Dlaczego warto skorzystać z depozytu u notariusza?

Przeniesienie własności nieruchomości w Polsce następuje w dniu podpisania aktu notarialnego, np. umowy sprzedaży. Z tą chwilą Sprzedający przestaje być właścicielem nieruchomości. Z reguły Strony umawiają się, że zapłata ceny (całości lub jej części) nastąpi w określonym terminie po zawarciu aktu notarialnego. Co istotne, polskie prawo nie zezwala na warunkowe zawarcie umowy sprzedaży, tzn. nie ma możliwości przeniesienia własności pod warunkiem, że kupujący dokona zapłaty. W konsekwencji Sprzedający często ma obawy, czy Kupujący rzeczywiście zapłaci należność, ponieważ nie ma takiej gwarancji.

Na szczęście przepisy prawa przewidują rozwiązanie, które zabezpiecza interesy każdej ze stron transakcji. Takim narzędziem jest depozyt notarialny, który zyskuje na znaczeniu w niepewnych czasach, w obliczu kryzysu finansowego i związanych z nim ryzyk.

Złożenie pieniędzy u notariusza gwarantuje bezpieczeństwo transakcji i spokojny sen każdej ze stron aktu notarialnego. Sprzedający zyskuje pewność, że druga strona transakcji posiada fundusze konieczne na zapłatę ustalonej ceny sprzedaży, ponieważ uprzednio przelała je na rachunek bankowy kancelarii notarialnej. Co więcej, dostaje gwarancję rozliczenia po podpisaniu aktu notarialnego. Warto podkreślić, że depozyt chroni nie tylko sprzedającego, ale obie strony transakcji. Zdeponowanie pieniędzy u notariusza zwalnia kupującego z konieczności przelania drugiej stronie należności jeszcze przed zawarciem umowy przenoszącej własność i daje mu pewność, że notariusz dokona tego przelewu na rzecz sprzedającego dopiero po podpisaniu aktu notarialnego. Dodatkowo kupujący może być spokojny, że otrzyma środki z powrotem z depozytu notarialnego, jeżeli do podpisania aktu przeniesienia własności nie dojdzie.

Warto wspomnieć, że skorzystanie z depozytu u notariusza eliminuje także ryzyko zapłaty fałszywymi banknotami. Zapłata ceny przy użyciu depozytu notarialnego odbywa się bowiem całkowicie bezgotówkowo, notariusz nie przechowuje gotówki.

Na podstawie art. 108 ustawy Prawo o notariacie notariusz ma możliwość – w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością – przyjąć na przechowanie pieniądze albo papiery wartościowe w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu depozytu lub jej następcy prawnemu.

Dla udokumentowania tych czynności prawo wymaga od notariusza prowadzenia specjalnego konta bankowego, które służy jedynie do deponowania środków. Notariusz nie może rozporządzać środkami zgromadzonymi na tym koncie.

Z przyjęcia depozytu notariusz sporządza protokół przyjęcia do depozytu notarialnego (w formie aktu notarialnego), który stanowi dokument urzędowy. Co ważne, do sporządzenia protokołu wymagane jest zaksięgowanie całej kwoty na rachunku depozytowym notariusza. W tym protokole notariusz wskazuje m.in. odbiorcę depozytu oraz datę mającego nastąpić wydania pieniędzy z depozytu oraz precyzyjnie określa warunki wydania depozytu – dopuszczalne jest bowiem uzależnienie wypłaty zdeponowanych u notariusza środków od zaistnienia określonych okoliczności.

Depozyt notarialny najczęściej znajduje zastosowanie w obrocie nieruchomościami, gdy zakup nieruchomości finansowany jest w całości lub w części ze środków kupującego. W przypadku, kiedy środki na zakup pochodzą z kredytu, sprzedający ma pewność, że bank przekaże mu należną kwotę. Jeśli kupujący nabywa nieruchomość z funduszy własnych (bez kredytu, bez pożyczki), takiej pewności już nie ma.

W efekcie sprzedający może pozostać bez własności nieruchomości bez pieniędzy!

Z depozytu u notariusza można skorzystać nawet wtedy, gdy sprzedawana nieruchomość jest obciążona kredytem sprzedającego. W takiej sytuacji notariusz przelewa część kwoty należnej sprzedającemu bezpośrednio do banku, który udzielił mu kredytu. W konsekwencji kupujący ma pewność spłaty tego zadłużenia i tym samym gwarancję wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej prowadzonej dla zakupywanej działki czy mieszkania.

Depozyt notarialny stanowi bezpieczne rozwiązanie nie tylko przy umowach sprzedaży. Można z niego skorzystać między innymi także przy umowach o podział majątku wspólnego, dział spadku czy zniesienie współwłasności – dla zabezpieczenia uiszczenia spłaty. Zawsze pytaj notariusza jak najlepiej zadbać o bezpieczeństwo transakcji!

Warto wspomnieć, że notariusz może przyjąć na przechowanie pieniądze zarówno w walucie polskiej, jak i obcej, z tym że jedynie w związku z dokonywaną czynnością notarialną, czyli wymienionymi przykładowo powyżej umowami.

Podsumowując, trzeba podkreślić funkcję gwarancyjną depozytu notarialnego, stanowiącego najbezpieczniejszą formę przechowywania pieniędzy, które mają trafić w ręce jednej ze Stron transakcji.

Notariusz jest osobą zaufania publicznego i przyjmując pieniądze do depozytu, czuwa nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron. Złożone do depozytu notarialnego pieniądze notariusz przelewa uprawnionemu (w przypadku podpisania aktu notarialnego), albo zwraca środki składającemu depozyt (kiedy do podpisania aktu notarialnego nie dojdzie). Dokonując powyższych czynności, notariusz jest zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej. Tajemnicą objęte są wszelkie okoliczności sprawy, o których dowiedział się notariusz. W praktyce oznacza to, że notariusz nie może udzielić żadnych informacji (ustnych ani pisemnych) o wykonywanych czynnościach notarialnych osobom nieuprawnionym.Jako że depozyt stanowi zabezpieczenie dla obu Stron transakcji, warto go rozważyć i zaproponować takie rozwiązanie drugiej Stronie. Tym bardziej, że kosztami złożenia do depozytu Strony mogą się podzielić.

Zachęcamy do obejrzenia filmów z cyklu Porozmawiaj z Notariuszem