Czym jest restrukturyzacja kredytu i kiedy warto z niej skorzystać?

Co to jest restrukturyzacja kredytu? To działanie polegające na zmianie dotychczas obowiązujących warunków umowy kredytowej na wniosek klienta. Najczęściej mówi się o niej w kontekście większych pod względem kwotowym kredytów, przy których raty są wysokie. Może więc być to zmiana warunków, np. umowy kredytu hipotecznego. Możliwa jest także restrukturyzacja zobowiązania gotówkowego czy samochodowego. 

Restrukturyzacja kredytu daje możliwość dostosowania warunków spłaty zobowiązania do nowej sytuacji, w jakiej znalazł się klienta banku. Zwykle przekłada się to na zmniejszenie comiesięcznych płatności, tak aby kredytobiorca, zmagający się z problemami finansowymi, nie narażał się na powstanie zaległości płatniczych. 

Banki mogą dokonać restrukturyzacji umowy kredytowej poprzez:

• zmianę terminów spłaty rat czy wydłużenie okresu kredytowania,
• zmianę oprocentowania kredytu, np. przez obniżenie marży,
• konsolidację długów,
• umorzenie części długów,
• konwersję walutową kredytu. 

To, które rozwiązanie będzie najlepsze, zależy od indywidualnej sytuacji kredytobiorcy.Zmiana terminów spłaty

Wydłużenie okresu kredytowania, zmiana terminu płatności raty, a niekiedy również skrócenie czasu przeznaczonego na zwrot środków pożyczonych od banku – to najczęstsze konsekwencje restrukturyzacji kredytu. 

Dzięki zwiększeniu długości trwania okresu kredytowania można nawet o połowę zmniejszyć wysokość miesięcznej raty. Jednak trzeba liczyć się z tym, że jednocześnie rosną ogólne koszty kredytowania, bo wydłuża się okres naliczania odsetek. Warto więc najpierw przeanalizować, czy modyfikacja warunków jest opłacalna.

Zmiana terminów spłaty długu może polegać na zawieszeniu płatności raty. Banki mogą udzielić klientom spłacającym dotychczas swoje kredyty regularnie, zgodnie z harmonogramem, wakacji kredytowych. To doraźna pomoc, która może obejmować zawieszenie spłaty:

• całej raty kapitałowo-odsetkowej,
• części kapitałowej raty,
• części odsetkowej raty.

Jeśli wakacje kredytowe dotyczą jedynie kapitału lub odsetek, to pozostałą część płatności kredytobiorca będzie musiał uiszczać zgodnie z harmonogramem. Zawieszenie spłaty może potrwać od jednego miesiąca do kilku. To bank decyduje, jak długo kredytobiorca będzie korzystać z takiej pomocy. Na podkreślenie zasługuje, że przy wakacjach kredytowych bank nie umarza ich płatności, ale rozkłada kwotę odpowiadającą zawieszonej racie na przyszłe płatności lub wydłuża okres kredytowania – w obu przypadkach dochodzi do wzrostu ogólnych kosztów zobowiązania. 

Oprócz bankowych wakacji kredytowych istnieją także rządowe rozwiązania tego samego rodzaju, które aktualnie dotyczą kredytów hipotecznych zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe. 

Z drugiej strony można skrócić okres kredytowania, co umożliwia spłatę kredytu szybciej i zmniejszyć czas, w którym bank będzie naliczał odsetki. To rozwiązanie korzystne, np. przy nadpłacie zobowiązania. O wiele więcej kredytobiorcy będą mogli zyskać w ramach restrukturyzacji niż przy zmniejszeniu raty. 

Restrukturyzacja polegająca na zmianie oprocentowania kredytu dotyczyć może jego obniżenia, np. w wyniku wynegocjowania niższej marży bankowej, ale również ze zmiany sposobu naliczania oprocentowania. 

Można jej dokonać, jeśli masz do spłaty więcej niż jeden kredyt lub pożyczkę. Polega na połączeniu dwóch lub więcej kredytów w jedno większe zobowiązanie z jedną ratą. W praktyce najczęściej dochodzi do wcześniejszej spłaty kredytów w dotychczasowym banku czy bankach, zaciągnięcia kredytu konsolidacyjnego i wydłużenia okresu kredytowania, co skutkuje zmniejszeniem miesięcznej raty. Powinna być ona dopasowana do aktualnych możliwości finansowych kredytobiorcy. 

W ramach restrukturyzacji kredytu możliwe jest umorzenie części długu. W określonych sytuacjach bank zwalnia dłużnika z konieczności spłaty całego lub części zobowiązania i można wówczas mówić o umorzeniu kredytu. Kredytodawcy rzadko kiedy decydują się na takie rozwiązanie. Przy wnioskowaniu o restrukturyzację, polegającą na umorzeniu części długu, klient musi powołać się na szczególnie trudną sytuację, np. ciężką chorobę czy niepełnosprawność. 

Obecnie, zgodnie z Rekomendacją Komisji Nadzoru Finansowego, banki w Polsce mogą udzielać kredytów walutowych wyłącznie osobom, które przeważającą część swoich dochodów uzyskują w walucie kredytowania. Jednak jeszcze 10 lat temu zobowiązania walutowe były bardzo popularne i obowiązywały na innych zasadach. Ich umowy również mogą być poddane restrukturyzacji. 

Polegać to będzie na przewalutowaniu kredytu, czyli zmianie waluty zobowiązania na złotówki. Przewalutowanie umożliwia wyeliminowanie ryzyka kursowego. 

Jak przeprowadzić proces restrukturyzacji swojego kredytu? Najpierw trzeba się zorientować, czy bank kredytujący w ogóle dopuszcza takie rozwiązanie. Nie powinno się unikać kontaktu z kredytodawcą, jeśli wiemy, że mamy lub w przyszłości najprawdopodobniej będziemy mieć kłopoty finansowe. Zobaczmy, jak wyglądają kolejne etapy ubiegania się o restrukturyzację kredytu.

Podstawą restrukturyzacji jest wniosek klienta składany do banku kredytującego, w którym wnioskuje się o takie działanie. Należy zwrócić się do instytucji z zapytaniem, czy i pod jakimi warunkami możliwe jest wprowadzenie zmian w umowie kredytowej. Restrukturyzacja jest zawsze przeprowadzana z inicjatywy kredytobiorcy wyrażonej w oficjalnym piśmie do banku. 

Zwykle we wniosku o restrukturyzację podaje się dane kredytobiorców i:

• numer umowy kredytowej,
• wskazuje się sposób restrukturyzacji kredytu, np. zmianę oprocentowania, wydłużenie okresu spłat, wakacje kredytowe itp.,
• uzasadnia wniosek o restrukturyzację,
• informuje o aktualnych dochodach wszystkich kredytobiorców,
• informuje o przewidywanym zakończeniu problemów finansowych. 

Wniosek należy podpisać i dołączyć do niego wymagane dokumenty, np. potwierdzające aktualne dochody czy źródło problemów finansowych, np. zaświadczenie od lekarza dotyczące choroby kredytobiorcy.

Po wpłynięciu wniosku o restrukturyzację kredytobiorca zostanie poddany analizie zdolności kredytowej. Bank sprawdzi, w jakiej rzeczywiście sytuacji finansowej i życiowej się znajduje. Niektóre instytucje podają, że rozpatrzenie wniosku o restrukturyzację kredytu trwa około 30 dni. 

Bank może wyrazić zgodę na podjęcie negocjacji z klientem, w toku których zostanie wypracowany najlepszy i akceptowalny dla obu stron plan zmian w umowie. Zdarza się, że instytucje korzystają z usług negocjatorów, którzy pomagają w wypracowaniu odpowiedniego stanowiska w kwestii restrukturyzacji kredytu. 

Po wynegocjowaniu warunków restrukturyzacji kredytu bank przygotuje pismo z wyszczególnieniem wszystkich postanowień. To nowe warunki zobowiązania, które muszą zostać zatwierdzone zarówno przez kredytobiorcę, jak i osobę decyzyjną w banku. 

Uwaga! Restrukturyzacja kredytu może wiązać się z koniecznością poniesienia dodatkowych opłat przez kredytobiorcę. Warto przeliczyć, czy nie są one zbyt wysokie i niewspółmierne względem możliwych do uzyskania, doraźnych korzyści. 

W celu wdrożenia w życie nowych warunków kredytowania klient musi podpisać z bankiem aneks do umowy. Instytucja wyznacza termin podpisania aneksu, a w banku muszą stawić się wszyscy kredytobiorcy, którzy zostali ujęci w tej umowie. Po dopełnieniu formalności nowe warunki spłaty zaczynają obowiązywać. 

Istnieją sytuacje, kiedy rzeczywiście warto przynajmniej rozważyć możliwość dokonania restrukturyzacji. To dobra decyzja, jeśli dzięki niej kredytobiorca uniknie wszczęcia przez bank postępowania windykacyjnego i negatywnych wpisów w BIK-u. 

Wiele sygnałów w życiu kredytobiorcy może wskazywać na potrzebę restrukturyzacji – to m.in. pogarszająca się sytuacja finansowa kredytobiorcy i brak perspektywy jej poprawy w najbliższym czasie. Jeśli okazuje się, że trudno nam związać przysłowiowy koniec z końcem i musimy sięgać po oszczędności lub po pożyczki od znajomych i rodziny, lepiej rozpocząć starania o restrukturyzację kredytu. 

Restrukturyzacja nie jest jedynym rozwiązaniem dla klientów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, grożącej zaprzestaniem spłaty kredytu zgodnie z harmonogramem. Wśród alternatywnych metod poradzenia sobie z takim kłopotem wymienić należy:

• Refinansowanie kredytu – czyli przeniesienie kredytu do innego banku.
• Skorzystanie z ustawowych wakacji kredytowych.
• Skorzystanie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców – opcja dostępna dla osób, które spłacają kredyty hipoteczne. Polega na możliwości uzyskania preferencyjnej pożyczki na spłatę rat kredytowych.

Warto sięgnąć po realną pomoc dla kredytobiorców – nie tylko z banku macierzystego, poprzez restrukturyzację kredytu, ale również poprzez wykorzystanie innych sposobów wychodzenia z finansowych kłopotów, w jakie popaść może kredytobiorca.