Przez dwa dni (21 i 22 czerwca 2023 r.) na terenie Toru Służewiec gościło ponad 200 ekspertów, przedstawicieli świata polityki, obronności, biznesu oraz liderów opinii. 8. edycja Kongresu 590 rozgrywała się na czterech scenach, obejmowała 10 obszarów tematycznych, 50 paneli dyskusyjnych i wystąpień oraz dwa międzynarodowe fora gospodarcze: Polska–Arabia Saudyjska oraz Polska–Czechy.
Jak co roku patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent RP Andrzej Duda.
– Począwszy od pierwszego spotkania w 2016 r., okoliczności, do których odnoszą się prelegenci i goście Kongresu, zmieniają się z niespotykaną wcześniej dynamiką. Narastająca presja Rosji na Ukrainę po aneksji Krymu i Donbasu, pandemia COVID–19 i związane z nią zaburzenia gospodarki światowej, wreszcie pełnowymiarowa agresja Rosji na Ukrainę i wojna, która toczy się za naszą wschodnią granicą od lutego 2022 r. i wywiera wpływ na życie w Polsce i Europie. Wydarzenia te odciskają silne piętno na rynkach finansowych i całej ekonomii – powiedział podczas inauguracji Prezydent Andrzej Duda.
Ukraina w NATO to podstawa bezpieczeństwa
8. edycji Kongresu 590 towarzyszy hasło: "Przestrzenie Wolności". Jak podkreślają organizatorzy, wojna w Ukrainie i związane z nią zmiany geopolityczne na nowo zdefiniowały pojęcie wolności, wskazując ogrom zagrożeń oraz uświadamiając istotę koordynacji działań krajów i sojuszy jako jedynej drogi obrony wspólnych wartości, gwarantujących prawo każdego narodu do niepodległości.
– Tegoroczne hasło wskazuje na wartości i zadania, przed jakimi stajemy w najważniejszych dziedzinach. W obliczu ścierania się potężnych sił geopolitycznych, militarnych i ekonomicznych widzimy, jak krucha i zagrożona bywa wolność – zaznaczył Prezydent Duda.
Szeroko pojęte bezpieczeństwo w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę było wiodącym tematem podczas wielu wystąpień prelegentów. Jednym z najważniejszych gości Kongresu był Anders Fogh Rasmussen, były sekretarz generalny NATO, a dziś prezes Rasmussen Global.
Anders Fogh Rasmussen przyznał, że dla światowego bezpieczeństwa kwestią nadrzędną jest jak najszybsze włączenie Ukrainy w struktury NATO.
– Dzięki temu długoterminowy pokój i stabilność w Europie będą się opierać na silnym, wschodnioeuropejskim sojuszniku, który będzie osłoną przed agresywną Rosją – stwierdził ekspert.
Były sekretarz generalny Paktu Północnoatlantyckiego zauważył, że w tej chwili potrzebujemy gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, co pozwoli uniknąć dalszych rosyjskich ataków na jej terenie.
– NATO nie jest stroną w tym konflikcie, ale sojusznicy NATO pomagają Ukrainie i zgodnie z artykułem 51. Karty Narodów Zjednoczonych mają do tego prawo. Rola NATO ogranicza się w tym przypadku do koordynacji i wspierania tych działań, ale ostatecznie są to indywidualne decyzje poszczególnych krajów – tłumaczył Anders Fogh Rasmussen.
O skutkach toczącej się wojny mówił także gen. Sir Richard Shirreff, były zastępca Naczelnego Dowódcy Sił Sojuszniczych NATO-Europa. Brytyjski wojskowy już kilka lat temu przewidział, że Rosja zaatakuje Ukrainę, o czym pisał w swoim bestsellerze "2017. Wojna z Rosją".
– Ceny pokoju nie da się w żaden sposób skalkulować. Niemniej musimy ją zapłacić, bo alternatywa jest zbyt straszna, by ją rozważać. Musimy uznać, że dopóki Putin będzie rządził na Kremlu, pokoju w Europie nie zaznamy. Możemy też założyć, że jego następca będzie równie ultranacjonalistyczny i zdeterminowany, by odbudować imperium rosyjskie – podkreślił.
Liczy się nie tylko siła militarna
W trakcie 8. edycji Kongresu 590 nie zabrakło także dyskusji o bezpieczeństwie energetycznym. Rosyjska agresja oraz prowadzony już wcześniej szantaż skierowany do krajów Unii Europejskiej dobitnie pokazały, jak ważne jest budowanie alternatywnych źródeł pozyskiwania energii oraz uniezależnienie się od surowców importowanych ze Wschodu.
Jedną z kluczowych inwestycji w Polsce w tym zakresie będzie budowa przez spółkę ORLEN Synthos Green Energy pierwszych modułowych reaktorów jądrowych BWRX-300.
– BWRX-300 korzysta z nowocześniejszych systemów bezpieczeństwa, jest tańszy oraz łatwiejszy w wybudowaniu. Dzięki takiemu źródłu energii można realizować plany inwestycyjne dużo szybciej, a przez to rozwiązanie jest bardziej atrakcyjne dla sektora prywatnego. Do tej pory energetyka jądrowa była domeną rządów państw, bo tylko je było stać na budowę instalacji o wartości setek mld zł. W tym przypadku mamy do czynienia ze skalą inwestycyjną, której może podjąć się prywatny przedsiębiorca – mówi wiceprezes zarządu Orlen Synthos Green Energy.
Innym sposobem budowania bezpieczeństwa kraju jest soft power, czyli tzw. miękka siła, która pozwala na wzmacnianie pozycji państwa przy wykorzystaniu innych sposobów niż siła militarna i gospodarcza. Soft power to m.in. promowanie swojej historii, a także osiągnięć w dziedzinie sportu, kultury i nauki.
Zdaniem Andrzeja Sadowskiego, prezydenta Centrum im. Adama Smitha, Polska w tym elemencie wciąż ma wiele do poprawy. Jako przykład dobrze zorganizowanej "miękkiej siły" podaje działania Ukrainy.
– Polska ma niezwykłą, znacznie dłuższą i bogatszą historię niż Ukraina, ale do tej pory niespecjalnie korzystała z soft power. A przecież w ostatnich dekadach mieliśmy duże instrumenty, do których można się odwoływać czy zdarzenia, które zbudowały polski soft power, m.in. ruch Solidarności. Percepcja Polski i Polaków jako bohaterskiego społeczeństwa walczącego z komunizmem, które przyczyniło się do upadku muru berlińskiego i całego imperium zła, nie została wykorzystana. Na świecie panuje przekonanie, że to Niemcy doprowadziły do obalenia muru, a nie polska Solidarność – przyznał.
– Wojna w Ukrainie wymusza przedefiniowane wszystkich pojęć. Musimy na nowo ustalić, czym jest wolność energetyczna, wolność militarna i w jakim świecie żyjemy. Stąd w czasie Kongresu 590 panele o obronności Polaków. Myślę, że "Przestrzenie Wolności" zapoczątkują nowe debaty i wymuszą nowe spojrzenia na wiele kwestii, bo wolność sprawdza się nie tylko w społeczeństwie, ale także w ekonomii – podsumował Wojciech Majewski, prezes Kongresu 590.
Wszystkie panele i wystąpienia można oglądać na kanale YouTube Kongresu 590.
Płatna współpraca z marką Kongres 590.