Jak dyrektywa Omnibus zmieni wyprzedaże w Polsce?

Unijna dyrektywa Omnibus jest aktem z 2019 roku, który wprowadza zmiany w prezentacji informacji o obniżce czy w zapewnianiu wiarygodności opinii o produktach i usługach. Reguluje ona także kwestie związane z dziedziną e-commerce. 

Pełna nazwa dyrektywy Omnibus brzmi: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta.

Podstawowym założeniem dyrektywy Omnibus jest wzmocnienie skuteczności obowiązujących przepisów chroniących konsumentów oraz unowocześnienie i ulepszenie niektórych instrumentów ochrony interesów kupujących w kontekście dynamicznie zmieniającej się gospodarki. 

Zdecydowana większość zapisów w dyrektywie Omnibus dotyczy przedsiębiorców dokonujących sprzedaży na odległość, w ramach e-sklepu lub poza lokalem przedsiębiorstwa, w tym także na pokazach i targach. Zmiany dotyczące np. informowania o cenach rozszerzają się jednak także na sprzedaż w zwykłych sklepach stacjonarnych. Dlatego nowo wprowadzane przepisy będą dotyczyć sprzedających towary i usługi, w tym również treści cyfrowe. 

Dyrektywa Omnibus ma z założenia lepiej chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami sprzedających, jakie towarzyszą głównie wyprzedażom. Rozszerzeniu ulegną obowiązki informacyjne przedsiębiorców wobec klientów. Przedsiębiorca będzie musiał obligatoryjnie informować klientów o swoim numerze telefonu i e-mailu, za pośrednictwem których konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z nim.

Dużym problemem w Polsce przy organizowaniu wyprzedaży jest to, że niektórzy sprzedający manipulują cenami tak, by po przecenie wydawały się znacznie bardziej atrakcyjne. Pozorne obniżki polegają na zmniejszeniu ceny wcześniej odpowiednio podniesionej. 

Dzięki nowym przepisom wdrażanym w związku z dyrektywą Omnibus w każdym przypadku obok informacji o obniżonej cenie będzie musiał się znaleźć komunikat o najniższej cenie danego produktu czy usługi, jaka obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Jeśli jednak produkt lub usługa zostały wprowadzone do sprzedaży w okresie krótszym niż wskazane 30 dni, to sprzedający będzie musiał wskazać informację o najniższej cenie, jaka obowiązywała w okresie od dnia startu sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki. 

Takie zasady będą obowiązywały w przypadku sprzedaży w sklepach stacjonarnych i w internetowych, we wszelkiego rodzaju reklamach towarów i usług, w których eksponowana jest cena. 

Gdy sprzedający stosuje mechanizm indywidualnego dostosowania ceny w oparciu o zautomatyzowane podejmowanie decyzji, przedsiębiorca będzie musiał poinformować o tym klientów. 

Najprawdopodobniej dyrektywa Omnibus, a właściwie ustawa wprowadzona w związku z obowiązkiem wdrożenia w Polsce dyrektywy unijnej, zlikwiduje w końcu zjawisko kupowania rekomendacji. Systemy opinii, jak wskazują badania, są jednym z najskuteczniejszych narzędzi sprzedażowych, ale nieuczciwi sprzedający kupują opinie klientów. Dyrektywa Omnibus i ustawa implementująca ją do krajowych przepisów wprowadza obowiązek wykazania przez przedsiębiorcę, czy i w jaki sposób zapewnia, by publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy rzeczywiście nabyli/używali danego produktu. Jeśli taka informacja zostanie pominięta, może zostać uznana na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym za zaniechanie wprowadzające konsumentów w błąd. 

Jednocześnie przedsiębiorca nie będzie musiał sam weryfikować publikowanych opinii. Jak zostanie wdrożona dyrektywa Omnibus? Kiedy zacznie ona obowiązywać? Zasadniczo miało to nastąpić już z dniem 28 maja 2022 roku, ale nadal trwają prace prowadzące do przygotowania konkretnych przepisów pozwalających na jej wdrożenie.