Indeks Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki to narzędzie wzorowane na wskaźniku PMI (indeksie aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym), które ma inspirować do dyskusji na temat tempa i perspektyw dekarbonizacji oraz transformacji energetycznej w Polsce. Cel to pokazanie aktualnych trendów, a także wyzwań związanych z zagadnieniami ekologii w polskiej gospodarce.
Indeks powstaje na podstawie anonimowych badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej grupie krajowych przedsiębiorstw. Odczyty są publikowane raz na pół roku i z podziałem na branże. Raport opracowują Fundacja Instrat, spółka Qemetica (dawniej CIECH) oraz Pracodawcy RP. Właśnie pojawiły się wyniki drugiej edycji tego badania.
Rośnie znacznie dekarbonizacji w Polsce
Wskaźnik Indeksu przyjmuje wartość od 0 do 100. Przy czym 50 to odczyt neutralny, powyżej 50 – pozytywny, a poniżej 50 – negatywny. Wartość IDPG za pierwsze półrocze 2024 wyniosła 61 pkt., tyle samo co przy pierwszym odczycie – dla 2023 r.
Eksperci podkreślają jednak pozytywny trend w kierunku zielonej transformacji rodzimej gospodarki. Wskazują na rosnącą rolę dekarbonizacji oraz ochrony środowiska w strategiach biznesowych firm. Nie bez znaczenia jest także presja wywierana przez zmieniające się regulacje prawne oraz otoczenie przedsiębiorstw, m.in. klientów i dostawców. 51 proc. ankietowanych firm odpowiedziało, że nacisk na zagadnienia związane z ESG w ostatnich miesiącach wzrósł, a 14 proc., że znacząco wzrósł. W poprzednim odczycie wyniki w tym zakresie wyniosły odpowiednio 37 i 24 proc.
Systematycznie rośnie również deklarowane zaangażowanie firm w ekologiczne zmiany. I tak u 40 proc. ankietowanych to zaangażowane "wzrosło" (z 35 proc.), a u 20 proc. "znacząco wzrosło" (wcześniej było 29 proc.). Jak zauważają twórcy raportu, w pierwszym półroczu 2024 wzrost zaangażowania postępował nawet bardziej intensywnie na poziomie nakładów osobowych niż strategicznych czy inwestycyjnych w porównaniu do całego 2023 r.
- Z satysfakcją obserwuję rosnące zaangażowanie polskiego biznesu w kwestie dekarbonizacji, co potwierdza drugi odczyt IDPG. Wzięło w nim udział ponad dwa razy więcej podmiotów niż w pierwszym [111 – przyp. red.]. Wierzymy, że dyskusja na temat dekarbonizacji oraz transformacji energetycznej będzie nabierać tempa – mówi Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP.
Ponad połowa firm nie oblicza śladu węglowego
Zdaniem ekspertów polski biznes dostrzega także wzrost wsparcia ze strony instytucji publicznych (m.in. rządu i samorządów) dla działań na rzecz dekarbonizacji i ochrony środowiska (dla 26 proc. przedsiębiorstw to wsparcie "wzrosło", a dla 5 proc. "znacząco wzrosło"). Z badania wynika też, że firmy zwiększyły nakłady na zielone inwestycje – 65 proc. odpowiedziało, że środki przeznaczane na ten cel wzrosły, z czego 13 proc. zadeklarowało ich znaczący wzrost.
- To już drugi odczyt Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki i pierwsza okazja, by zobaczyć, jak zmienia się sentyment polskiego biznesu wobec redukcji emisji CO2. Dowiadujemy się z niego, że co prawda ogólnie znaczenie czynników środowiskowych w działalności biznesowej wzrasta, ale krajowi przedsiębiorcy napotykają liczne wyzwania związane z wdrożeniem u siebie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Nasz odczyt jest także wskazówką, że dotychczasowe sygnały o konieczności dekarbonizacji ze strony rynku i ustawodawcy, zwłaszcza unijnego, docierają do polskich firm, ale wymagają wzmocnienia – zaznacza Michał Hetmański, prezes zarządu Fundacji Instrat.
Jak bowiem czytamy w raporcie, zewnętrzna presja, nawet jeżeli odczuwalna przez firmy, nie zawsze przekłada się na podejmowanie przez nie działań w zakresie dekarbonizacji i ochrony środowiska. Ponad połowa badanych podmiotów (53 proc.) wciąż nie oblicza swojego śladu węglowego. Z tych przedsiębiorstw, które zbierają dane – 18 proc. zwiększyło ich zakres, a 5 proc. go zmniejszyło. Pozostałe (24 proc.) nie zmieniły sposobu obliczania swojego śladu węglowego.
Firmy potrzebują wsparcia w czasie dekarbonizacji
W stosunku do pierwszego odczytu niezmienny pozostaje profil przedsiębiorstw zaangażowanych w proces dekarbonizacji. W takich działaniach wciąż najaktywniejsze są duże i średnie firmy. Na drugim biegunie znajdują się mikro- i mali przedsiębiorcy.
Ankietowani wskazali również, że spada gotowość do wdrażania rozwiązań przyczyniających się do redukcji śladu węglowego. W pierwszym półroczu aż 33 proc. firm nie wprowadziło żadnych działań na rzecz zmniejszenia emisji CO2 i w tym roku nie mają takich planów. Wśród innych wyzwań związanych ze zrównoważonym rozwojem nadal można z kolei obserwować wzrost problemu greenwashingu (pozorowanie działań na rzecz klimatu) w najbliższym otoczeniu biznesowym.
- Wyniki drugiego odczytu Indeksu pokazują, że mimo wyzwań związanych z nakładami inwestycyjnymi i potrzebą dostosowania regulacji, polskie przedsiębiorstwa coraz aktywniej włączają się w globalny trend redukcji emisji CO2. Jednak już teraz widać, że potrzebują wsparcia ze strony decydentów zarówno w finansowaniu, jak i regulacjach chroniących europejski przemysł na czas transformacji energetycznej. Jestem przekonany, że wspólne działania i wymiana doświadczeń, czemu służy m.in. Indeks Dekarbonizacji, przyspieszą transformację energetyczną polskiej gospodarki i wzmocnią jej konkurencyjność na arenie międzynarodowej – podkreśla Piotr Szlagowski-Budacz, dyrektor Strategii w Qemetice.
Więcej szczegółów dotyczących drugiego odczytu Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki można znaleźć na stronie Pracodawców RP.
Płatna współpraca z Kulczyk Investments
