Innowacja i edukacja zawsze idą w parze

Jakie są aktualne i przyszłe kierunki działania Novo Nordisk?

Novo Nordisk to globalna firma, której celem jest walka z cukrzycą, otyłością i innymi przewlekłymi chorobami, takimi jak rzadkie choroby krwi i choroby endokrynologiczne. Nasze produkty dostępne są dla pacjentów aż w 169 krajach! Od niemal 100 lat nieustannie pracujemy nad kolejnymi rozwiązaniami, które przyczynią się do poprawy długości i jakości życia chorych na całym świecie.

W tym celu prowadzimy szereg inicjatyw, będących elementem naszej misji. W 2019 r. otworzyliśmy w Polsce Centrum Rozwoju Badań Klinicznych, które nadzoruje badania w 16 krajach. Jest to drugie po Stanach Zjednoczonych, największe Centrum Rozwoju Badań Klinicznych Novo Nordisk.

W 2020 r. stworzyliśmy HUB HR, który zapewnia serwis dla ponad 4000 pracowników m.in. z regionu Europy Środkowo-Wschodniej i Afryki. Rok 2021 był natomiast niezwykle owocny w obszarze Research & Development - zrekrutowaliśmy więcej pacjentów i zainicjowaliśmy więcej badań klinicznych, niż kiedykolwiek wcześniej w historii Novo Nordisk.

Rozpoczęliśmy również badania fazy trzeciej semaglutydu we wczesnej chorobie Alzhaimera i niealkoholowym stłuszczeniu wątroby (NASH). Włączyliśmy także pierwszego pacjenta do badania trzeciej fazy nowego przeciwciała monoklonalnego – ziltivekimabu, oceniającego wpływ tej cząsteczki na ryzyko sercowo-naczyniowe u pacjentów z miażdżycową chorobą układu krążenia i przewlekłą chorobą nerek. Z niecierpliwością czekamy na wyniki tych badań.

Wiemy, że skupiają się państwo głównie na walce z chorobami cywilizacyjnymi. Jakie to choroby i dlaczego akurat one stały się obszarem państwa zainteresowania?

Choroby cywilizacyjne to choroby związane z rozwojem ludzkości i zmianą stylu życia. Wydaje się więc, że ich rozwój jest nieunikniony, a my jako Novo Nordisk mamy możliwości, by na te wyzwania odpowiadać. Do chorób cywilizacyjnych, na których skupiamy się obecnie najmocniej, zaliczamy cukrzycę i otyłość.

Otyłość to choroba przewlekła, która jest diagnozowana na podstawie kilku czynników, w tym BMI ≥ 30 kg/m2. W opracowanej przez WHO Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych otyłość już ponad 3 dekady temu otrzymała kod E66. Nadmierna masa ciała stanowi piątą przyczynę zgonów na świecie - prawie 2,8 mln dorosłych umiera rocznie w wyniku nadwagi lub otyłości. Szacuje się, że w najbliższych sześciu latach otyłość dotknie aż 30 proc. Polaków!

Już dziś otyłość dotyka niemal 8 milionów dorosłych Polaków. Otyłość jest przyczyną ponad 200 różnego typu powikłań, udaru mózgu, zawału serca, chorób stawów, wielu nowotworów i cukrzycy typu 2. To właśnie dlatego opracowujemy i rozwijamy terapie skierowane do pacjentów z otyłością. Potrzebne są pilne działania i skuteczne terapie, aby zatrzymać drastycznie zwiększającą się liczbę osób z chorobą otyłościową, które w niedalekiej przyszłości mogą sparaliżować system ochrony zdrowia.

Mamy w swoim portfolio leki, których korzyści przewyższają samą redukcję masy ciała. Na tym nie poprzestajemy. Mamy ambicję, by opracować farmakologiczną metodę leczenia otyłości, która będzie porównywalna do efektów operacji bariatrycznej.

Drugi kluczowy obszar naszej działalności to odpowiedź na potrzeby pacjentów z cukrzycą, na którą choruje, według szacunków, już ponad 3 miliony Polaków, z czego pół miliona z nich może o tym nie wiedzieć. Zdarza się, że cukrzyca nie daje charakterystycznych objawów. Podstępnie niszczy organizm, powodując szereg powikłań, również tych zagrażających życiu. Ogromnie ważne jest edukowanie społeczeństwa w zakresie oznak choroby (w tym nieoczywistych) i zachęcanie do regularnej kontroli zdrowia u lekarza.

Jeśli chodzi o leczenie cukrzycy, to chciałabym wspomnieć o tym, że niedawno opracowaliśmy pierwszy w historii analog GLP-1 w formie doustnej (do tej pory ta klasa leków była podawana tylko w formie iniekcji podskórnych). Ponadto prowadzimy badania nad insuliną podawaną raz w tygodniu, a także nad terapią pozwalającą na całkowite wyleczenie cukrzycy. Wierzę, że pokonanie cukrzycy to tylko kwestia czasu. Choroby cywilizacyjne są ogromnym obciążeniem nie tylko dla pacjenta i jego rodziny, ale również dla całego systemu ochrony zdrowia. Generują bardzo duże koszty i finalnie mają wpływ na życie każdego z nas, dlatego walka z nimi stała się priorytetem naszej działalności.

Jak z chorobami cywilizacyjnymi radzi sobie system ochrony zdrowia i z jakimi wyzwaniami wiążą się te choroby?

Obecnie priorytetem systemu ochrony zdrowia jest walka z koronawirusem. Nie możemy jednak zapominać o pacjentach z innymi chorobami, w tym wspominanymi – cywilizacyjnymi. COVID-19 zmusił świat do przestawienia się w dużej mierze na cyfrową rzeczywistość – część z nas poradziła sobie z tym, ale dla innych może to być trudne, szczególnie dla tych, którzy wcześniej nie mieli styczności z komputerami, czy internetem (badania pokazują, że nawet 70 proc. osób powyżej 60. roku nie korzysta z internetu ).

Przed pandemią oczywiste było, że mamy możliwość bezpośredniego kontaktu z lekarzem podczas osobistej wizyty – dziś kontakt ten zastąpiony jest często przez np. teleporadę, która nie zawsze jest efektywna i nie zawsze spełnia oczekiwania pacjenta. Digitalizacja ochrony zdrowia to jedno, ale edukacja społeczeństwa i lekarzy w sposób umożliwiający pełne wykorzystanie jej potencjału i innych rozwiązań cyfrowych, to drugie i zarazem bardzo trudne zadanie. Pomagamy pacjentom odnaleźć się w nowej rzeczywistości, uczymy ich jak rozmawiać z lekarzem, ale przede wszystkim przypominamy im, że koronawirus to nie usprawiedliwienie braku nadzoru nad własnym stanem zdrowia.

Choroby cywilizacyjne nie zniknęły w czasie pandemii. Wprost przeciwnie, rozwijają się z zawrotną prędkością. Wystarczy przypomnieć, że choroba otyłościowa i niewyrównana cukrzyca (czyli źle leczona!) są jednymi z czynników ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 i śmierci. Wyzwaniem dla systemu opieki zdrowotnej jest również zapewnienie odpowiednich terapii dla potrzebujących pacjentów. Kryteria refundacyjne leków są stale rozszerzane, jednak niestety część z obecnie dostępnych, nowoczesnych produktów mogłaby być osiągalna dla większej grupy chorych.

Na rynku dostępnych jest coraz więcej nowoczesnych terapii. Czy według Pani innowacja i edukacja zawsze idą w parze?

Uważam, że tak. Dzięki odpowiedniej edukacji i motywacji do odkrywania świata jesteśmy w stanie opracowywać leki, dzięki którym ludzie mogą żyć dłużej i w lepszym komforcie. Nie wystarczy sam pomysł – trzeba wiedzieć jak go zrealizować, a przy tym zrobić to odpowiedzialnie. Mamy świadomość tego, że nasze leki stosowane są przez miliony pacjentów na świecie, dlatego priorytetem jest ich bezwzględne przetestowanie pod względem bezpieczeństwa.

Dzięki temu możemy ze spokojem i dumą wprowadzać nasze rozwiązania na poszczególne rynki. Ważnym etapem innowacji jest edukacja zdrowotna społeczeństwa. Nowe rozwiązania często budzą wątpliwości. Brak wystarczającej wiedzy o nich powoduje zachwianie poczucia bezpieczeństwa. Potrzebny jest czas, by poprzez edukację oswoić innowacje. W Polsce prowadzimy aktualnie kilka projektów edukacyjnych, m.in. "Porozmawiajmy szczerze o otyłości" i "Razem ścigamy się z cukrzycą".

Mamy także polską edycję wieloletniego programu Cities Changing Diabetes, zainicjowanego przez Novo Nordisk w 2014 r. ze Steno Diabetes Center w Danii i University College London. Celem programu jest zmniejszenie dynamiki zachorowań na cukrzycę typu 2 i otyłość w polskich miastach. To duża odpowiedzialność, ale też satysfakcja móc inicjować realne działania prowadzące do poprawy zdrowia naszego społeczeństwa.