Po inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę już ponad 2,3 mln obywateli Ukrainy znalazło w Polsce schronienie przed wojną. Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy umożliwia uchodźcom podjęcie w Polsce pracy, uzyskanie dostępu do opieki zdrowotnej, ale także dostęp do świadczeń socjalnych, takich jak np. 500 plus.
Co ważne jednak ukraińscy uchodźcy, którzy chcą skorzystać z tych świadczeń, muszą otrzymać numer PESEL.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Biuro Rzecznika Prawa Obywatelskich zauważa, że w przestrzeni publicznej pojawiają się informacje o długotrwałym, nawet kilkumiesięcznym, okresie oczekiwania na nadanie obywatelom Ukrainy numeru PESEL, co może być przyczyną nierównego dostępu uchodźców do świadczeń.
"Przepisy regulujące dostęp do świadczeń socjalnych dla obywateli Ukrainy uciekających przed wojną, wymagają uelastycznienia z uwagi na występujące opóźnienia w procedurze nadawania numeru PESEL" – napisał rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg, prosząc o rozważenie zmiany prawa.
Resort odpowiadając na pismo RPO, wskazał, że posiadanie przez obywateli Ukrainy numeru PESEL jest niezbędne do weryfikacji przez instytucje przyznające i wypłacające świadczenia przesłanki ich przysługiwania tj. okoliczności, że pobyt danego obywatela Ukrainy został uznany za legalny na mocy specustawy.
Ponad milion osób w bazie
Paweł Szefernaker, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji poinformował w czwartek, że w bazie PESEL jest zarejestrowanych już milion osób, które uciekły przed wojną w Ukrainie. 95 proc. z nich to kobiety z dziećmi.
- Szacujemy, że około 1 mln 600 tys. uchodźców z Ukrainy będzie chciało zostać w Polsce. Współpracujemy z organizacjami międzynarodowymi i samorządami, by przedstawić rozwiązania, które pozwolą uchodźcom szybciej się adaptować — powiedział wiceszef MSWiA.
Pieniądze będą wypłacane dłużej
W piątek prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację specustawy pomocowej, która wydłuży o 60 dni termin wypłaty świadczeń uchodźcom z Ukrainy. Chodzi o pieniądze na zakwaterowanie i wyżywienie.
To oznacza, że świadczenie za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom z Ukrainy będzie wypłacane za okres do 120 dni. Chodzi o kwotę w wysokości 40 zł za osobę dziennie.
Nowelizacja da również gminom możliwość monitorowania tego, jak i komu wypłacane są świadczenia. Gminy będą mogły skontrolować, czy dla danej osoby nie złożono już wniosku z innym adresem zakwaterowania w tym samym czasie, czy porównywać dane we wniosku z danymi w rejestrze PESEL.