Kiedy jest wymagane pozwolenie wodnoprawne i jak je uzyskać?

Pozwolenie wodnoprawne to decyzja administracja, bez której uzyskania niemożliwe byłoby dokonanie niektórych inwestycji mogących mieć wpływ na stan wód podziemnych i/lub powierzchniowych. Katalog czynności wymagających uzyskania owego pozwolenia znajduje się w art. 389 i art. 390 nowego Prawa wodnego.

Kiedy jest wymagane pozwolenie wodnoprawne? Między innymi w przypadku:

• usług wodnych, takich jak pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych, odbiór i oczyszczanie ścieków, trwałe odwadnianie gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych,
• szczególnego korzystanie z wód - odwadniania gruntów i upraw, chowu ryb w stawach, korzystania z wody na potrzeby działalności gospodarczej, 
• wykonania urządzeń wodnych,
• zmian ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mających wpływ na warunki przepływu wód,
• prowadzenia przez śródlądowe drogi wodne oraz przez wały przeciwpowodziowe napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych,
• prowadzenia przez wody powierzchniowe płynące oraz przez wały przeciwpowodziowe obiektów mostowych, rurociągów, przewodów w rurociągach osłonowych lub przepustów,
• wprowadzania do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów.

Uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego może również okazać się konieczne przy wykonaniu urządzeń wodnych, takich jak:

• sztuczne zbiorniki usytuowane na wodach płynących oraz obiekty związanych z tymi zbiornikami,
• stawy,
• obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz wód podziemnych,
• obiekty energetyki wodnej,
• stałe urządzenia służące do połowu ryb,
• urządzenia służące do chowu ryb lub/i innych organizmów wodnych,
• mury oporowe, bulwary, nabrzeża, mola, pomosty i przystanie, 
• stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych,
• wyloty urządzeń kanalizacyjnych.

Stosownie do przepisów Prawa wodnego pozwolenie wodnoprawne powinno zawierać informacje na temat przedsięwzięcia, opis działań, których celem jest maksymalne ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko naturalne spowodowanego wydaniem pozwolenia, termin, w którym wnioskodawca zacznie korzystać z wód lub rozpocznie wykonanie urządzeń oraz informacje, jaka ilość wody może być pobierana lub wprowadzana.

Ponadto w pozwoleniu wodnoprawnym znajdują się obowiązki względem innych zakładów lub osób posiadających pozwolenie oraz zakazy wykonywania czynności, które mogą mieć niekorzystny wpływ na gospodarkę wodną.

W niektórych przypadkach może okazać się, że uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego nie będzie obowiązkowe. Wówczas należy dokonać zgłoszenia wodnoprawnego. Potrzebne będzie ono m.in. w przypadku:

• wykonania pomostu o szerokości do 3 m i długości całkowitej do 25 m – przy czym sumowana jest długość poszczególnych elementów,
• postoju na wodach płynących statków przeznaczonych na cele mieszkaniowe lub usługowe,
• prowadzenia przez wody inne niż śródlądowe drogi wodne napowietrznych linii energetycznych oraz telekomunikacyjnych,
• wykonania kąpieliska lub wyznaczenia miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli,
• przebudowy lub odbudowy urządzeń odwadniających zlokalizowanych w pasie drogowym dróg publicznych, obszarze kolejowym, na lotniskach lub lądowiskach,
• wydobywania kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów z wód w związku z utrzymywaniem wód, śródlądowych dróg wodnych oraz remontem urządzeń wodnych.

Pozwolenie wodnoprawne ani zgłoszenie wodnoprawne nie będzie zaś potrzebne, gdy planowane przedsięwzięcia związane są z m.in.:

• uprawianiem żeglugi na śródlądowych drogach wodnych,
• holowaniem oraz spławem drewna,
• wycinaniem roślin z wód lub brzegu w związku z utrzymywaniem wód, śródlądowych dróg wodnych oraz remontem urządzeń wodnych,
• wykonaniem pilnych prac zabezpieczających w okresie powodzi, klęski żywiołowej, ogłoszonych stanów zagrożenia epidemicznego, epidemii albo w razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które mogą stanowić zagrożenie dla ludzkości,
• rybackim korzystaniem ze śródlądowych wód powierzchniowych,
• poborem i odprowadzaniem wód w związku z wykonywaniem odwiertów,
• wyznaczaniem szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego oraz budowa, przebudowa lub remont drogi rowerowej, z wyjątkiem prowadzenia dróg rowerowych przez wody powierzchniowe,
• zatrzymywaniem wody w rowach, jeżeli zasięg oddziaływania nie wykracza poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem,
• lokalizowaniem na okres do 180 dni, tymczasowych obiektów budowlanych na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. 

Wysokość opłat związanych z procedurą otrzymania pozwolenia wodnoprawnego określona została przez ustawę. Zgodnie z nią stawki wyglądają następująco:

• przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego - 95,37 zł;
• wydanie pozwolenia wodnoprawnego - 237,87 zł;
• wydanie decyzji co najmniej dwóch pozwoleń wodnoprawnych, które nie są tożsame, wynosi iloczyn opłaty, o której mowa w poprzednim punkcie oraz liczby wydanych pozwoleń, przy czym maksymalna opłata nie może przekroczyć 4757,52 zł;
• wydanie oceny wodnoprawnej - 951,51 zł.

Wniosek o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego można złożyć w formie formularza dostępnego na rządowej stronie internetowej lub w jednostce Wód Polskich. Do wniosku należy również dołączyć operat wodnoprawny, czyli dokument składający się z części opisowej oraz graficznej, który zawiera szczegółowy opis zamierzonej działalności. 

W części opisowej operatu wodnego znajdują się informacje, takie jak: charakterystyka stanu formalnego i prawnego obiektu, opis urządzeń i instalacji związanych z gromadzeniem, odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków oraz informacje, kto jest administratorem odbiornika ścieków. W części graficznej zaś znajduje się plan zagospodarowania terenu, plan poglądowy danego obiektu, schemat technologiczny oraz mapa ewidencyjna.

Oprócz tego do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego należy dodatkowo dołączyć:

• decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli jest wymagana,
• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a jeżeli go nie ma, należy dołączyć decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, lub decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli są wymagane,
• ocenę wodną, jeżeli jest wymagana. 

Następnie wniosek można złożyć w siedzibie nadzoru wodnego, który jest właściwy miejscowo lub znajduje się najbliżej lokalizacji, w której mają być realizowane planowane inwestycje.

Po złożeniu wniosku do właściwego organu jest on przekazywany do instytucji, która zajmuje się wydawaniem pozwoleń. To, kto ostatecznie wyda pozwolenie, zależne będzie jednak od rodzaju inwestycji. Może być to dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich, dyrektor regionalny zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich lub minister właściwy do spraw gospodarki wodnej. 

Stosownie do treści Prawa wodnego pozwolenia wodnoprawne wydawane są na określony czas, jednak nie dłuższy niż 30 lat. Wyjątkami objęte są pozwolenia na:

• wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi - wydawane na maksymalnie 10 lat,
• wprowadzenie do wód lub urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością innych podmiotów, ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego - wydawane na maksymalnie 4 lata,
• wydobywanie z wód powierzchniowych kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, oraz wycinanie roślin z wód lub z brzegu - wydawane na maksymalnie 5 lat.