Raport przedstawia wyniki ankiety przeprowadzonej wśród imigrantów z Ukrainy w okresie od 6 maja 2024 r. do 5 lipca 2024 r.
NBP podaje, że podstawowym źródłem utrzymania imigrantów z Ukrainy jest praca - w strukturze dochodu imigranta przedwojennego wynagrodzenia z pracy stanowią średnio około 90 proc. dochodu, a w przypadku uchodźcy 76 proc.
Uzupełnieniem dochodu, głównie w przypadku uchodźców są polskie świadczenia społeczne oraz dochody z Ukrainy: pomoc finansowa od rodziny oraz emerytury i renty. Sytuacja ekonomiczna uchodźców jest trudniejsza niż migrantów przedwojennych - informuje NBP.
Imigranci z Ukrainy są bardzo aktywni na polskim rynku pracy - udział osób pracujących lub poszukujących pracy wśród imigrantów wyniósł 78 proc. i był wyraźnie wyższy niż wśród polskich obywateli. Wskaźnik zatrudnienia imigrantów również powoli rośnie dzięki wzrostowi wskaźnika zatrudnienia wśród osób, które przyjechały po 2022 roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wg badania NBP wciąż dużym problemem pozostaje znacznie wyższe bezrobocie wśród uchodźców niż ogółem w polskiej gospodarce.
"Wśród respondentów i respondentek, którzy przyjechali po 2022 roku 19 proc. było bezrobotnych. Według danych BAEL, porównywalny odsetek wynosił poniżej 2 proc. Duża część uchodźczyń opiekujących się dziećmi poszukuje pracy jedynie na część etatu, co stanowi problem wobec niskiego wykorzystania kontraktów w niepełnym wymiarze czasu pracy w polskiej gospodarce" - czytamy w opracowaniu NBP.
Struktura popytu na pracę powoduje, że wyżej wynagradzana jest praca imigrantów w zawodach, w których częściej pracują mężczyźni. W ankiecie NBP różnica pomiędzy medianą wynagrodzeń imigrantów i imigrantek wyniosła 25 proc., co utrudnia to sytuację ekonomiczną uchodźczyń w Polsce.
Nie zwiększa się odsetek imigrantów z Ukrainy preferujących osiedlenie się na stałe w Polsce.
"W przypadku imigrantów z Polski w Europie Zachodniej z czasem coraz częściej deklarowali oni zamiar pozostania za granicą na dłużej. W przypadku imigrantów z Ukrainy w Polsce utrzymuje się zróżnicowanie preferencji pozostania w Polsce na stałe pomiędzy imigrantami przedwojennymi (około 50 proc. respondentów) i przybyłymi od 2022 roku (około 20 proc. respondentów), ale odsetki pozostają na stabilnym poziomie w kolejnych badaniach" - informuje NBP w raporcie.
Istotnie zwiększył się odsetek imigrantów deklarujących bardzo dobrą znajomość języka polskiego (68 proc. migrantów przedwojennych i 28 proc. uchodźców). Z kolei jedynie 9 proc. uchodźców i niecałe 3 proc. migrantów przedwojennych deklaruje brak znajomość języka polskiego.
Wynajmują mieszkania i wspierają bliskich w kraju
Sytuacja mieszkaniowa migrantów przedwojennych i uchodźców stopniowo upodabnia się, co świadczy o postępującej integracji uchodźców.
"Nieco ponad 70 proc. imigrantów z obydwóch grup imigrantów wynajmuje mieszkanie. Tym co różni obydwie grupy imigrantów jest istotnie wyższy odsetek osób posiadających własne mieszkanie wśród imigrantów przedwojennych oraz wciąż występujące wśród uchodźców zamieszkiwanie w miejscach zbiorowego zakwaterowania" - podaje NBP.
Ponad 90 proc. dzieci ukraińskich przebywających w Polsce korzystało z polskiego systemu edukacji. Zdaniem ich rodziców i opiekunów, największą trudność dzieciom podczas pobytu w Polsce sprawiają: brak znajomości języka polskiego (36 proc. wskazań), brak znajomych (33 proc. wskazań) oraz pogorszenie poziomu życia w porównaniu z sytuacja przed wybuchem wojny (29 proc. wskazań).
Migranci nadal wspierają swoich bliskich w Ukrainie. 40 proc. przekazuje środki finansowe, a 49 proc. pomoc rzeczową, przede wszystkim dla członków rodziny. Tendencja wzrostowa zauważalna jest w zakresie pomocy rzeczowej.
Ukraińcy o pozostaniu w Polsce
Coraz więcej imigrantów nie deklaruje planów dotyczących przyszłości. W porównaniu z poprzednimi badaniami wzrosły odsetki odpowiedzi "trudno powiedzieć" w deklarowanych planach pobytowych respondentów - zarówno wśród imigrantów przedwojennych (do 39 proc. z 36 proc. w 2023 roku) jak i uchodźców (do 56 proc. z 48 proc. w 2023 roku).
Główne czynniki sprzyjające dłuższemu pozostawaniu imigrantów z Ukrainy w Polsce związane są z ich pracą. Około połowa respondentów - niezależnie od daty przyjazdu - deklaruje, że możliwość utrzymania siebie i rodziny jest takim czynnikiem. Drugim najczęściej wymienianym jest możliwość znalezienia satysfakcjonującej pracy.
Struktura społeczno-demograficzna przebywających w Polsce imigrantów z Ukrainy nie zmieniła się istotnie w stosunku do badania z 2023 r. W strukturze ze względu na płeć nadal przeważają kobiety około 67 proc. (w grupie migrantów przedwojennych stanowiły 54 proc., a w grupie uchodźców 76 proc.).
W badanej przez NBP grupie najwięcej było osób w wieku 27-44 lata (stanowią one połowę respondentów). Migranci to osoby dobrze wykształcone. Wykształcenie wyższe deklaruje 47 proc. migrantów przedwojennych oraz 46 proc. uchodźców. Imigranci pochodzą z wszystkich regionów Ukrainy. Nie zanotowano większych zmian w migracji do Polski z regionów objętych konfliktem zbrojnym.
