Spuszczanie majtek, czyli bez korupcji ani rusz

Na krynickim deptaku, w biurze pod stołem. Korupcja to niestety codzienność. Kto się z nią nie zetknął, ten nie żyje. Można ją jednak zwalczyć bez udziału specjalnych agentów. Innym się udaje.

Wiceministra Andrzeja Parafianowicza prezes spółki chemicznej Alwernia podszedł na środku ulicy podczas forum ekonomicznego w Krynicy. Ta okoliczność nie może dziwić, przecież Krynica to z założenia miejsce spotkań ludzi biznesu i polityki. Minister wychodził właśnie z restauracji po kolacji ze znajomymi. To była korupcyjna klasyka: wymiana zdań na osobności, pieniądze w kopercie ukrytej za pazuchą, propozycja nie do odrzucenia. Ale minister ją odrzucił, a o sprawie czym prędzej powiadomił CBA.

W urzędzie miasta w Tarnowie do wszystkiego miało dojść w zaciszu prezydenckiego gabinetu. 50 tysięcy złotych - tyle miał wziąć Ryszard Ś., wysoki urzędnik państwowy, od przedstawiciela dużej firmy budowlanej, która wygrała w przetargu na budowę łącznika na A4. Tym razem obyło się bez metafor o ściąganiu majtek, z których firma zasłynęła przy poprzedniej aferze korupcyjnej - także przy przetargu na budowę dróg. Jeden z przesłuchiwanych przedsiębiorców tłumaczył wówczas prokuratorowi: _ Gdy O. pytał mnie: „spuszczacie majty?”, to chodziło mu o to, czy moja spółka dała w przetargu niską cenę _.

Jeśli chodzi o ustawianie przetargów, to nie trzeba sięgać daleko pamięcią, by przywołać kolejne przykłady: afera w MON-ie i odwołanie generała Noska, skandale korupcyjne w górnictwie, przekręty przy przetargach na wywóz śmieci, czy w służbie zdrowia. Jak żartuje się w środowisku z uczciwymi przetargami jest jak z yeti. Podobno istnieją, tylko jakoś nikt ich nie widział.

Prawie 60 procent przedsiębiorców, bankowców, ekspertów finansowych przyznaje, że w ich otoczeniu korupcja jest codziennością. Jeśli do tego dodać korupcję w życiu codziennym - bo kto z nas nie słyszał historii typu: zatrzymała go policja, nie miał gotówki, więc policjanci zaproponowali podwiezienie do bankomatu - to nie dziwi fakt, że zdaniem 87 procent Polaków korupcja stanowi duży problem w naszym kraju. Rządzi nią już nawet swoisty savoir vivre. Jeśli pióra, to droższe niż 10 tysięcy, filiżanki - to od Rosenthala, wycieczki - do ciepłych krajów. Ale i tak najlepsza jest gotówka. W kopercie.

A dlaczego korupcja jest koniecznością? Bo dzięki niej życie jest łatwiejsze. Może gdyby nie biurokratyczna droga przez mękę, którą niejednokrotnie obywatele muszą pokonywać, by załatwić swoje sprawy, nie byłaby tak powszechna. Jak pokazują raporty, najmniej takich nieprawidłowości jest w Szwajcarii, Finlandii oraz w Szwecji. Czy tam ludzie są bardziej moralni? Niekoniecznie. Raczej państwo funkcjonuje sprawniej i nie rzuca kłód pod nogi swoich obywateli. Potwierdzają to badania: Szwecja, Szwajcaria i Finlandia mieszczą się w pierwszej dwudziestce państw najbardziej przyjaznych dla biznesu. Co roku takie badanie robi Bank Światowy. Polska zajmuje w nim miejsca... w drugiej pięćdziesiątce.

Może zamiast wykazywać się ułańską fantazją w walce i wykrywaniu korupcji - w czym przoduje CBA, opracowując misterne plany prowokacji, które mają ujawnić nieuczciwość nieuczciwych - lepiej wziąć się za ułatwianie życia obywatelom? Ludzie lubią być uczciwi pod warunkiem, że nie owocuje to tym, że muszą wieść hiobową egzystencję biednych, ale uczciwych.

Autorka felietonu jest dziennikarką portalu Money.pl