Jesteśmy zmęczeni zmianami - wyniki ogólnopolskiego badania "Presja zmian a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy"

Badanie "Presja zmian a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy" zostało zrealizowane przez Grupę Artemis na przełomie kwietnia i maja 2024 roku na grupie 1300 osób, wśród których znalazły się osoby zarządzające pracą innych osób (np. Kierownik/Menadżer/Lider zespołu/Dyrektor) określane w analizie jako Liderzy oraz osoby na stanowiskach niezarządzających, określane w analizie jako Pracownicy. Partnerem ogólnopolskiego badania "Presja zmian a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy" jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Raport z prezentacją pełnych wyników oraz komentarzami ekspertów można pobrać bezpłatnie na stronie kampanii: Blizejsiebie.info/druga-edycja/raport

W centrum drugiej edycji kampanii "Bliżej Siebie" stoi zmiana. To ona w kruchym i niespokojnym świecie BANI stała się jedynym stałym elementem. Jednak liczba i tempo, a niejednokrotnie presja, zmian, nie pozostają dla nas i naszej kondycji psychicznej obojętne. Wystarczy powiedzieć, że połowa z nas, ludzi w środowisku pracy, czuje się nimi zmęczona i odczuwa przeciążenie emocjonalne. Właśnie to zmęczenie zmianą i emocjami z nią związanymi są kwestiami wymagającymi zaopiekowania w miejscu pracy. Ważne jest, aby czynnik ludzki stał się jednym z najważniejszych elementów w procesie zarządzania zmianą - mówi Agata Swornowska-Kurto, Prezes Zarządu Grupy ArteMis, pomysłodawcy i organizatora kampanii "Bliżej Siebie". Stres, przeciążenie emocjonalne, empatia, umiejętności adaptacji do zmian czy nasze emocje związane ze zmianą - to tylko niektóre z wątków, jakie poruszyliśmy w badaniu. Powiedzieliśmy "sprawdzam", by dowiedzieć się, w którym miejscu jesteśmy jako firmy, Pracownicy i Liderzy, ale też czego potrzebujemy - dodaje.

Omawiane badanie pokazało, że 48% Liderów i 36% Pracowników stres towarzyszy co najmniej często (a więc "często", "bardzo często" i "cały czas - codziennie"). Ponad połowa (55%) uważa, że stres związany z presją zmian jest ponadprzeciętny (w 10-stopniowej skali odpowiedzi "6", "7", "8", "9", "10").

Wśród czynników wpływających na nasze samopoczucie i kondycję psychiczną respondenci wskazywali "presję czasu i tempo pracy" (38%), "zbyt małe zarobki" (31%) i "zbyt dużą liczbę zadań" (29%).

Natomiast jako trudności psychologiczne, które w ich przekonaniu występują w środowisku pracy podawali: wypalenie zawodowe (wg 48% badanych), wyczerpanie psychiczne (wg 47% badanych) oraz zaburzenia nastroju, czyli np. depresję (wg 25% badanych).

Stres jest naturalnym i nieodłącznym elementem życia, jednak jego duże nasilenie oraz przewlekły charakter mogą stanowić istotne zagrożenie dla naszego dobrostanu. Wśród wskazywanych przyczyn często pojawia się obciążenie pracą, które też zaburza równowagę między życiem prywatnym i dbaniem o siebie a czasem poświęcanym na pracę. W organizacjach, które zaczynają dostrzegać takie wyzwania, warto przyjrzeć się podziałowi odpowiedzialności między poszczególnymi działami i osobami - czy obciążenie pracą jest rozłożone równomiernie? Nie zaszkodzi też dokonanie krytycznej analizy metod pracy – czy wszystko, co robimy jest potrzebne do realizacji istotnych celów? Czy z czegoś możemy zrezygnować? W efektywnym planowaniu pracy indywidualnych osób oraz zespołów niewątpliwie pomaga spójne rozumienie priorytetów i jasno określone cele, które są regularnie rewidowane pod względem ich aktualności - mówi Monika Śliwińska - Country Health & Well-being Leader IKEA Retail Sp. z o.o., Partnera Głównego kampanii "Bliżej Siebie".

Zmiana naturalnie wpisana jest w życie i rozwój każdej organizacji. Połowa badanych (51%) stwierdza, że ostatnie miesiące to coraz więcej zmian i nowych rzeczy w firmie (więcej nowości dostrzegają Liderzy niż Pracownicy). To problematyczne, jeśli powiedzieć, że 38% badanych nie lubi zmian w miejscu pracy.

Nie lubimy zmian, bo są stresujące (42% badanych, częściej Pracownicy niż Liderzy), a także dlatego, że zaburzają codzienną rutynę (39% badanych) i oznaczają brak stabilności (35% badanych).

Spośród zmian w miejscu pracy jako najbardziej stresujące, niezależnie od stanowiska, wskazano:

• redukcję etatów i zwolnienia pracowników (31%) 
• zwiększenie wymagań dotyczących wydajności pracy lub obciążenia pracą (27%)
• zmiany stanowisk pracy lub struktury zespołów (24%)

Liczba zmian nie jest jedynym problemem. Istotne jest także, a może przede wszystkim to, jak te zmiany są wprowadzane. W idealnym scenariuszu zarówno Liderzy, jak i Pracownicy powinni mieć komplet informacji i czas, by móc się w pełni przygotować do zmiany, tak, aby w jak najmniejszym stopniu zaburzała ich codzienną pracę. Niestety nie jest tak idealnie. Ponad 40% badanych jest zdania, że zmiany w ich miejscu pracy wprowadzane są bez żadnego przygotowania Pracowników (45% badanych) oraz uznaje, że zmiany wprowadzane są bardzo szybko, przez co samemu trudno się do nich przygotować (42% badanych) i, co ciekawe, częściej ten problem dostrzegają Liderzy niż Pracownicy – mówi Agata Swornowska-Kurto, Prezes Zarządu Grupy ArteMis, pomysłodawcy i organizatora kampanii "Bliżej Siebie".

Problematyczna jest także kwestia komunikacji w procesie zmiany. Prawie 60% badanych nie jest przekonanych, aby zmiany w ich firmie były zawsze szczegółowo komunikowane i wyjaśniane Pracownikom (31% uznaje, że tak nigdy nie jest).

Funkcjonowanie w środowisku pełnym zmian wymaga od nas gotowości na te zmiany, zwłaszcza w wymiarze zawodowym. Aby budować tę gotowość w swoich zespołach, Pracodawcy mają bardzo istotną rolę do odegrania. Wspierając różnorodne kompetencje swoich Pracowników, mogą pomóc im nie tylko zdobywać kwalifikacje przyszłości, ale także wzmacniać ich umiejętności miękkie i dbać o dobrostan psychiczny - mówi Marta Stańczak, Managing Director Sodexo Polska, Partnera Głównego kampanii "Bliżej Siebie" 

50% Liderów biorących udział w badaniu czuje się przytłoczona liczbą obowiązków i zmęczona ciągłymi zmianami, a 41% Liderów przyznaje, że coraz częściej pracuje w nadgodzinach. Pokazuje to, z jakim obciążeniem muszą radzić sobie Liderzy.

To zmęczenie przekłada się na ich bieżące funkcjonowanie:

• 51% Liderów przyznaje, że nadmiar obowiązków sprawia, że często nie ma w pracy czasu na przerwę, spokojne zjedzenie posiłku,
• 45% Liderów stwierdza, że przez pracę ma coraz mniej czasu na życie osobiste.

Wyniki badania pokazują, że Liderzy mierzą się z wielkim obciążeniem. Prawie połowa z nich (48%) odczuwa stres co najmniej często, a 42% stwierdza, że utrudnia im to realizację bieżących zadań. W tym wszystkim mierzą się też z presją zmian i koniecznością zaopiekowania się zespołami w zmianie. Można by się zastanowić, jak sobie zatem radzą. Okazuje się, że na poziomie deklaracji nie jest źle. 81% Liderów uważa, że ma odpowiednie umiejętności do zarządzania zmianą. Trzeba jednak mieć świadomość, że to tylko deklaracje, które często mogą wynikać po prostu obawy przed przyznaniem się do braku odpowiednich zasobów. W tym miejscu warto wspomnieć o ocenie z drugiej strony - tylko 49% Pracowników ufa, że menadżerowie/kierownicy w ich firmie mają kompetencje, by pokierować wyzwaniami, które przyniesie przyszłość – mówi Agata Swornowska-Kurto, Prezes Zarządu Grupy ArteMis, pomysłodawcy i organizatora kampanii "Bliżej Siebie".

Raport z prezentacją pełnych wyników oraz komentarzami ekspertów można pobrać bezpłatnie na stronie kampanii: Blizejsiebie.info/druga-edycja/raport

Zapraszamy na kanały kampanii: na stronę Blizejsiebie.info oraz na profile na Facebooku oraz LinkedIn.

Partnerami Głównymi kampanii zostali: Sodexo Polska Sp. z o.o., Axpo Polska Sp. z o.o., PZU Zdrowie S.A., IKEA Retail Sp. z o.o., Orange Polska S.A., Tutlo Sp. z o.o.

Wśród Partnerów są: Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService Sp. z o.o., CEMEX Polska Sp. z o. o., General Logistics Systems Poland Sp. z o.o., McDonald's Polska Sp. z o. o., Circle K Polska Sp. z o.o.

Kampania "Bliżej Siebie" została objęta honorowym patronatem: Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Głównego Inspektora Pracy, Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego.

Swoim patronatem wspierają ją: Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, Krajowa Izba Gospodarcza, Dream Employer Hub, Centrum Kreatywności Targowa, Fundacja Nie Widać Po Mnie, Koalicja Bezpieczni w Pracy, Polskie Stowarzyszenie ESG, Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii, CIC Warsaw, Fundacja Venture Café, program Friendly Workplace, Rocketjobs.pl.

Patronami medialnymi działań są: Forbes, WP, magazyn Personel i Zarządzanie, Gazeta Małych i Średnich Przedsiębiorstw, HRnews.pl, Markapracodawcy.pl, HRpolska.pl, Portal kadrowy i podcast "Nowoczesny Lider".

 ***

"Bliżej Siebie" to ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna, skupiająca się na temacie zdrowia psychicznego w środowisku pracy, której pomysłodawcą i organizatorem jest Grupa Artemis. Jej druga odsłona, realizowana w 2024 roku, zwraca uwagę na stały element obecnej rzeczywistości, jakim są ciągłe zmiany, a motywem przewodnim czyni zarządzanie zmęczeniem zmianami i emocjami z nimi związanymi. Celem działań kampanii jest wspieranie pracowników i liderów w radzeniu sobie ze stresem, presją, emocjami i wzmacnianie umiejętności adaptacji do zmian i odporności psychicznej.