Czym jest strategia biznesowa i w jakim celu się ją tworzy?

Przez pojęcie strategii biznesowej należy rozumieć strategię przedsiębiorstwa, czyli gruntownie przemyślany plan działania, który pozwoli na rozwój firmy i sięganie po określone cele. Wszystkie decyzje podejmowane na gruncie prowadzonej działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę powinny być zgodne z przyjętą strategią biznesową. Tylko tak zorganizowany proces zarządzania może przynieść pożądane rezultaty. 

Strategii firmy nie można utożsamiać z biznesplanem, ponieważ dotyczy ona dłuższego horyzontu czasowego, trwającego nawet 5 lat. Biznesplan może na przykład obejmować rok działalności i jest tworzony na potrzeby banków czy inwestorów w celu przekonania takich podmiotów, że warto udzielić kredytu czy zainwestować swój kapitał w dane przedsięwzięcie.

Dla odróżnienia strategia biznesowa służy samemu przedsiębiorstwu, jego właścicielowi czy wspólnikom do tego, by określić w działalności wspólne priorytety, które stopniowo realizowane, będą przybliżały firmę do osiągnięcia pożądanego poziomu swojego rozwoju. Strategię biznesową można przygotować tak jak biznesplan dla startupu, czyli dopiero co uruchamianej firmy, ale i dla istniejących od lat podmiotów gospodarczych. 

Dobra, czyli po prostu skuteczna strategia biznesowa powinna opierać się na obiektywnych danych, zgromadzonych w toku prowadzonych analiz, m.in. analizy SWOT (silnych i słabych stron przedsiębiorstwa oraz szans i zagrożeń), analizy rynku czy analizy konkurencji. Powinna być poparta badaniami rynkowymi. Dobra strategia biznesowa powinna odznaczać się:

• prostotą – nie powinna być zbyt skomplikowana, ponieważ może pozostać niezrozumiana i wówczas niemożliwa do osiągnięcia przez całą organizację,
• wewnętrzna i zewnętrzną spójnością. 

Strategia firmy powinna opierać się na jasnych zasadach i być napisana prostym, zrozumiałym dla każdego językiem, by mogła być stosowana przez każdego pracownika, nie tylko przez kierownictwo wyższego szczebla. 

Wewnętrzna spójność strategii biznesowej polega na tym, by kluczowe decyzje zawsze miały wspólny mianownik, a każdy czytający strategię miał poczucie, że jego działania pozwalają na realizację wspólnych celów całej organizacji. 

Ponieważ przedsiębiorstwo nie działa w próżni, jego strategia powinna być spójna z jego otoczeniem. Musi uwzględniać potrzeby, pragnienia i zwyczaje klientów, wraz z ich zmianami, a także działania podejmowane przez konkurencję oraz panujące trendy i warunki na rynku. Ważne jest także, by dobrze przemyślana strategia biznesowa opierała się na solidnych podstawach i uważnie prowadzonych obserwacjach. 

W pierwszej kolejności przy planowaniu strategii biznesowej trzeba jasno wyznaczyć cele działania i określić, jakie metody pozwolą na ich realizację i jaki budżet powinno się wygospodarować w takiej sytuacji. Istnieje kilka etapów budowania strategii przedsiębiorstwa. Obejmują one:

• określenie kierunku strategii biznesowej, co polega na wyznaczeniu misji i celu działalności przedsiębiorstwa,
• analizę biznesową mocnych i słabych stron firmy oraz ocenę zasobów, jakimi dysponuje,
• analizę otoczenia przedsiębiorstwa, czyli szans i zagrożeń występujących w jej środowisku,
• wskazanie atutów firmy, które powinny odróżnić ją od konkurencji,
• określenie, w jaki sposób zrealizować wybrance cele,
• zebranie taktyk wypracowanych w dotychczasowej praktyce działalności gospodarczej,
• przeprowadzenie analizy konkurencji,
• ocenę pomysłów rozwojowych pod kątem ich potencjału,
• optymalizację działań i koncepcji rozwoju,
• uporządkowanie wszystkich wyników analiz i przemyśleń w ramach spójnego dokumentu strategii biznesowej.

Przy planowaniu strategii biznesowej nie należy zapominać o sformułowaniu działań, jakie firma powinna podejmować w sytuacjach kryzysowych. To taki plan na wszelki wypadek, by wiedzieć, jak reagować w szczególnych sytuacjach. 

Potrzeba czasu, przeprowadzenia licznych analiz i całościowego spojrzenia na środowisko bliższe i dalsze, by móc zbudować strategię przedsiębiorstwa. Nie jest to działanie do wykonania w ciągu kilku minut, a nawet godzin. Strategia firmy może być wynikiem prac prowadzonych przez wielu pracowników, a zwłaszcza jej managementu.