Co to jest amortyzacja środka trwałego?
Amortyzacja obrazuje to, że każdy środek trwały zużywa się w czasie wskutek jego wykorzystywania w prowadzonej działalności gospodarczej. Można zdefiniować to, czym ona jest, jako stopniowe zużywanie się składników majątku. W księgowości znajduje to odzwierciedlenie w postaci odpisów amortyzacyjnych, dokonywanych drogą systematycznego, zgodnego z planem rozłożenia wartości środków trwałych na ustalony okres amortyzacji.
- Jak liczyć amortyzację środka trwałego?
- Co podlega amortyzacji środków trwałych?
- Metody amortyzacji środków trwałych
Istnieje kilka metod amortyzacji. Wśród nich wyróżnia się metodę liniową i degresywną, a w stosunku do niektórych składników majątku możliwa jest też amortyzacja jednorazowa. Księgowość musi sama określić, która z metod jest właściwa w przypadku konkretnego składnika majątku przedsiębiorstwa.
Metoda liniowa
Metoda liniowa amortyzacji środków trwałych polega na dokonywaniu odpisów ustalanych od wartości początkowej danego składnika, z zastosowaniem przy tym rocznej stawki określonej w wykazie stawek amortyzacyjnych i Klasyfikacji Środków Trwałych. Istnieje metoda liniowa indywidualna i przyspieszona.
Metoda liniowa indywidualna
Wartość ustalonego rocznego odpisu przy metodzie liniowej indywidualnej jest przy tym zawsze tą samą kwotą – stałą w okresie amortyzacji. Ustawodawca przewidział przypadki, w których są stosowane indywidualne stawki. Ma to miejsce w sytuacji amortyzowania używanych lub ulepszonych środków trwałych po pierwszym wprowadzeniu ich do ewidencji danego podatnika przy podstawowym warunku zachowania minimalnych okresów amortyzacji.
W przepisach podatkowych próżno można szukać określenia maksymalnego okresu amortyzacji, a tym samym minimalnej stawki.
Metoda liniowa przyspieszona
Oprócz indywidualnej metody liniowej amortyzacji przedsiębiorcy w szczególnych przypadkach mogą posłużyć się metodą liniową przyspieszoną. Polega ona na podwyższeniu standardowej stawki w odniesieniu do używanych środków trwałych.
Ich definicja znajduje się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Używane środki trwałe to takie, które przed nabyciem i pierwszym wprowadzeniem do ewidencji majątku firmowego były już wykorzystywane przez okres przynajmniej 6 miesięcy. Dotyczą one środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych oraz środków transportu.
Zadaniem przedsiębiorcy przy stosowaniu metody liniowej przyspieszonej amortyzacji będzie udowodnienie, że nabyta rzecz była używana.
Metoda degresywna
W metodzie degresywnej amortyzacja środków trwałych będzie zakładała, że wraz z upływem czasu użyteczność takiego środka maleje. Dlatego przy amortyzacji można stosować wysokie odpisy przez pierwszych kilka lat, na podstawie stawki ustalonej za pomocą Klasyfikacji Środków Trwałych, która jest zwiększana przez określony współczynnik.
Począwszy od roku, w którym amortyzacja obliczona metodą degresywną miałaby być niższa od amortyzacji obliczonej metodą liniową, przedsiębiorca powinien przejść na metodę liniową.
Nie ma możliwości zastosowania amortyzacji metodą degresywną w stosunku do środków trwałych zaliczonych do grupy 1 i 2 KŚT oraz do grupy 3-6 i 8, które nie są maszynami i urządzeniami. W praktyce więc tę metodę stosuje się dla środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych.
Jednorazowa amortyzacja środków trwałych
Szczególnym rodzajem jest jednorazowa amortyzacja w ramach pomocy de minimis. Skorzystają z niej przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność gospodarczą w tym samym roku oraz ci, którzy dysponują statusem małego podatnika. Mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych do wysokości ustalonego limitu, który wynosi 50 tys. euro.
Jednorazowa amortyzacja znajduje zastosowanie wyłącznie do składników majątku zaliczanych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem przy tym samochodów osobowych. Obecnie przy jednorazowej amortyzacji środków trwałych kalkulator księgowy bierze pod uwagę limit 10 000 zł, podczas gdy przed 2018 rokiem wynosił on zaledwie 3500 zł.
Z jednorazowej amortyzacji skorzystają podatnicy w przypadku amortyzowania fabrycznie nowych środków trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 KŚT, o ile ich wartość początkowa nie przekracza kwoty 100 000 zł. Amortyzacji nie podlegają nieruchomości oraz środki transportu.