Dokument przygotowany przez organizatora Szlachetnej Paczki szczegółowo analizuje problem skrajnego ubóstwa w Polsce. Jak podaje raport, w 2023 roku liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie wzrosła o 47 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Tak źle w naszym kraju nie było od 2015 roku. Wśród osób doświadczających skrajnej biedy ponad 500 tysięcy to dzieci, a około 400 tysięcy stanowią seniorzy.
Bezradność systemu pomocy społecznej
Dane przedstawione w raporcie wskazują, że w 2023 roku tylko 37 proc. osób żyjących w skrajnym ubóstwie było objętych świadczeniami pieniężnymi z pomocy społecznej. "to, że ktoś przekracza 776 zł dochodu, dla systemu oznacza, że nie potrzebuje wsparcia" podają autorzy raportu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Według danych Szlachetnej Paczki, średni dochód członka rodziny objętej pomocą organizacji, po odliczeniu kosztów utrzymania mieszkania i wykupienia leków, wyniósł około 533 zł miesięcznie. To mniej niż 18 złotych dziennie na przeżycie.
Dzieci pierwszymi ofiarami ubóstwa
Jak alarmują autorzy raportu, ubóstwo szczególnie dotyka dzieci. "nie mam ambicji by osiągnęli to, co nam się nie udało. My im tylko powtarzamy, że nie są w niczym gorsi od innych, a oni sami znajdują pasje" przytaczają słowa ojca trójki dzieci mieszkającego z rodziną na 20 metrach kwadratowych.
Niemal co piąta rodzina włączona do Szlachetnej Paczki w 2023 roku miała zaległości w bieżących opłatach. Łazienki nie posiadało 13 proc. rodzin, kuchni 6 proc., a bieżącej wody 4 proc.
Raport zwraca uwagę na dramatyczną sytuację osób starszych. Na koniec grudnia 2023 roku niemal 400 tysięcy osób pobierało emeryturę w wysokości niższej niż minimalna. Po waloryzacji w marcu 2024 roku najniższa emerytura wzrosła do 1781 zł.
Tragiczne skutki zdarzeń losowych
W dokumencie podkreślono, że do ubóstwa często prowadzą zdarzenia losowe. W 2023 roku w wyniku wypadków drogowych 1893 osoby poniosły śmierć. Przez cały rok wybuchło 29 735 pożarów w obiektach mieszkalnych, w których zginęło 365 osób.
"żywioł przypomina, że wszystko jest umowne. Pstryk i nie ma domu, zdrowia, bliskich. Jak pali ci się dom, czujesz, że płoniesz razem z nim. Ogień dosłownie zjada twoje życie i nie wiesz, w jakim świecie obudzisz się jutro" cytują autorzy raportu 68-letniego mężczyznę, który po pożarze stał się osobą bezdomną.
Według szacunków, wrześniowa powódź w 2023 roku spowodowała zniszczenie lub uszkodzenie około 20 tysięcy budynków w południowej Polsce. Oficjalny bilans to dziewięć ofiar śmiertelnych.
Autorzy raportu podkreślają, że bieda ogranicza życiowe wybory i często prowadzi do wykluczenia społecznego. "mamy wyrzuty sumienia, że sprowadziliśmy je do takiego świata" przytaczają słowa 41-letniego ojca trójki dzieci, który dorabia w trzech miejscach.
Dokument kończy apel o systemowe rozwiązania problemu ubóstwa w Polsce oraz wezwanie do włączenia się w pomoc potrzebującym poprzez programy takie jak Szlachetna Paczka. Jak podkreślają autorzy, każda odmieniona historia osoby potrzebującej to stopniowy demontaż miasta biedy.
