Cyfryzacja służby zdrowia szansą na lepszą opiekę i skuteczniejszą walkę z epidemią

Pandemia stała się katalizatorem rewolucji związanej z telemedycyną. Okazało się, że wiele spraw możemy załatwić nie wychodząc z domu, a wizyta lekarska może odbywać się przez telefon lub videokonferencję podczas której opowiadamy lekarzowi o swoich dolegliwościach. E-wizyta jest tańsza, szybsza, a lekarz i pacjent nie muszą przebywać w jednym gabinecie - może to być dowolne miejsce z dostępem do sieci. Jest to również świetny substytut wizyty tradycyjnej w przypadku wizyty kontrolnej czy potrzeby otrzymania e-recepty, skierowania na badania czy zwolnienia L4. Zdajemy sobie sprawę, że e-wizyta wciąż jest jednak obarczona pewnymi ograniczeniami. Pomóc w ich zniesieniu mogłyby np. zdalne czujniki, które umożliwiłyby pomiar wskaźników takich jak temperatura, poziom cukru czy nawet EKG i wysyłały je bezpośrednio do lekarza. Inną alternatywą, zwłaszcza dla osób starszych czy przewlekle chorych, byłyby opaski monitorujące np. ciśnienie krwi, które w razie zagrożenia mogłyby wysyłać sygnał alarmowy do lekarza lub rodziny pacjenta.

Cyfryzacja służby zdrowia wymaga stworzenia scentralizowanego rejestru pacjentów, w którym mogłaby znajdować się dokumentacja stanu zdrowia i leczenia pacjentów. Dzisiaj jest ona przechowywana w postaci rozproszonej, ale w przyszłości mogłaby być agregowana w jednej scentralizowanej bazie, do której dostęp miałby tylko personel medyczny. Nieważne jakiego lekarza odwiedzimy, miałby on możliwość szybkiego i efektywnego zapoznania się z naszym stanem zdrowia i historią choroby jeszcze przed wizytą - może się zatem do niej w spokoju przygotować, co również skraca czas konsultacji, jak i podnosi jej jakość oraz poziom zadowolenia z usług.

Ogromnym usprawnieniem dla służby zdrowia są także e-recepty. Osoby przewlekle chore nie muszą już zapisywać się na tradycyjną wizytę, by otrzymać receptę - wystarczy telefon do lekarza i prośba o wystawienie recepty elektronicznej, którą otrzymujemy smsem. Dzięki temu ograniczamy liczbę spotkań w gabinetach lekarskich do niezbędnego minimum, oszczędzając czas i dbając o bezpieczeństwo zarówno swoje, jak i personelu czy innych pacjentów.

W przypadku cyfrowej transformacji zdrowia, odpowiednia ochrona danych jest najważniejsza do zagwarantowania bezpiecznego i efektywnego działania e-usług medycznych. Wyciek danych tysięcy czy milionów pacjentów zawierających historię chorób czy wyników badań ze scentralizowanego systemu byłby ogromną szkodą dla społeczeństwa. Dlatego też kluczowe jest wdrażanie odpowiednich zabezpieczeń, wykonywanie kopii zapasowych i ochrona baz przed atakami. Do danych medycznych dostęp powinny mieć tylko osoby uprawnione. Trzeba także zapewnić niezmienność tych danych - muszą być one odpowiednio zabezpieczone przed edycją, zniszczeniem czy zaszyfrowaniem. Nie można zapominać także o weryfikacji tożsamości w relacji lekarz-pacjent. To niezwykle istotne, by w przypadku tele- czy wideo wizyty lekarz miał pewność, że po drugiej stronie ekranu czy słuchawki na pewno jest odpowiednia osoba.

Bezpieczeństwo w przypadku cyfrowego rozwoju medycyny to także kwestia logistyki. Przerwane łańcuchy dostaw przy produkcji leków czy wyrobów medycznych mogą mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia wielu ludzi i stawiać bezpieczeństwo zdrowotne pod znakiem zapytania. Do tej pory firmy medyczne czy farmaceutyczne, podobne jak inne branże, kierowały się przede wszystkim efektywnością kosztową. W obliczu wydarzeń związanych z pandemią wiemy już, że musimy znaleźć do tego alternatywę. Lepiej jest rozproszyć produkcję w taki sposób, by w razie utraty któreś z części łańcucha móc utrzymać produkcję i dostawy na odpowiednim poziomie. Niedawne wydarzenia pokazały, że z punktu widzenia państwa istnieją materiały, które mają charakter strategiczny. Konieczność utrzymywania zapasów na właściwym poziomie, jak i możliwość ich odtworzenia korzystając z lokalnych dostawców, jest istotna z punktu widzenia zdolności do przeciwdziałania skutkom kryzysów.

Cyfryzacja służby zdrowia to nie tylko leczenie pojedynczych pacjentów, ale także masowa diagnostyka i analiza danych. Co jest kluczowe szczególnie w przypadku pandemii? Zbieranie danych statystycznych, śledzenie i analiza trendów, przewidywanie rozwoju pandemii, wymiana obserwacji i wyników badań pomiędzy lekarzami i instytucjami. Przetwarzanie olbrzymich zbiorów danych w procesie opracowywania leków czy szczepionek nie byłoby możliwe bez nowoczesnych narzędzi informatycznych. Globalna technologia IT umożliwia zatem minimalizowanie negatywnego wpływu epidemii.

Warto także wspomnieć o narzędziach umożliwiających śledzenie rozprzestrzeniania się wirusa. Obecnie prowadzona jest paneuropejska inicjatywa o nazwie Privacy-Preserving Proximity Tracing (PPPT) polegająca na stworzeniu otwartego oprogramowania, które przy pomocy technologii bluetooth mogłoby zbierać informacje dotyczące kontaktów z innymi ludźmi. Każdy posiadacz telefonu mógłby zarejestrować się, oczywiście z zachowaniem prawa do swojej prywatności, by w przypadku stwierdzenia zakażenia jednej z osób, z którą miał kontakt, otrzymać powiadomienie dotyczące tego gdzie, kiedy i przez jak długi czas przebywał z tą osobą. W znaczącym stopniu ułatwiłoby to walkę z pandemią i zminimalizowałoby jej negatywne skutki.

W procesie digitalizacji można wykorzystać również sztuczną inteligencję, która mogłaby pomagać w ustalaniu i egzekwowaniu limitów osób mogących przebywać w zamkniętych pomieszczeniach. Dzisiaj nikt nie zwraca uwagi na limity w komunikacji miejskiej i nikt nie kontroluje czy przebywa w nich odpowiednia liczba osób, czy mają na twarzach maseczki. Inteligentne rozwiązania w autobusach, tramwajach mogłyby informować kierowcę czy samych pasażerów o aktualnym statusie, dzięki czemu można byłoby zachować odpowiedni dystans i bezpieczeństwo między pasażerami. W przypadku walki z pandemią istotne może być także monitorowanie stanu zdrowia, zwłaszcza osób podróżujących. W Hong Kongu wprowadzono ciekawe rozwiązanie polegające na dystrybuowaniu opasek dla osób wyjeżdżających, które na bieżąco monitorują stan zdrowia - temperaturę oraz tętno oraz rejestruje miejsca odwiedzane przez podróżnika. Może to być istotne rozwiązanie wspomagające wczesne wykrywanie i izolowanie przypadków.

Przeprowadzenie cyfrowej transformacji służby zdrowia, zarówno w aspekcie obsługi pacjentów indywidualnych, jak i wykorzystania technologii w walce z pandemiami, przynosi szereg korzyści: nie tylko pod kątem oszczędności czasu, pieniędzy, ale także wygody, elastyczności czy zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia obywateli. Pamiętając o rozwoju cyfrowym, niezwykle istotne jest zatroszczenie się również o ochronę systemów i danych zdrowotnych, które powinny być odpowiednio przechowywane oraz chronione, by rozwój telemedycyny czy rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji przebiegał płynnie i transparentnie dla obywateli i samej służby zdrowia.

Artykuł sponsorowany