Według raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej miniona dekada była najgorętszą w historii pomiarów, a rok 2024 pierwszym, w którym średnia temperatura na świecie była wyższa o więcej niż 1,5ᵒC od ery preindustrialnej[1]. Anomalie pogodowe spowodowały między innymi letnie powodzie w Polsce, Czechach i w Austrii, trudności w dostawach prądu na Bałkanach czy drastyczne pożary w Kalifornii, których obraz mamy świeżo w pamięci. Badacze klimatu są zgodni, to absolutnie ostatni dzwonek na podjęcie radykalnych działań mających na celu jednoczesne ograniczanie zużycia energii i zmniejszanie emisji.
Jedną ze sprawdzonych i najskuteczniejszych dróg przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom jest kompleksowa termomodernizacja w budownictwie – sektorze odpowiedzialnym za 40% całkowitego zużycia energii oraz 36% emisji gazów cieplarnianych w UE[2].
Przekształcona w 2024 roku unijna Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) przewiduje istotne zwiększenie efektywności energetycznej budynków z perspektywą osiągnięcia neutralności klimatycznej w budownictwie do 2050 roku. Cel ten ma zostać osiągnięty między innymi poprzez szybkie odchodzenie od paliw kopalnych w ogrzewaniu budynków, wdrożenie wymagań zerowej emisyjności dla wszystkich nowopowstających budynków do 2030 roku, ale także szeroko zakrojoną akcję termomodernizacyjną, koncentrującą się na istniejących budynkach.
Istniejące budynki to największe wyzwanie
Ta ostatnia grupa stanowi szczególnie skomplikowane wyzwanie. Dwie trzecie budynków, z których korzystać będziemy w 2040 roku, stoi już dziś. W UE budynki wzniesione przed 2000 rokiem stanowią 85% ogółu, a trzy czwarte z nich to konstrukcje nieefektywne energetycznie. Najbardziej skuteczną metodą termomodernizacji jest podejście kompleksowe, gdzie pierwszym krokiem jest poprawa izolacji ścian i dachu budynku, a kolejnymi wymiana stolarki okiennej i drzwiowej oraz wymiana źródła ciepła. Zaletami tego rozwiązania są długofalowe oszczędności oraz znaczące ograniczanie negatywnego wpływu klimatycznego. Krytycy regulacji podkreślają jednak zbyt wysoki koszt modernizacji i bardzo długi czas zwrotu inwestycji.
Przedstawiciele branży budowlanej dostrzegają jeszcze inny problem. Aby przyspieszyć z termomodernizacją warto rozważać działania związane z trzema obszarami jednocześnie: legislacją, programami wsparcia i edukacją. Wprowadzając regulacje, musimy pamiętać, że to proces długotrwały, jeśli dobrze zaplanujemy ten czas to przepisy w zrozumiały sposób będą pomagały osiągnąć cele klimatyczne jakie mamy wyznaczone. Równolegle warto prowadzić dialog, edukować, wszystkie grupy, które odpowiadają za proces wdrożenia zmian od architektów po inwestorów, wspólnym celem nas wszystkich jest nie tylko obniżenie emisji gazów cieplarnianych, ale może przede wszystkim dbałość o zasobność portfeli obywateli. Jeśli nic nie zmieni się teraz, to społeczeństwo będzie tracić na transformacji energetycznej (albo jej braku). Z kolei kompleksowe podejście do termomodernizacji, będzie w pierwszej chwili dużą inwestycją, ale ta inwestycja szybko się zwróci.
Czy istnieje mniej kosztowna alternatywa? Eksperci z sektora budownictwa od dawna sygnalizują, że w krajowych programach wspierających zieloną transformację zbyt małą wagę przykłada się do zautomatyzowanych systemów osłon okiennych, które nie tylko znakomicie wspierają efektywność energetyczną budynków, ale charakteryzują się doskonałą stopą zwrotu oraz poprawiają komfort życia mieszkańców. Jest to rozwiązanie, które naturalnie dopełnia kompleksową termomodernizację.
Zewnętrzne osłony okienne – praktyczna, skuteczna i przystępna cenowo alternatywa
"Bardzo wiele dyskutujemy o produkowaniu bardziej zielonej energii, ale niewystarczająco dużo mówimy przy tym o ograniczaniu jej zużycia. A przecież najtańsza kilowatogodzina to ta, której nie zużyjemy", mówi nam Yann Barou, Dyrektor Zarządzający Somfy w Europe Wschodniej. "Możemy przecież zaproponować proste rozwiązania, które okazują się skuteczne i bardzo popularne wśród konsumentów" – kontynuuje Barou.
Rozwiązaniem proponowanym przez lidera automatyki domowej i technologii smart home jest montaż osłon zewnętrznych do okien w postaci rolet lub żaluzji fasadowych. W połączeniu z intuicyjną w obsłudze centralą smart home pozwalają one w pełni wykorzystać naturalną energię słoneczną i zbudować system wspierający komfort życia, ograniczający zużycie energii i emisje oraz oszczędzający pieniądze.
Krzysztof Majewski, Country Manager firmy Somfy w Polsce, zwraca uwagę, że "okna są bardzo ważnym elementem w bilansie energetycznym budynku i odpowiadają nawet za 25% ogólnych strat ciepła w naszych domach". Te same okna, przepuszczając światło słoneczne, potrafią działać jak grzejnik. Zimą to pożądany efekt, który podczas dnia pozwala nam bezkosztowo dogrzać mieszkanie, ale latem, gdy jest zbyt gorąco, wolelibyśmy go uniknąć. Inteligentne rozwiązanie Somfy efektywnie zarządza zamykaniem i otwieraniem rolet lub żaluzji, wpuszczając energię słoneczną do środka, gdy jest najbardziej potrzebna oraz zatrzymuje ją na zewnątrz, gdy zależy nam na utrzymaniu chłodu wewnątrz pomieszczenia. System przynosi bardzo wymierne korzyści. Widzimy je w naszych portfelach, bo płacimy do 30% mniej za ogrzewanie[3]. Zauważamy je także w komforcie życia, gdy latem w naszych domach jest od 4ᵒC do 7ᵒC[4] chłodniej i możemy zrezygnować z użytkowania drogiej klimatyzacji. I wreszcie, odczuwa je także nasza planeta, bo ograniczając zużycie energii, zmniejszamy emisję gazów cieplarnianych.
Niewykorzystany potencjał?
Krzysztof Majewski przywołuje także inne liczby. Polska jest prawdziwą potęgą na rynku stolarki okiennej, będąc piątym największym wytwórcą okien w Europie oraz największym światowym eksporterem tych produktów. Przedstawiciel Somfy mówi wprost: "Mając taką pozycję, możemy wpływać na standardy na świecie, ale chociaż wiemy, że osłony zewnętrzne mogą ograniczać wiele niepożądanych efektów w bilansie energetycznym budynku, to jedynie 10% okien w nowych budynkach budowanych w Polsce jest w nie wyposażona. Świadomość oszczędności jest bardzo niska. Społeczeństwo potrzebuje edukacji i wsparcia w tym zakresie."
Dla porównania, we Francji 75% nowych budynków jest wyposażana w osłony zewnętrzne okien. Ktoś może zauważyć, że klimat kraju w zachodniej Europie jest o wiele cieplejszy i bardziej słoneczny niż u nas. Dlatego przyjrzyjmy się miejscom o klimacie zbliżonym do Polski. W Czechach osłony zewnętrzne okien ma już 38% nowych budynków. Skąd tak duża różnica?
Nasi południowi sąsiedzi wcześnie dostrzegli korzyści drzemiące w tej formie termomodernizacji. Od lat, w ramach państwowego programu dotacji "Nowe zielone oszczędności", Czesi mogą liczyć na wsparcie przy zakupie systemu osłon zewnętrznych do okien. Jednym z warunków, który trzeba bezwzględnie spełnić, jest pełna automatyzacja systemu. Czeskie doświadczenia są jednoznaczne – tylko taki system działa wydajnie i przyczynia się do zmniejszenia zużycia energii oraz emisji gazów cieplarnianych. Dziś rozwiązanie oparte o system sterowania smart home jest w Czechach jednym z oczekiwanych standardów deweloperskich.
Specjaliści są zgodni, że podobne systemowe podejście w naszym kraju przyniosłoby jeszcze więcej korzyści. Krzysztof Majewski mówi: "Przy tak konkurencyjnym i innowacyjnym rynku stolarki okiennej, w naszym kraju jest pilna potrzeba umieszczenia zewnętrznych osłon okiennych w programach finansowych, które mają wspierać inwestorów budowlanych". Yann Barou podkreśla: "przecież każda krajowa inwestycja w postaci dotacji w tak rozwiniętą na rodzimym rynku branżę powróci do budżetu w postaci podatków."
Duma Somfy z polskich Niepołomic
Dyrektor Somfy wie, o czym mówi. Jego firma zainwestowała w Polsce duże środki, a historia sukcesu zakładu produkcyjnego w Niepołomicach dobrze ilustruje jego słowa. Fabryka powstała w 2014 roku i nie miała wówczas tak strategicznego znaczenia. W ciągu dekady zmieniło się niemal wszystko. Produkcja silników do rolet i żaluzji zwiększyła się dziesięciokrotnie. W małopolskiej miejscowości powstaje dziś 25% ogółu napędów Somfy oraz szereg innych podzespołów. Znajduje się tu także ultranowoczesne Centrum Badań i Rozwoju. Jedno z trzech podobnych na świecie. Niepołomice są również ważnym centrum logistycznym, obsługującym nasz region oraz kraje Azji Centralnej. Łącznie zakład zatrudnia ponad 600 pracowników. Somfy postępuje tu zgodnie z filozofią, że wszelkie zmiany należy rozpoczynać od siebie. Fabryka może stanowić modelowy przykład, jak prowadzić produkcję w sposób zrównoważony środowiskowo. W ostatnich latach wprowadzono zaawansowany system monitorowania i zarządzania, który pozwolił ograniczyć zużycie wody w zakładzie o 40%, a także o 28% zużycie energii. W procesach produkcyjnych nie używa się papieru oraz, gdy to tylko możliwe, korzysta się z opakowań wielokrotnego użytku.
Ponadto, od 2015 roku Somfy prowadzi inicjatywę "Act for Green". Oznacza to, że wszystkie produkty sygnowane tym oznaczeniem są zaprojektowane w sposób ekologiczny i zmniejszają wpływ na środowisko, od wydobycia surowców do końca eksploatacji. Jest to dobrowolna inicjatywa, podejmowana dla dobra klientów oraz planety. W 2024 roku już ponad 71% rozwiązań Somfy sprzedawanych na świecie to produkty "Act for Green". Plan osiągnięcia 100% produktów przyjaznych środowisku do 2030 roku pokazuje długofalowe zaangażowanie firmy w ten obszar.
Więcej o inteligentnych rozwiązaniach Somfy, oszczędzających energię i poprawiających komfort życia, dowiesz się na https://www.somfy.pl/produkty/oslony-zewnetrzne
[1] https://wmo.int/news/media-centre/wmo-confirms-2024-warmest-year-record-about-155degc-above-pre-industrial-level
[2] Dane z raportu BUILDING EUROPE’S NET-ZERO FUTURE https://europeanclimate.org/wp-content/uploads/2022/03/ecf-building-emissions-problem-march2022.pdf
[3] Symulacje Somfy realizowane przy wsparciu Carbone 4, niezależnej firmy konsultingowej, specjalizującej się w strategii niskoemisyjnej i adaptacji do zmian klimatu. Wyniki różnią się w zależności od wielkości domu, jego geolokalizacji, roku budowy i wyposażenia okien (rolety, zewnętrzne żaluzje).
[4] Badanie TBC dla Francuskiej Federacji Budowlanej: Analiza Wkładu Energetycznego Rolet Okiennych Opracowanie normatywne i regulacyjne. TBC INNOVATIONS jest firmą badawczo-doradczą z 25-letnim doświadczeniem na rynku deweloperskim. Wyniki mogą się różnić w zależności od wielkości budynku, jego lokalizacji geograficznej, roku budowy, wyposażenia okien (roleta, osłona przeciwsłoneczna, żaluzja).
Płatna współpraca z Somfy