Narodowe Centrum Badań i Rozwoju powstało w lipcu 2007 roku, a więc trzy lata po tym, jak Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Było pierwszą agencją rządową powołaną do realizowania zadań z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. We wszystkich tych dziedzinach cele polskie bardzo ściśle splatają się z ogólnoeuropejskimi, nadając impuls rozwojowy poszczególnym firmom i całej gospodarce, wynosząc rodzimy sektor B+R oraz kształcenie na uczelniach na nowy poziom oraz szeroko otwierając możliwości współpracy z zagranicznymi partnerami.
– Blisko 46 mld zł, które do tej pory zainwestowaliśmy w nowatorskie rozwiązania opracowywane na styku biznesu i nauki, to środki pochodzące z Funduszy Europejskich. Stworzyły one warunki do realizacji ponad 8 tys. projektów – mówi prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
– W ich efekcie poszerza się rynkowa oferta przyszłościowych produktów i technologii "made in Poland", które ułatwiają i unowocześniają codzienne życie ludzi w praktycznie każdej dziedzinie. Rośnie również doświadczenie coraz bliżej współpracujących ze sobą biznesu i nauki w obszarze zaawansowanych prac B+R oraz wdrożeń. A jednocześnie rozwijamy się także my, ucząc się coraz celniej i efektywnej kierować strumień pieniędzy powierzonych naszej pieczy, prowadząc dialog z innymi instytucjami w ekosystemie innowacji i poszerzając nasze struktury o Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE oraz Dział Wsparcia Polskich Podmiotów w Brukseli. Jestem przekonany, że w obecnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej to cenne doświadczenie będzie procentować –dodaje prof. Małachowski.
NCBR jest aktualnie Instytucją Pośredniczącą w przekazywaniu funduszy unijnych w ramach programów: Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) oraz Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS).
FENG, będący następcą programów operacyjnych Inteligentny Rozwój 2014-2020 (POIR) oraz Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 (POIG), wspiera przedsiębiorców w obszarze innowacji, z naciskiem na działalność badawczo-rozwojową. Na wszystkie działania realizowane przez NCBR w ramach FENG przewidziano około 12 mld zł. Program ten ma wiele atutów, dając możliwość dopasowania zakresu projektów do potrzeb wnioskodawców. We flagowej Ścieżce SMART oferowane jest dofinansowanie w jednym lub kilku modułach tematycznych. Poza prowadzeniem prac badawczo-rozwojowych, przedsiębiorcy mogą uzyskać wsparcie także m.in. na wdrożenie wyników prac B+R, rozbudowę infrastruktury badawczej, transformację cyfrową lub zieloną przedsiębiorstwa czy podnoszenie kompetencji kadr. Pozwala to sfinansować kompleksowe rozwiązania z wielu dziedzin.
W programie FERS, który jest kontynuacją programów Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 (POWER) oraz Kapitał Ludzki 2007-2013 (POKL), Centrum koncentruje się zaś na obszarach wzmacniania umiejętności oraz dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami. Przewidywany budżet to w tym przypadku ponad 3 mld zł.
Nowatorskie podejście do gospodarki odpadami
Odzyskiwać, przetwarzać, nie marnować – to cele spółki EcoTech System, której projekt jest doskonałym przykładem "zielonej" i nowatorskiej realizacji dzięki Funduszom Europejskim. Sześć lat temu firma rozpoczęła misję przeprowadzenia transformacji cyfrowej w sektorze gospodarki odpadami. Dziś dostarcza pionierskie rozwiązania, które sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi i ochronie środowiska dla przyszłych pokoleń.
– Nasze pierwsze wdrożenia w 2018 r. sfinansowaliśmy ze środków własnych dwóch założycieli EcoTech System –mówi Konrad Romek, prezes EcoTech System.
Rok później EcoTech System, już jako lider konsorcjum, w skład którego wchodziły MWS Sp. z o.o. oraz Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, złożył do NCBR wniosek o dofinansowanie na stworzenie innowacyjnego kompleksowego systemu zbiórki i recyklingu odpadów, spójnego z planowanymi wówczas przez Komisję Europejską reformami tego sektora.
To dzięki Funduszom Europejskim możliwy był dalszy rozwój technologii do cyfryzacji gospodarki odpadami. Na projekt o łącznej wartości 11,3 mln zł przyznano ponad 6,2 mln zł dofinansowania z Programu Inteligentny Rozwój. Jego kierownikiem został Łukasz Waksmundzki, współzałożyciel EcoTech System.
– Dzisiaj, po zakończonym projekcie badawczym NCBR, praktycznie jako jedyni na rynku polskim posiadamy gotową platformę DRS.PL do obsługi systemu kaucyjnego w kraju. System ten ma obowiązywać od stycznia 2025 roku. Obecnie jest zatem bardzo dobry moment na wejście w komercjalizację efektów naszych prac B+R. Nasze rozwiązanie zostało zaprojektowane w taki sposób, że może być wykorzystywane przez wszystkich uczestników wskazanych przez ustawę kaucyjną z 2023 roku, m.in. operatorów kaucyjnych, sieci handlowe, producentów napojów, przemysł recyklingowy, a przede wszystkim przez konsumentów napojów – zwraca uwagę prezes Konrad Romek.
Istotą projektu było stworzenie kompleksowej infrastruktury. Obejmuje ona centralną platformę rejestrującą transakcje segregacji odpadów opakowaniowych przy użyciu sieci recyklomatów oraz terminali mobilnych w ramach prekursorskiej dyscypliny – Internetu Odpadów (ang. Internet of Waste).
Opracowana w projekcie platforma cyfrowa pozwala na obsługę systemu kaucyjnego w trybie hybrydowym, obsługując segregację automatyczną – poprzez recyklomaty oraz segregację manualną – tzw. zbiórkę ladową.
Dzięki aplikacji mobilnej za posegregowane odpady użytkownicy zbierają pionierską walutę ekologiczną, którą następnie mogą wymienić na nagrody, zniżki i rabaty u partnerów wspierających cele zrównoważonego rozwoju ONZ. Waluta ekologiczna ECO-COIN może stać się z czasem jednostką transferową, która ma pokrycie w zebranym surowcu wtórnym i może stanowić innowacyjny system do rozliczania systemu kaucyjnego oraz rozszerzonej odpowiedzialności producenta.
– Naszym powodem do dumy jest też to, że EcoTech System jako wizjoner, wyprzedzając trendy rynkowe, przy współpracy z Fundacją RecycLife opracował już prototyp do znakowania i rozpoznawania produktów indywidualnym kodem 2D. Z punktu widzenia systemu kaucyjnego pozwoli to na minimalizację oszustw, a dodatkowo zabezpieczy producentów napojów przed fałszowaniem produktów i wprowadzaniem ich z nielegalnych kanałów – mówi prezes Romek.
W trakcie realizacji projektu EcoTech System zdobył w 2022 r. III miejsce w konkursie "GOZ Biznes – Lider Małopolski 2022", a w roku ubiegłym był nominowany przez Europejski Ośrodek Rozwoju Gospodarki do tytułu EKO INNOWATOR "za liczne projekty na rzecz rozwoju ekologii, za wprowadzanie rozwiązań przyjaznych dla środowiska oraz za działania wpływające na zmianę świadomości społecznej".
– Bez wątpienia Fundusze Europejskie odgrywają znaczącą rolę w sukcesie wielu polskich firm, zarówno w kraju, jak i za granicą. Przyczyniają się do rozwoju przedsiębiorstw, opracowywania pionierskich rozwiązań i wzrostu konkurencyjności naszej gospodarki, czego EcoTech System może być przykładem – akcentuje prezes Konrad Romek.
Więcej o projekcie "Innowacyjny kompleksowy system zbiórki i recyklingu odpadów"
Materiał sponsorowany przez TOGETAIR