W przeddzień wyborów zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego obowiązuje cisza wyborcza. Co to jest? To czas, w którym zabronione jest prowadzenie szeroko rozumianej agitacji wyborczej. Przez pojęcie agitowania wyborczego należy rozumieć publiczne nakłanianie, przekonywanie czy zachęcanie do głosowania przez wyborców w określony sposób. Agitacja nie musi mieć charakteru bezpośredniego. Możliwe jest jej prowadzenie również w internecie.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kiedy trwa cisza wyborcza?
Wybory do Sejmu i Senatu, zgodnie z planem, mają się rozpocząć w niedzielę o godzinie 7.00. Jeśli żadna z obwodowych komisji wyborczych nie przedłuży głosowania, cisza wyborcza zakończy się w niedzielę o godz. 21.00. Głosowanie może zostać przedłużone w wyniku nadzwyczajnych wydarzeń, czyli np. powodzi, zalania lokalu wyborczego, katastrofy budowlanej, komunikacyjnej, czy konieczności dodrukowania kart do głosowania.
Czym jest agitacja wyborcza?
Osoby, które świadomie lub nawet nieświadomie łamią w czasie ciszy wyborczej zasady ujęte w Kodeksie wyborczym, narażają się na nałożenie kar. W czasie ciszy wyborczej i referendalnej zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej oraz kampanii referendalnej w jakiejkolwiek formie, w szczególności zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych czy rozdawanie ulotek. Zachęcanie lub zniechęcanie do udziału w wyborach nie stanowi agitacji wyborczej w rozumieniu przepisów Kodeksu wyborczego.
Co jest zabronione?
Jak wskazuje PKW, działania o takim charakterze mogą więc być prowadzone po zakończeniu kampanii wyborczej przez podmioty nieuczestniczące w wyborach i pod warunkiem, że działania te są wolne od wszelkich elementów agitacji wyborczej. Podejmowanie takich czynności przez uczestniczące w wyborach komitety wyborcze lub partie polityczne w czasie ciszy wyborczej naruszałoby zakaz prowadzenia w tym czasie agitacji wyborczej. Natomiast zachęcanie lub zniechęcanie do udziału w referendum jest elementem kampanii referendalnej, ponieważ frekwencja ma w referendum decydujące znaczenie dla jego wyniku. Działania tego rodzaju nie mogą być zatem prowadzone w czasie tzw. ciszy referendalnej.
Plakaty rozwieszone przed rozpoczęciem ciszy wyborczej nie muszą być zrywane. Nie wolno jednak jeździć pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi, oklejony pojazd może natomiast stać. W czasie ciszy wyborczej i referendalnej zabronione jest również podawanie do publicznej wiadomości wyników sondaży dotyczących zarówno przewidywanych zachowań wyborców oraz głosujących w referendum, wyników wyborów oraz referendum, jak i sondaży prowadzonych w dniu głosowania.
Co grozi za złamanie ciszy wyborczej?
Artykuł 498 Kodeksu wskazuje, że prowadzenie agitacji wyborczej w czasie zarządzonej ciszy wyborczej grozi grzywną. Osoby, które są świadkiem lub same doświadczają agitacji w czasie ciszy wyborczej, powinny zgłaszać takie wykroczenia na Policję.
Państwowa Komisja Wyborcza apeluje o powstrzymanie się od wszelkich działań, które mogłyby zostać uznane za prowadzenie agitacji wyborczej i kampanii referendalnej w czasie, gdy jest to zabronione - podkreśla w swoim stanowisku PKW.
Cisza wyborcza – czym jest i kiedy obowiązuje?
Za naruszenie zakazu podawania do publicznej wiadomości w trakcie ciszy wyborczej wyników sondaży, zachowań wyborczych i przewidywanych wyników wyborów grożą surowsze sankcje, ponieważ jest to traktowane jako przestępstwo. Może to być kara w wysokości nawet do 1 mln zł.
