Dobry biznesplan – jak go przygotować?

Wielu Polaków jest przekonanych, że własna firma to najlepszy sposób na spełnienie zawodowe i osiągnięcie sukcesu finansowego. W samym tylko I kwartale 2019 roku według GUS przybyło 95,5 tys. działalności gospodarczych, czyli o 4,3% więcej w ujęciu rocznym. Niestety, nie wszyscy przedsiębiorcy radzą sobie dobrze na rynku, co z kolei przekłada się na liczbę likwidacji firm. W przywoływanym już tutaj I kwartale 2019 roku upadło 155 podmiotów gospodarczych, czyli o 11,5% więcej niż w analogicznym okresie 2018 roku. W wielu przypadkach niepowodzenie biznesowe wynika z nieodpowiedniego przygotowania się do prowadzenia działalności gospodarczej.

– Właściwie przygotowany biznesplan jest solidnym fundamentem dla nowej firmy i jest drogowskazem, w jakim kierunku należy podążać, żeby rozwinąć działalność. Biznesplan pomaga efektywnie zarządzać przedsiębiorstwem, a także ułatwia planowanie budżetu firmy – wyjaśnia ekspert Aasa dla Biznesu.

– Biznesplan przydaje się nie tylko na początku działalności przedsiębiorstwa, ale również na późniejszych etapach funkcjonowania biznesu. Szczególnie dokładnie warto dokonać analizy finansowej przedsięwzięcia, ponieważ to ona pozwala zaplanować wpływy i wydatki, a także da odpowiedź, czy potrzebne będzie zewnętrzne finansowanie na przykład w postaci pożyczki – podkreśla ekspert.

Biznesplan może być tworzony na własne potrzeby przedsiębiorcy lub dla instytucji zewnętrznej. W obydwu przypadkach taki dokument powinien być przejrzysty, rzeczowy i zrozumiały. Biznesplan pozwala uporządkować pomysły związane z planowanym biznesem, dostarcza najważniejszych informacji na temat przedsięwzięcia i pokazuje, czy pomysł ma w ogóle potencjał biznesowy i może odnieść sukces na rynku. Biznesplan tworzy się także często, gdy przedsiębiorca ubiega się o kredyty (w przypadku pożyczek pozabankowych taki dokument najczęściej nie jest wymagany) i dotacje. Biznesplan przydaje się do ułatwienia prowadzenia firmy i rozpisania celów. Taki dokument składa się przeważnie z niżej wymienionych elementów.

Na początku pojawia się zwykle syntetyczna charakterystyka całego przedsięwzięcia, pomysłu na biznes. To wstęp do dalszej części dokumentu, w którym zostaną rozwinięte hasła z początku biznesplanu. Ta część nie powinna przekraczać 4 stron i najlepiej napisać ją na samym końcu jako swoiste podsumowanie, chociaż umieszczone na początku biznesplanu. Należy tu umieścić nazwę firmy, cel opracowania dokumentu, koncepcję rozwoju, charakterystykę produktów/usług, wydatki, zyski, inwestycje itp.

Kolejna część biznesplanu musi koncentrować się na charakterystyce firmy. Przedsiębiorca powinien zacząć od własnego doświadczenia zawodowego i kwalifikacji. Potem trzeba podać lokalizację, obszar działania, adres, określić branżę, zakres działalności oraz opisać formę prawną firmy. Dobrze jest syntetyczne opisać misję przedsiębiorstwa, a także jego wizję w przyszłości.

Biznesplan nie może się obejść bez części dotyczącej oferowanych produktów lub usług. Trzeba wyjaśnić nie tylko, co firma będzie oferowała, ale także uzasadnić, dlaczego klienci będą chcieli to kupować. Należy wpisać rodzaj oferowanego produktu lub usługi, jego nazwę, cechy charakterystyczne przedmiotu oferty, planowaną cenę sprzedaży, koszt produkcji lub zakupu. Należy wyjaśnić, na jaki rynek zostanie przeznaczony produkt/usługa, co to da klientowi, co produkt lub usługę wyróżnia na tle konkurencji. Trzeba również opisać wielkość produkcji, proces technologiczny itp.

W biznesplanie nie można pominąć kwestii dotyczącej zarządzania i kadry pracowniczej. Trzeba określić kompetencje i kwalifikacje osób zarządzających, strukturę organizacyjną firmy, opisać procesy realizowane wewnątrz przedsiębiorstwa i outsourcing (np. usługi księgowe). Już na tym etapie warto opisać politykę płacową, liczbę zatrudnionych osób i formę ich zatrudnienia.

Kluczowa dla powodzenia biznesu jest analiza otoczenia rynkowego i konkurencji. Im dokładniejsza będzie to analiza, tym lepiej. Należy opisać cechy charakterystyczne danej branży, określić wielkość rynku konkretnymi liczbami, zidentyfikować tendencje, popyt, scharakteryzować grupę docelową (klientów). Dużo miejsca należy także poświęcić charakterystyce konkurencji i jej pozycji na rynku. Nie można zapomnieć o barierach wejścia na ten rynek. Do tego powinna się pojawić analiza SWOT, pokazująca mocne i słabe strony firmy.

Trudno dziś wyobrazić sobie funkcjonowanie nowoczesnej firmy na konkurencyjnym rynku bez jakichkolwiek działań marketingowych. Temu zagadnieniu również należy poświęcić osobny rozdział biznesplanu. Trzeba określić, z jakich narzędzi będzie się korzystało, żeby dotrzeć do klientów i jakie kanały komunikacji będą do tego wykorzystywane. Należy napisać, w jaki sposób będzie realizowana sprzedaż, jaki będzie kanał dystrybucji, jak klienci zostaną poinformowani o produkcie lub usłudze, jakie będą prowadzone działania reklamowe itp.

Kolejną kluczową częścią biznesplanu jest analiza finansowa. Trzeba określić, z jakich źródeł będzie finansowana firma, czy wystarczą własne środki, czy też będzie konieczne zaciągnięcie pożyczki na start firmy. Należ oszacować przychody oraz wydatki przedsiębiorstwa, a także zyski. W analizie finansowej trzeba określić plan sprzedaży produktu/usługi w różnych okresach i perspektywach czasowych, wyliczyć nakłady inwestycyjne (krótko- i długookresowe), dokonać bilansu (aktywa i pasywa), analizy cash flow i rachunku zysków oraz strat.

Najlepiej, gdyby biznesplan kończył się szczegółowym harmonogramem realizacji przedsięwzięcia biznesowego. Należy określić termin rozpoczęcia działalności firmy i wypisać poszczególne etapy realizacji biznesplanu z datami. Dzięki temu uporządkuje się działania biznesowe.

Dobrze przygotowany biznesplan świadczy o profesjonalizmie przedsiębiorcy, o jego świadomości biznesowej i może być dokumentem, który nie tylko ułatwi rozwój firmy, ale także umożliwi znalezienie inwestora lub zewnętrznego finansowania.