Wszystkie gminy w Polsce mogą skorzystać ze specjalistycznych szkoleń dla pracowników, dzięki którym można pełnić funkcję Energetyka Gminnego (EG). Szkolenia są w całości bezpłatne. Zadaniem EG jest wspieranie władz samorządowych i lokalnej społeczności w racjonalnych działaniach z zakresu planowania energetycznego, oszczędzania energii, efektywności energetycznej i poprawy jakości powietrza.
"Uwaga alert smogowy. Przekroczony 2 poziom norm pyłu zawieszonego PM10" – takiego SMS-a w miesiącach zimowych regularnie otrzymują mieszkańcy jednej z większych polskich gmin. Informacja, choć potrzebna, nie rozwiązuje problemu. O tym, że powietrze jest kiepskiej jakości, można się przekonać, po prostu wciągając je mocniej do płuc podczas wieczornego spaceru.
Odpowiedzialni są sami mieszkańcy, wciąż ogrzewający domy "kopciuchami". Odpowiedzialni są właściciele samochodów, które nie spełniają norm emisji spalin, odpowiedzialne są firmy, które ogrzewają swoje zakłady paliwem niskiej jakości lub odpadami. Tylko – czy na pewno odpowiedzialni są tylko oni?
Energetyk w każdej gminie
Nie ma chyba w Polsce gminy, która nie przeprowadziłaby choćby jednej inwestycji, mającej na celu poprawę efektywności energetycznej. Modernizowane są lokalne ciepłownie, szkoły, przedszkola i inne gminne budynki. Lampy na ulicach wymieniane są na energooszczędne oświetlenie, na przejściach dla pieszych pojawiają się sygnalizatory zasilane panelami fotowoltaicznymi produkującymi energię elektryczną ze słońca.
Taki jest również cel pracy energetyków gminnych – osób, które mają kwalifikacje i działają na rzecz samorządów. Jest ich już w Polsce ponad 1600 i pracują w blisko 1300 gminach.
- Projekt Doradztwa Energetycznego realizowany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we współpracy z Partnerami na terenie całego kraju (wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz Województwo Lubelskie).
Doradcy Energetyczni, to grupa inżynierów posiadających fachową wiedzę z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. Na każdym etapie realizacji inwestycji służą nieodpłatnym wsparciem, wskazując rozwiązania, dostępne źródła finansowania, a także oferują pomoc w przygotowaniu, weryfikacji i wdrożeniu Planów Gospodarki Niskoemisyjnej w gminach.
- Projekt finansowany ze środków UE
- Jednym z działań projektu są szkolenia dla energetyków gminnych
Gminni energetycy to terenowi substytut doradców energetycznych w gminach.
W szkoleniach mogą wziąć udział osoby zgłoszone przez gminy, powiaty, samorządy.
– Telefony się czasami urywają – przyznaje Aleksandra Jabłońska-Steć, doradca energetyczny NFOŚiGW. – Stąd tak ważne jest przeszkolenie energetyków w gminie. Taka osoba ma z nami kontakt, ale jest bliżej mieszkańców, zna lokalne potrzeby. Do tego mieszkańcom łatwiej jest porozmawiać i spotkać się w swojej gminie, niż jechać do miasta wojewódzkiego.
Fundusz zachęca samorządy, w których nie ma jeszcze stanowiska gminnego energetyka, aby wyznaczyły taką osobę, która przejdzie szkolenie i będzie miała merytoryczne podstawy do działań w zakresie poprawiania efektywności energetycznej.
Najważniejszym celem działań energetyków gminnych jest bowiem zaktywizowanie gmin do racjonalnej gospodarki energią i rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Istotne jest też, by taka osoba wspomagała władze gminy w kształtowaniu lokalnej polityki energetycznej oraz zwiększaniu świadomości mieszkańców w zakresie energii odnawialnej i jej źródeł.
Energetyk gminny powinien być aktywnym pracownikiem, który wie, jak analizować stan gospodarki energetycznej i umie wyciągać odpowiednie wnioski, zwłaszcza w zakresie planowania inwestycji.
Dzięki temu inwestycje na terenie gminy są prowadzone z uwzględnieniem racjonalności zużycia energii, efektywności energetycznej, co prowadzi m.in. do polepszenia stanu powietrza w gminie.
Istnieją środki unijne oraz krajowe przeznaczone na dofinansowanie takich inwestycji. Zatrudniona przez gminę osoba, która zajmuje się tylko polityką energetyczną i jest przeszkolona – ma wiedzę, na co te środki mogą być wykorzystane i jak je pozyskać.
Kto może zostać gminnym energetykiem?
Osoba zatrudniona na stanowisku gminnego energetyka musi posiadać wiedzę z zakresu efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii oraz jakości powietrza, a także zagrożeń związanych z nadmiernym zanieczyszczeniem.
Zgłaszający się na szkolenie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej i Województwa Lubelskiego, pracownik gminy nie musi mieć technicznego wykształcenia, jednak to zdecydowanie pomaga w szybkim przyswojeniu wiedzy.
Jego głównym zadaniem po szkoleniu jest rozpoznawanie obszarów, w których możliwa jest redukcja zużycia energii, wygenerowanie oszczędności oraz ograniczenie zanieczyszczenia powietrza. Energetyk gminny umie też znaleźć możliwości uzyskania wsparcia finansowego na realizację tego typu inwestycji.
Zwykle pierwszym działaniem, jakie przeprowadza energetyk gminny, jest inwentaryzacja zużycia energii w budynkach należących do samorządu.
Następny krok to opracowanie planu modernizacji wraz z oceną kosztów i możliwości pozyskania dofinansowania. Dzięki przeprowadzeniu tych inwestycji gmina obniża zużycie energii, czyli – płaci mniej.
W wielu gminach powstają plany zaopatrzenia gminy w ciepło i energię elektryczną, przygotowywane przy aktywnej współpracy gminnego energetyka.
Do zadań energetyka gminnego należy także prowadzenie akcji informacyjnej dla mieszkańców i lokalnych firm, która ma zachęcać do termomodernizacji budynków i instalowania oszczędnych źródeł ciepła i energii.
Energetyk Gminny pomaga w doborze odpowiednich technologii, informuje o możliwym dofinansowaniu, wspiera przy aplikowaniu o to dofinansowanie.
Bezpłatne szkolenia? Zgłoś się na www.doradztwo-energetyczne.gov.pl
W szkoleniach wzięli dotychczas udział pracownicy już blisko 1300 gmin. W Polsce mamy prawie 2477 gmin. A to oznacza, że prawie połowa samorządów nie ma jeszcze pracownika przygotowanego do pełnienia funkcji gminnego energetyka.
Chętni mogą zgłaszać się na bieżąco, szkolenia realizowane są w trybie ciągłym. Są to szkolenia podstawowe, trwające 6 dni i cykliczne szkolenia warsztatowe – 2–3 dni co kilka miesięcy.
Szkolenia są bezpłatne – organizatorzy zapewniają posiłki oraz noclegi dla uczestników. W razie braku możliwości przeprowadzenia szkoleń stacjonarnych odbywają się one w trybie online.
Szkolenie nie oznacza konieczności utworzenia odrębnego stanowiska energetyka, ale – jak wynika z doświadczeń gmin, które takich pracowników mają – jest to najlepszy pomysł na oszczędności w budżecie i poprawę jakości powietrza.
Projekt Doradztwa Energetycznego sfinansowano ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 I Oś Priorytetowa „Zmniejszenie emisyjności gospodarki”, Działanie 1.3 „Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach”, Poddziałanie 1.3.3.
Projekt „Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE, jest realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Beneficjent, Partner Wiodący) we współpracy z Partnerami na terenie całego kraju (wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz Województwo Lubelskie).
Więcej informacji na www.doradztwo-energetyczne.gov.pl