Etyczne i zrównoważone inwestowanie: trendy w impact investingu

W impact investingu osią zainteresowania inwestorów jest działanie dla zysku i korzyści społecznych zarazem. Etyka i zrównoważony rozwój mają przy tym szczególne znaczenie. Na czym w praktyce polega etyczne inwestowanie? Dla wielu opiera się to na tym, że do swojego portfela dobierają takie akcje spółek, które w działalności kierują się etyką. Oczywiście zależy im na maksymalizacji zysków, ale również aspekty etyczne i moralne oraz społeczne są ważne. 

Etyczne inwestowanie stanowi właściwie to samo, co inwestycje społecznie odpowiedzialne. Nie jest to nowy trend, ale kierunek rozwijający się od wielu lat. Wzrasta systematycznie znaczenie kierowania się zasadami etyki, a to za sprawą między innymi globalnego kryzysu finansowego. 

Można wyróżnić cztery fundamentalne zasady etyczne w zakresie inwestowania:

• Podejmowanie decyzji powinno być poprzedzone zgromadzeniem i przeanalizowaniem wielu dostępnych informacji, pochodzących z rzetelnych źródeł, a one same nie mogą być niewłaściwie wykorzystywane czy zniekształcane.
• Inwestycje są działalnością wieloetapową i złożoną, a inwestor nie powinien angażować się w działania, których zwyczajnie nie rozumie, zarówno jeśli chodzi o pochodzenie potencjalnych dochodów, jak i istniejące ryzyko czy zagrożenia.
• Inwestycje są źródłem zasobów finansowych dla innych podmiotów, a inwestor powinien mieć pewność, że nie będzie partycypował w finansowaniu działalności, która może przynosić mu szkody lub naruszać prawa innych podmiotów.
• Podmioty, za pośrednictwem których się inwestuje, powinny działać uczciwie, być godne zaufania, a w szczególności dotyczy to działalności inwestorów instytucjonalnych. 

Etyczne inwestowanie będzie przekładało się więc na to, by inwestor wybierał do swojego portfela spółki, które nie szkodzą innym, a przy tym działają prospołecznie czy proekologicznie.

Pojęcie inwestycji etycznych jest znane od lat i zastępowane innymi określeniami, takimi jak inwestycje odpowiedzialne społecznie i inwestycje zrównoważone. Powinny one brać pod uwagę czynniki etyczne, społeczne i środowiskowe. Z portfela inwestycyjnego w ramach impact investingu, przy kierowaniu się zrównoważonym rozwojem, trzeba odrzucić wszystkie inwestycje w branże, które:

• szkodzą interesom społecznym,
• są nieetyczne, np. będzie to przemysł zbrojeniowy, tytoniowy czy hazardowy,
• są związane z energetyką jądrową,
• wytwarzają produkty modyfikowane pod względem genetycznym,
• stosują podczas produkcji i projektowania produktów testy na zwierzętach,
• związane są z usługami aborcyjnymi.

Należy eliminować np. akcje spółek, które dyskryminują pracowników ze względu na płeć, orientację seksualną i rasę albo nie zatrudniają osób niepełnosprawnych, tylko z uwagi na ich niepełną sprawność fizyczną czy umysłową, a nie posiadane kompetencje. 

Pomimo faktu, że inwestycje nieetyczne mogą przynosić ponadprzeciętne korzyści, to inwestor kierujący się trendami w impact investingu nie powinien ich wprowadzać do swojego portfela. W zamian może umieszczać w nim walory podmiotów, które przestrzegają zasad dobrych praktyk, działają etycznie i są zaangażowane społecznie i ekologicznie. To m.in. spółki, których działalność sprzyja interesom społecznym i środowiskowym. Mogą być to spółki:

• Prowadzące badania na rzecz rozwiązań innowacyjnych, przyczyniających się do ograniczenia zanieczyszczeń powietrza, oszczędzania energii pochodzących z konwencjonalnych źródeł czy zużycia zasobów naturalnych.
• Prowadzące działalność zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), które szanują prawa pracownicze i prawa partnerów biznesowych czy klientów.
• Angażujące się w działalność proekologiczną, wykorzystujące surowce pochodzące z recyklingu czy energię odnawialną.
• Prowadzące działalność na rzecz społeczności lokalnej.
• Stosujące zasady ładu korporacyjnego, przejrzystego zarządzania zgodnego z powszechnie przyjętym kodeksem etycznym. 

Co ciekawe, inwestowanie odpowiedzialne, etyczne, zrównoważone wcale nie musi wiązać się ze zgodą na to, by mniej zarabiać.

Choć sfera impact investingu dopiero się rozwija, to rynek ten szybko zyskuje na wartości. Raport Sizing the Impact Investing Market 2022 "Impact Investing Network (GIIN)" wskazuje, że jest wart 1,164 bln dolarów. Za połowę tego rodzaju inwestycji odpowiadają Stany Zjednoczone oraz Kanada, z kolei europejscy inwestorzy zgodnie z przywołanym raportem stanowili prawie 30 proc. rynku. 

Andy Howard, Global Head of Sustainable Investment, powołując się na badania obejmujące ponad 700 inwestorów instytucjonalnych, poinformował, że w 2022 roku około połowa z nich – 48 proc. skupiała się na oddziaływaniu ich inwestycji na otoczenie. Oznacza to wzrost z około jednej trzeciej w 2020 roku, a oczekuje się, że trend ten będzie kontynuowany.

Jakie można wyodrębnić światowe trendy w impact investingu? To przede wszystkim:

• zielone inwestycje – inwestowanie w spółki, które zajmują się recyklingiem czy wytwarzaniem zielonej energii;
• inwestowanie przez fundusze w firmy związane z ekonomią społeczną – inaczej w rynek Stanford Social Innovation Review;
• inwestowanie w budownictwo jutra – zrównoważone, zaspakajające potrzeby mieszkaniowe ludzi, a jednocześnie energooszczędne, a nawet pasywne. 

Jak inwestować w myśl idei impact investingu? W tym celu można dobierać samodzielnie do swojego portfela inwestycyjnego akcje wybranych spółek i w ten sposób zasilać je swoim kapitałem, ale nie są to jedyne instrumenty finansowe, jakie można wykorzystywać. 

To również fundusze, które inwestują w impact investment i pozwalają swoim inwestorom na poczucie, że robią coś pozytywnego, a jednocześnie na wypracowanie zysków. Można również wybrać np. fundusz social venture capital FKIS utworzony w 2018 roku przez TISE w ramach środków europejskich POWER. To Fundusz Kapitałowych Inwestycji Społecznych, który ma na celu wspieranie rozwoju przedsiębiorstw społecznych za pomocą instrumentów z rynku kapitałowego. 

Impact investing na stałe wpisał się już w strategie obierane przez inwestorów na całym świecie. Można za jego pomocą generować pożądane wyniki finansowe, ale również kreować pozytywny wpływ na społeczeństwo i środowisko. Impact investing będzie w dalszym ciągu się rozwijać wraz z trendem związanym z poszukiwaniem możliwości zarobkowania przy jednoczesnym zwiększaniu jakości życia społeczeństwa. Inwestycje w nowoczesne, zaangażowane społecznie spółki pozwalają na wspieranie rozwoju rozwiązań najważniejszych obecnie problemów, np. ekologicznych czy medycznych. 

Rynek impact investingu rozwija się i wzrasta w tempie szybszym niż światowe PKB – 9 proc. w skali roku, a szczególnie w Europie. Właściwie z każdym rokiem zauważalny jest wzrost świadomości społecznej impact investingu. Konsumenci chętnie kupują produkty i korzystają z usług firm, które działają zgodnie z zasadami etyki i zrównoważonego rozwoju. Podobnie postępują inwestorzy, a ich działania przekładają się na jakość naszego życia i kondycję środowiska. 

Global Impact Investing Network (GIIN), czyli organizacja działająca na rzecz zwiększania skali i efektywności inwestycji typu impact investing, oszacował, że w 2020 roku pod zarządzaniem tego rynku było około 1700 organizacji. Rynek szacowano na 715 mld USD, a pod koniec 2022 roku było to już 1,164 bln USD aktywów zarządzanych przez ponad 3 tys. różnych organizacji.