Sektory gospodarki – definicja
Gospodarkę można podzielić na wiele różnych elementów, w tym sektorów, które z języka angielskiego nazywane są economic sector. To jedne z trzech podstawowych segmentów gospodarki, które wykształciły się wraz z upływem czasu i rozwojem cywilizacyjnym.
Podział sektorów gospodarki
Jakie są sektory gospodarki? Każdy pełni określoną funkcję społeczną, przestrzenną i ekonomiczną. Zasadniczo istnieją trzy główne:
- sektor rolniczy, obejmujący rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, myślistwo oraz przemysł wydobywczy,
- sektor przemysłowy, tj. przemysł przetwórczy, budownictwo,
- sektor usługowy, obejmujący transport, łączność, gospodarkę komunalną, handel, ochronę zdrowia, edukację, turystykę i kulturę.
Przedsiębiorstwa działające w danym kraju są przypisane do jednego z głównych sektorów gospodarczych. Ponadto istnieje bardziej szczegółowa klasyfikacja, która obejmuje pięć elementów. Poza wymienionymi powyżej to także:
- sektor usług zaawansowanych, który obejmuje zdobywanie i dostarczanie danych, w tym reklamę, usługi bankowe, ubezpieczenia, usługi doradcze i finansowe, marketing, IT i szkolnictwo;
- badania naukowe, opieka społeczna, wymiar sprawiedliwości, wojsko, administracja państwowa, policja, rekreacja, turystyka i ochrona zdrowia.
Problem z określeniem sektora gospodarki – skąd się bierze?
Tradycyjny podział gospodarki na sektory obejmujący trzy elementy jest niedoskonały i pojawiają się problemy z klasyfikacją przedsiębiorstw. W XXI wieku nie sprawdza się on zbyt dobrze, ponieważ nie uwzględnia zmian, jakie zaszły przez kolejne lata w specyfice przemysłu i usług. Dokonywane są przekształcenia w każdym z przedstawionych sektorów gospodarki. Problemy z określeniem odpowiedniego biorą się z tego, że:
- powoli zacierają się wyraźne granice pomiędzy sektorami gospodarki, np. branżą informatyczną i budowlaną,
- usługi teleinformacyjne trudno zakwalifikować do usług tradycyjnych,
- pojawiło się rolnictwo ekologiczne, przemysłowe czy indywidualna działalność rolnicza, wytwórcza, z jednoczesnym rosnącym znaczeniem handlu,
- w ramach działalności usługowej tworzą się wyroby przemysłowe, w szczególności jeśli chodzi o branżę internetową.
Sektory gospodarki w Polsce
W Polsce obowiązuje nieco inny od tradycyjnego podział sektorów gospodarki. W celach statystycznych wszystkie przedsiębiorstwa są klasyfikowane do określonej sekcji w Polskiej Klasyfikacji Działalności, w skrócie określanej jako PKD. Obejmuje ona 21 sektorów i jest spójna z klasyfikacjami, jakie obecnie znajdują zastosowanie w innych krajach. Przy grupowaniu przedsiębiorstw nadawane są im określone kody PKD, które składają się z:
- litery – oznacza sekcję i jest wskazywana przy użyciu dużej litery,
- dwucyfrowego numerycznego kodu działu gospodarki,
- kropki rozdzielającej,
- numeru oznaczającego kod numeryczny grupy,
- cyfry odpowiadającej klasie,
- kropki rozdzielającej,
- wielkiej litery wskazującej na podklasę.
Istnieje 21 podstawowych kodów PKD odpowiadających sektorom polskiej gospodarki. Wykaz sekcji PKD wygląda w następujący sposób:
- A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo,
- B – Górnictwo i wydobywanie,
- C – Przetwórstwo przemysłowe,
- D – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorąca wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych,
- E – Dostawa wody: gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją,
- F – Budownictwo,
- G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle,
- H – Transport i gospodarka magazynowa,
- I – Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi,
- J – Informacja i komunikacja,
- K – Działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
- L – Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości,
- M – Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna,
- N – Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca,
- O – Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne,
- P – Edukacja,
- Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna,
- R – Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją,
- S – Pozostała działalność usługowa,
- T – Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby,
- U – Organizacje i zespoły eksterytorialne.
W jakim sektorze gospodarki pracuje najwięcej osób?
Wiesz już, jakie są sektory gospodarki Polski. Gdzie pracuje zdecydowanie najwięcej osób? W przemyśle, gdzie jest najwięcej etatów.
Niemniej jednak dominującymi sektorami gospodarki w Polsce pod tym względem są:
- handel hurtowy i detaliczny,
- przemysł spożywczy,
- zakwaterowanie,
- transport.
Z tych sektorów gospodarki w Polsce osiągane jest ponad 25 proc. wartości dodanej brutto.