Czym jest Rada Polityki Pieniężnej?
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim wskazuje w art. 6 pkt. 2, że Rada Polityki Pieniężnej jest organem banku centralnego. Składa się z:
- przewodniczącego rady, którym jest Prezes NBP,
- 9 członków powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm i Senat, spośród specjalistów z zakresu finansów.
Obecnie Prezesem NBP i tym samym przewodniczącym RPP jest Adam Glapiński.
Czym zajmuje się Rada Polityki Pieniężnej?
Jakie zadania realizuje w swojej działalności Rada Polityki Pieniężnej? Rada ta zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o NBP ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi, równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Składa ona Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego.
Wszystkie zadania RPP zostały wskazane w tym samym miejscu ustawy o NBP. Zalicza się do nich:
- ustalanie wysokości stóp procentowych NBP,
- ustalanie stopy rezerwy obowiązkowej banków oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i wysokość jej oprocentowania,
- określanie górnych granic zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych,
- zatwierdzanie planu finansowego NBP oraz sprawozdania z działalności NBP,
- przyjmowanie rocznego sprawozdania finansowego NBP,
- ustalanie zasad operacji otwartego rynku,
- dokonywanie oceny działalności Zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej.
Od decyzji podejmowanych przez RPP zależy wysokość głównych stóp procentowych NBP, czyli m.in. stopy referencyjnej, depozytowej czy lombardowej. Te z kolei mają realny wpływ na wysokość oferowanego przez banki oprocentowania kredytów i pożyczek czy kont oszczędnościowych i lokat. Stąd też wielu Polaków śledzi konferencje prasowe Prezesa NBP i jednocześnie Przewodniczącego RPP w jednej osobie.
Jeśli w kraju rosną dynamicznie ceny rok do roku, RPP może sięgnąć po dostępne narzędzia, aby przeciwdziałać tym zjawiskom i tym samym wspierać gospodarkę. Przy wysokiej inflacji RPP najczęściej podejmuje decyzje o wzroście głównych stóp procentowych, by zapobiegać drożyźnie. Im wyższe stopy, tym większa skłonność obywateli do oszczędzania, ponieważ lokaty czy konta oszczędnościowe są lepiej oprocentowane. Analogicznie: kredyty drożeją, dlatego zainteresowanie nimi powinno być mniejsze.
Na czym polegają posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej?
Posiedzenie zwoływane jest cyklicznie. Kiedy zbiera się Rada Polityki Pieniężnej? Takie zebranie, nazywane najczęściej posiedzeniem, zwołuje przewodniczący, co najmniej raz w miesiącu. Posiedzenie mogą zwołać także członkowie Rady – musi przy tym zebrać się co najmniej 3 członków Rady i przedstawić pisemny wniosek.
Ustalenia Rady Polityki Pieniężnej, np. co do wysokości głównych stóp procentowych, podejmowane są w formie uchwał większością głosów przy obecności co najmniej 5 członków, w tym Przewodniczącego Rady.
Należy zauważyć, że ustalenia Rady Polityki Pieniężnej – podwyżki stóp procentowych, ich obniżki czy inne decyzje, to stanowisko, które podlega ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym po upływie 6 tygodni, ale nie później niż 3 miesięcy od daty podjęcia uchwały.