja może wynikać z urlopu, zwolnienia lekarskiego (chorobowego)
czy do opieki, urlopu na żądanie. Może być też nieusprawiedliwioną nieobecnością w pracy, czyli taką, której pracownik nie może wyjaśnić w oparciu o kodeks pracy, przez co pracodawca może wobec niego wyciągnąć odpowiednie konsekwencje, bowiem prawo pracy zobowiązuje pracownika do usprawiedliwienia każdej nieobecności.

Kodeks pracy określa długość (wymiar) oraz zasady usprawiedliwionej absencji pracowniczej. Wśród najczęstszych powodów nieobecności pracownika w pracy są:

• urlop wypoczynkowy - absencja wybierana w celu regeneracji sił pracownika;
• urlop macierzyński - absencja przysługuje jedynie kobiecie w związku z urodzeniem dziecka (jego część można wybrać jeszcze przed planowaną datą porodu);
• urlop tacierzyński - absencja wybierana jedynie przez ojca (w praktyce to niewykorzystana część urlopu macierzyńskiego, którą przejmuje ojciec);
• urlop ojcowski - absencja przysługująca jedynie ojcu dziecka (14 dni) niezależna od urlopu macierzyńskiego;
• urlop wychowawczy - absencja przysługująca pracownikowi (bez względu na płeć) wybierana na opiekę nad dzieckiem;
• urlop bezpłatny - absencja, na którą pracownik musi uzyskać zgodę pracodawcy, nie pobiera za nią wynagrodzenia, ale utrzymuje zatrudnienie;
• urlop na żądanie - przysługuje każdemu pracownikowi w wymiarze 4 dni w ciągu roku (następujących po sobie lub wybieranych w różnych odstępach czasu).

Są jeszcze dwie inne absencje - nazywane zwolnieniem. To zwolnienie z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem w wymiarze 2 dni w roku (na przykład, gdy żłobek, przedszkole, szkoła zostaną nagle zamknięte). A także zwolnienie z tytułu choroby w przypadku choroby własnej lub dziecka do 14. roku życia.

Oczywiście pojawiają się też różnego rodzaju sytuacje losowe, jak choćby wypadek w drodze do pracy czy obowiązek stawiennictwa przed sądem lub w urzędzie. Istnieją także uroczystości rodzinne, jak śluby, pogrzeby czy narodziny dziecka (urlop okolicznościowy)
.

By pracodawca nie wyciągnął wobec pracownika negatywnych konsekwencji, ten powinien dostarczyć mu usprawiedliwienie każdej absencji.

Najprostsza sprawa dotyczy choroby. Jej usprawiedliwieniem jest zwolnienie lub zaświadczenie lekarskie. Najprostsza, bo obecnie nie trzeba już nawet dostarczać papierowego zwolnienia. Każdy lekarz jest zobowiązany do wystawienia e-zwolnienia, które trafia bezpośrednio do pracodawcy.

Konieczność stawiennictwa przed sądem czy w urzędzie pracownik usprawiedliwia poprzez okazanie pracodawcy pisma danej instytucji.

Absencję związaną opieką nad dzieckiem pracownik usprawiedliwia składając pracodawcy odpowiednie oświadczenie.

Pracownik nie może bez słowa nie pojawić się w pracy, zawsze musi poinformować o tym pracodawcę lub odebrać w takiej sytuacji od niego telefon (wyklucza to oczywiście wypadek losowy, który odbiera pracownikowi możliwość skontaktowania się z pracodawcą, taka nieobecność jest usprawiedliwiona).

Absencja nieusprawiedliwiona może być podstawą do zwolnienia dyscyplinarnego.